Znamiona na skórze noworodka to często pojawiająca się przypadłość. Większość z nich
nie jest groźna. Mogą przyjmować różne kolory, kształty i rozmiary, jednak zwykle same znikają w ciągu kilka miesięcy lub lat. Najczęściej spotyka się czerwone znamię u noworodka lub zmiany skórne przybierające kolor kawy z mlekiem. U niektórych niemowląt już od pierwszych dni życia obserwuje się pojawianie się pieprzyków czy też tzw. myszek.
Przyczyny znamion u noworodka
Znamiona u noworodków dzielimy na wrodzone i nabyte. Do grupy znamion nabytych zaliczane są te, których obecność stwierdzana jest chwilę po urodzeniu lub pojawiają się w początkowym okresie noworodkowym. Zmiany te przybierają zwykle jednolitą postać i zlokalizowane są w jednym miejscu na ciele. Wrodzone zmiany skórne mogą mieć różny kształt i wielkość. Zaliczane są do łagodnych, pod warunkiem, że są małe. Drugą grupą znamion u noworodka są nabyte typowe, pojawiające się w późniejszym okresie rozwoju niemowlaka. Występują w różnych miejscach na ciele, najczęściej jednak obejmują twarz, kończyny, dekolt i głowę. Przybierają symetryczny kształt, mają wyraźnie zaznaczone brzegi i intensywny kolor. Stwarzają one minimalne ryzyko rozwoju nowotworu. Obok znamion typowych, wyróżniamy również nabyte atypowe. Charakteryzują się one asymetrią, poszarpanymi, nieregularnymi brzegami i niejednorodną pigmentacją. Najczęściej pojawiają się w okresie dojrzewania, występując jako pojedyncze zmiany skórne. Mogą zmieniać swój kształt i rozmiar, rosnąc razem z dzieckiem. Stwarzają wysokie ryzyko rozwoju nowotworu.
Przyczyny rozwoju znamion nabytych u noworodka nie są znane.
Rodzaje znamion u noworodków i dzieci
Wśród znamion występujących u noworodków wyróżnia się:
- Znamię mongolskie – przybiera postać plamy w kolorze jasnoszarym lub jasnoniebieskim, która w wyglądzie przypomina siniak. Zwykle pojawia się na pośladkach, odcinku lędźwiowym, klatce piersiowej lub na zewnętrznych częściach dłoni i stóp. Znamię mongolskie jest łagodne i nie wymaga leczenia. Zazwyczaj znika samoistnie po kilku lub kilkunastu latach.
- Jednolite znamiona barwnikowe – przybierają nieregularne kształty przypominające chmury. Występują w odcieniach kawy z mlekiem. Mogą pojawić się na różnych częściach ciała. To najczęściej występujące znamiona u noworodka, które pojawiają się tuż po urodzinach i mogą pozostać na ciele do końca życia. Nie wymagają leczenia i są łagodne. Do znamion barwnikowych zaliczane są również piegi. Ten rodzaj zmian skórnych ma podłoże genetyczne i zwykle dziedziczony jest w linii prostej.
- Pieprzyki – to najbardziej popularne znamiona wrodzone, które również pojawiają się wraz z wiekiem. Rozwijają się jako efekt patologii komórek barwnikowych. Skłonność do pojawienia się pieprzyków uwarunkowana jest genetycznie. Pieprzyki zazwyczaj mają kształt okrągły lub owalny. Ich wielkość zwykle wynosi od milimetra do nawet kilku centymetrów. Pojawiające się tuż po urodzeniu, rosną wraz z dzieckiem. Jeśli nie zmieniają gwałtownie swojego kształtu i zabarwienia, są zupełnie niegroźne. Pozostałe pieprzyki powinny być poddawane kontroli u dermatologa.
- "Myszki" – są wrodzonymi znamionami przybierającymi różną wielkość i kształt. Zazwyczaj mają kilka centymetrów i przybierają intensywną, ciemnobrązową barwę. Ich nazwa wynika z tego, iż znamię pokryte jest jasnymi włosami, przypominającymi meszek. Myszki nie są groźne i nie wymagają leczenia.
- Plamy naczyniowe – to najczęściej pojawiające się znamiona u noworodków. Powstają na skutek rozszerzania się naczyń krwionośnych. Najczęściej przybierają czerwoną lub łososiową barwę. Nie są groźne i nie wymagają leczenia. Czerwone plamy u noworodka znikają samoistnie zwykle przed ukończeniem 2 roku życia.
Kiedy znamię u noworodka warto skonsultować z lekarzem?
Ocenę transformacji znamion barwnikowych w formę złośliwą przeprowadza się na podstawie reguły ABCDE:
- A (assymetry) – asymetria znamienia;
- B (borders) – wyraźnie pojawiające się nierówne i poszarpane brzegi znamienia;
- C (color) – nierównomiernie rozłożony pigment znamienia, jak również zmienność intensywności barwy;
- D (diameter) – szybko zmieniająca się średnica znamienia, która znacznie przekracza 5 mm;
- E (elevation) – uwypuklenie powierzchni.
Dodatkowe objawy, które powinny skłonić do wizyty u lekarza i szczególnej obserwacji znamienia, to pojawienie się: uczucia swędzenia, miejscowego bólu, miejscowego krwawienia lub sączenia się płynów ze zmiany. Niepokój powinny również wzbudzić nagle wyrastające z niej włosy. Część zmian skórnych pojawiających się u noworodków może być usunięta w wieku starszym. Po dokładnej analizie badań (dermatoskopii) i obserwacji znamion, decyzję o sposobie ewentualnego leczenia lub całkowitym usunięciu zmiany podejmuje lekarz chirurg. Znamiona należy obserwować minimum 2 razy w miesiącu.
Zobacz wideo: Jak wygląda leczenie czerniaka?
Bibliografia:
1. K. Wolff, R. Johnson, A. Saavedra, Atlas i zarys dermatologii klinicznej, red. pol. wyd. D. Krasowska, t. I, Warszawa 2014.
