Scyntygrafia to rodzaj obrazowego badania wykonywanego w celu diagnostycznym bądź leczniczym. Polega na wprowadzeniu nieszkodliwego dla zdrowia radioizotopu do organizmu, a następnie, po jego rozpadzie, na zarejestrowaniu obrazu konkretnego narządu przez kamerę gamma. Scyntygrafia serca (scyntygrafia perfuzyjna serca) ocenia ukrwienie mięśnia sercowego. Najczęściej badanie analizuje serce zarówno w spoczynku, jak i wysiłku.
Na czym polega scyntygrafia serca? Przebieg badania
Należy podkreślić, że scyntygrafię perfuzyjną serca można wykonać metodą dwudniową lub jednodniową. Częściej stosowaną metodą jest protokół dwudniowy, jednodniowy natomiast wykonuje się w sytuacjach nagłych.
- Dwudniowa scyntygrafia serca
Badanie scyntygraficzne serca polega na dożylnym podaniu osobie badanej niewielkiej dawki radioaktywnego izotopu – w przypadku tego narządu jest to Tc-99m. Aby to zrobić, przed badaniem personel medyczny wykonuje wkłucie dożylne. Następnie zostaje podjęta próba wysiłkowa, w trakcie której odbywa się stały pomiar ciśnienia, tętna i badanie elektrokardiograficzne (EKG). Gdy osoba badana osiąga maksymalny wysiłek, w tym momencie podawany jest radioizotop. Po około godzinie następuje obrazowa rejestracja. Wykonywana jest w pozycji leżącej, na wznak i trwa w przybliżeniu 30 minut. Cała próba wysiłkowa trwa około 2 godzin. W 2. dniu scyntygrafii serca radioizotop wprowadzany jest do organizmu już na samym początku badania. Po 1–3 godzinach następuje obrazowa rejestracja, która trwa około 1–4 godzin.
- Jednodniowa scyntygrafia serca
Scyntygrafia serca w tym przypadku jest podobna w przebiegu do procedury dwudniowej, z pewną różnicą – jest krótsza. Na początku badania personel medyczny podaje poprzez wkłucie dożylne radioizotop. Po 1–3 godzinach wykonywana jest rejestracja obrazu w spoczynku. Następnie, około 4 godzin od podania znacznika, w czasie próby wysiłkowej podawana jest kolejna dawka radioizotopu. Po następnej godzinie od tych czynności wykonywana jest rejestracja obrazowa. Badanie trwa około 5 godzin.
Warto podkreślić, że niezależnie od tego, czy jest to badanie jedno- czy dwudniowe, kolejność wykonywania próby wysiłkowej i spoczynkowej jest dowolna.
Co dzieje się w trakcie badania z izotopem?
Po dożylnym podaniu radioizotop ulega rozpadowi i wraz z krwią przepływa przez tętnice wieńcowe. Następnie jest wychwytywany przez serce. Tam, gdzie znacznik nie został wychwycony bądź jest go mniej niż w innych częściach mięśnia sercowego, występuje niewłaściwy przepływ krwi, wynikający z niekurczącego się mięśnia.
Scyntygrafia serca – wskazania, przeciwwskazania, skutki uboczne
Scyntygrafię serca wykonuje się w diagnostyce i leczeniu chorób serca u osób:
- z martwicą mięśnia sercowego lub kardiomiopatią,
- z podejrzeniem choroby wieńcowej lub zatorowości płuc,
- z chorobą wieńcową, przed kwalifikacją do pomostowania aortalno-wieńcowego (bypass),
- z rozrusznikiem serca,
- ze stanem pozawałowym,
- ze zmianami w EKG, które utrudniają wykonanie próby wysiłkowej, lub u osób, u których próba wysiłkowa EKG jest niewystarczająca,
- po operacjach typu angioplastyka wieńcowa, bypass.
Badanie scyntygraficzne serca nie jest wykonywane u kobiet w ciąży, a także u kobiet w okresie laktacji. Dodatkowo może być przeprowadzone u osób z miarową akcją serca. Warto także podkreślić, że scyntygrafia perfuzyjna serca nie ma skutków ubocznych – badanie jest w pełni bezpieczne dla wszystkich i w każdym wieku.
Badanie scyntygraficzne serca – jak się przygotować?
Aby badanie dało miarodajne wyniki, należy się do niego odpowiednio przygotować. Na kilka dni przed badaniem (ok. 2 dni) należy wykluczyć z menu kawę, herbatę, kakao, surowe owoce i wzdymające potrawy – można przyjmować leki przeciw wzdęciom. Dzień przed badaniem należy zadbać o lekkostrawną kolację. Badanie wykonywane jest na czczo (można pić płyny). Zgodnie z zaleceniami lekarza należy odstawić leki. Podczas badania, po podaniu radioizotopu, należy wypić mleko (lub pełnotłusty jogurt), a także zjeść jajko na twardo lub parę plastrów żółtego sera albo czekoladę (produkty należy mieć ze sobą). Warto także pamiętać o założeniu wygodnego ubrania i obuwia (najlepiej sportowe), a także zdjęciu metalowych przedmiotów.
Wyniki badania
Wyniki scyntygrafii serca to obrazy przedstawiające gromadzenie się znacznika w mięśniu sercowym. Ukazane są dokładnie przekroje ściany mięśnia sercowego lewej komory. Właśnie dzięki nim można ocenić stopień jego ukrwienia. Na podstawie wyników scyntygrafii serca lekarz ocenia, czy wystąpiło upośledzenie ukrwienia, a także w jakim stopniu. Ponadto można dzięki temu stwierdzić, czy upośledzenie zmienia się, tzn. utrzymuje, zmniejsza bądź ustępuje w spoczynku. Dodatkowo wyniki scyntygrafii serca mogą być także przedstawione w postaci „byczego oka”. Przekroje poprzeczne mają kształt koła wypełnionego pierścieniami. Takie przedstawienie wykonuje się w celu dokładniejszej analizy wyników osoby badanej.
Interpretacja wyników możliwa jest tylko dzięki specjaliście, który na jej podstawie może stwierdzić, czy występują uszkodzenia mięśnia sercowego, jakie jest stadium choroby, a także czy badana osoba kwalifikuje się do konkretnego leczenia.
