Polub nas na Facebooku
Czytasz: Witamina A (retinol) – występowanie i źródła, nadmiar, przedawkowanie
menu
Polub nas na Facebooku

Witamina A (retinol) – występowanie i źródła, nadmiar, przedawkowanie

Marchewka i papryka położone na stole

Fot: photka / stock.adobe.com

Retinol wpływa na wiele procesów, które zachodzą w naszym organizmie – dzięki niemu mamy dobry wzrok, wzmocniony układ odpornościowy, a nawet zapobiega rozwijaniu się nowotworów. Można go znaleźć w wielu produktach spożywanych przez nas na co dzień.

Witamina A ma kilka równoważników: retinol, beta-karoten, akseroftol oraz prowitaminę A. Jest jedną z witamin, które zostały odkryte najwcześniej w historii ludzkości, gdyż objawy jej niedoboru leczono już w starożytności. Dzisiaj poza produktami spożywczymi retinol występuje w wielu lekach, m.in. maściach i kremach, które są przydatne na choroby skóry.

Witamina A (retinol) – rola w organizmie

Retinol pełni wiele funkcji fizjologicznych – odbiera bodźce wzrokowe w siatkówce oka, jego pochodna tworzy rodopsynę (purpurę wzrokową), uczestniczy w prawidłowym metabolizmie białek i hormonów steroidowych, odpowiada za integralność błon komórkowych, reguluje wzrost oraz prawidłowe funkcjonowanie tkanki nabłonkowej, reguluje stan skóry, włosów i paznokci, wpływa na prawidłowy wzrost kości i zębów (z jej udziałem tworzy się też szkliwo nazębne), a także chroni układ oddechowy przed drobnoustrojami.

Zobaczcie, jakie produkty mają najwięcej witaminy A:

Zobacz film: Produkty bogate w witaminę D, A i B12. Źródło: Wiem, co jem, wiem, co kupuję

Witamina A (retinol) – niedobór

Przyczynami niedoboru witaminy A w organizmie człowieka mogą być zaburzenia wchłaniania retinolu, czego podłoże należy jak najszybciej zdiagnozować. Poza tym wpływ na niedobór ma zbyt uboga lub źle zbalansowana dieta, a także branie używek – picie alkoholu oraz palenie tytoniu.

Objawami niedoboru retinolu są:

  • szorstka skóra podatna na wysypki oraz odporna na nawilżanie kremem,
  • łuszczyca,
  • suche oko, które nie jest w stanie łzawić ze względu na osuszenie rogówki i spojówek,
  • suche i łatwo wypadające włosy,
  • suche i łatwo łamiące się paznokcie,
  • ślepota zmierzchowa nazywana potocznie „kurzą ślepotą”, tj. słabszy wzrok w nocy oraz przedłużona akomodacja oka do ciemności,
  • mniejszy apetyt,
  • szybsze uczucie zmęczenia,
  • zaburzenie hormonu wzrostu,
  • zanikanie nabłonków,
  • złe samopoczucie.

Niedobór retinolu może także wpływać na zaburzenia miesiączkowania i płodności u kobiet. U osób starszych brak witaminy A może objawiać się dzwonieniem w uszach.

Witamina A (retinol) – występowanie

Witamina A występuje w wielu produktach pochodzenia zwierzęcego, gdzie przyjmuje formę estru – palmitynianu retinalu, który następnie w jelicie cienkim ulega przemianie w alkohol - retinol. Innymi pochodnymi witaminy są retinal (aldehyd) oraz kwas retinowy (tretynoina).

Produktami pochodzenia zwierzęcego ze znaczną obecnością retinolu są: tłuste ryby, otrzymywany z nich tran, podroby (szczególnie wątroby), jaja kurze całe, pełne mleko, masło i inne produkty mleczarskie.

Źródłami prowitaminy A są z kolei produkty roślinne: słodkie ziemniaki, marchew, jarmuż, szpinak, dynia, boćwina, pomidory, śliwki, morele oraz zielone warzywa (np. koper, pietruszka).

Witamina A (retinol) – kremy i maści

Ze względu na pozytywny wpływ retinolu na skórę jest on ważnym składnikiem wszelkich kremów pomagających utrzymać higienę skóry. Wytwarzanie przez witaminę A kolagenu i elastyny pozwala zlikwidować wszelkie zmarszczki lub przebarwienia. Ponadto retinol jest ważnym składnikiem innych preparatów na skórę, takich jak maści na trądzik lub kremy do opalania z filtrem.

Witamina A (retinol) – dawkowanie

Zalecane dzienne spożycie (RDA) retinolu to:

  • dla dzieci od pierwszego do 3 roku życia - 400 µg
  • dla dzieci od 4 do 6 roku życia – 450 µg
  • dla dzieci od 7 do 9 roku życia – 500 µg
  • dzieci od 10 do 12 roku życia – 600 µg
  • dziewczęta od 13 do 18 roku życia – 700 µg
  • chłopcy od 13 do 18 roku życia – 600 - 900 µg
  • kobiety – 700 µg
  • mężczyźni – 900 µg
  • kobiety w ciąży przed ukończeniem 19 lat – 750 µg; po ukończeniu 19 lat – 770 µg
  • kobiety karmiące przed ukończeniem 19 lat – 1200 µg; po ukończeniu 19 lat – 1300 µg

Czy można przedawkować naturalne preparaty? Odpowiedź na filmie:

Zobacz film: Czy można przedawkować naturalne preparaty? Źródło: Wiem, co kupuję

Witamina A (retinol) – nadmiar

Należy zwracać uwagę na dawkowanie retinolu, gdyż jego nadmiar może wpływać na zdrowie tak samo niekorzystnie jak jego niedobór. Zbyt duża ilość witaminy A (hiperwitaminoza) w organizmie prowadzi do zażółcenia skóry, opuchnięcia wątroby i śledziony, suchej i swędzącej skóry, łysienia, bólu głowy, drażliwości oraz krwawienia z dziąseł.

Jeżeli człowiek przyjmie zbyt dużą jednorazową dawkę retinolu (0,6-1,5 g) może dojść do ostrego zatrucia organizmu. Taką ilość zawierają wątroby niektórych zwierząt, w szczególności polarnych. Zatrucie powoduje wzrost ciśnienia śródczaszkowego, co z kolei prowadzi do wymiotów, nudności, bólów głowy i zaburzeń koordynacji mięśniowej. Choroba może przerodzić się w przewlekłą, wtedy do objawów dołączają m.in. zajady, leukopenia, niedokrwistość, zgrubienie kości, hiperkalcemia. Jednak przy możliwościach współczesnej medycyny zatrucie organizmu retinolem jest mało prawdopodobne.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
118
20
Polecamy
Witamina C – lepsza z laboratorium czy naturalna?
Witamina C – lepsza z laboratorium czy naturalna? Dzień Dobry TVN
Przeciwutleniacze - czym są, jaką pełnią funkcję?
Czy znajdziemy przeciwutleniacze w żywności?
Przeciwutleniacze - czym są, jaką pełnią funkcję? Czy znajdziemy przeciwutleniacze w żywności? Dzień Dobry TVN
Niedobór witamin – objawy i skutki.
Jak uzupełnić poziom witamin w organizmie?
Niedobór witamin – objawy i skutki. Jak uzupełnić poziom witamin w organizmie? TVN zdrowie
Witamina B12 (kobalamina) - występowanie, dawkowanie i przyswajalność
Witamina B12 (kobalamina) - występowanie, dawkowanie i przyswajalność TVN zdrowie
Komentarze (1)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia