Polub nas na Facebooku
Czytasz: Powiększone węzły chłonne głowy - co oznaczają?
menu
Polub nas na Facebooku

Powiększone węzły chłonne głowy - co oznaczają?

PIXOLOGICSTUDIO/SCIENCE PHOTO LIBRARY/getty images

Węzły chłonne są strukturami należącymi do układu odpornościowego. W ich wnętrzu znajdują się specjalne komórki (limfocyty), odpowiedzialne za obronę organizmu przed patogenami. Węzły chłonne rozmieszczone są w całym ciele – znaczna ich część zlokalizowana jest w okolicy głowy i szyi.

Powiększone węzły chłonne (czyli te o średnicy powyżej 1 cm) pojawiają się najczęściej w przebiegu ostrych chorób infekcyjnych (bakteryjnych i wirusowych) oraz w procesach nowotworowych. Część z nich można wówczas rozpoznać podczas badania palpacyjnego.

Czym są węzły chłonne i gdzie występują?

Węzłem chłonnym (limfatycznym) nazywamy skupisko tkanki chłonnej, otoczone torebką łącznotkankową, wewnątrz którego znajdują się limfocyty (krwinki białe odpowiedzialne za produkcję przeciwciał oraz neutralizację niewłaściwych komórek) i komórki żerne (zdolne do fagocytozy – monocyty). Węzły chłonne znajdują się na przebiegu naczyń limfatycznych. Głównym ich zadaniem jest filtracja przepływającej przez nie limfy (chłonki) oraz udział w produkcji przeciwciał. Węzły chłonne należą do układu odpornościowego, inaczej nazywanego immunologicznym, którego nadrzędną funkcją jest obrona organizmu przed różnorodnymi chorobami. Dzięki niemu likwidowane są komórki nowotworowe powstające w organizmie lub patogeny i substancje toksyczne do niego wnikające. W węzłach chłonnych eliminowane są nieprawidłowe komórki lub szkodliwe patogeny, dzięki czemu wypływająca z nich limfa jest oczyszczona z niebezpiecznych elementów. Podczas tego procesu węzły chłonne ulegają powiększeniu. Przewlekłe stany zapalne prowadzić mogą także do ich włóknienia.

Węzły chłonne znajdują się w całym organizmie człowieka. Podzielić je można na węzły powierzchowne oraz głębokie. Największe są węzły: potyliczne, podżuchwowe, szyjne, pachowe, pachwinowe oraz podkolanowe. Istnieje chirurgiczna klasyfikacja węzłów chłonnych głowy i szyi, w której podzielono je na 7 głównych grup. Są to węzły: chłonne podbródkowe; podżuchwowe; szyjne (górne, środkowe i dolne); nadobojczykowe przyśrodkowe; nadobojczykowe boczne; tylnego trójkąta szyi; szyjne przednie; zagardłowe; zarylcowe; przyusznicze; policzkowo-twarzowe oraz potyliczne.

Dlaczego może dojść do powiększenia węzłów chłonnych na głowie?

Zwiększenie średnicy węzła chłonnego powyżej 1 cm może być wynikiem wzrostu liczby limfocytów lub innych komórek zapalnych. Uogólnione powiększenie węzłów chłonnych zwykle jest objawem choroby układowej, np. chłoniaka; natomiast ograniczone wskazuje na proces toczący się miejscowo.

Węzły chłonne na głowie zlokalizowane są przede wszystkim w okolicy potylicznej, czyli na tylnej, dolnej części sklepienia czaszki.

Do przyczyn powiększenia węzłów chłonnych głowy należą:

  • choroby bakteryjne, np. gruźlica, zapalenia gronkowcowe i paciorkowcowe, takie jak angina (szczególnie u dzieci)
  • choroby wirusowe, np. mononukleoza zakaźna, cytomegalia, HIV, wirus ospy wietrznej i półpaśca, różyczka
  • nowotwory układu chłonnego, głównie chłoniak Hodgkina, chłoniaki nieziarnicze, ostre białaczki limfoblastyczne
  • przerzuty nowotworów złośliwych, takich jak rak dna jamy ustnej, języka, skóry, wargi, żuchwy, zatok obocznych nosa, jamy nosowej, krtani, przełyku, gruczołów ślinowych
  • toksoplazmoza
  • choroba kociego pazura
  • choroby reumatyczne (autoimmunologiczne), jak np. toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Sjögrena
  • miejscowe stany zapalne, np. po bezpośrednim urazie głowy.

Na czym polega diagnostyka powiększonych węzłów chłonnych głowy?

Podstawowym postępowaniem w ocenie powiększenia węzłów chłonnych jest badanie palpacyjne. Ocenia się wówczas:

  • konsystencję – twarde węzły chłonne zwykle występują w przebiegu chorób nowotworowych, białaczek oraz chłoniaków, miękkie natomiast w ostrych stanach zapalnych oraz gruźlicy
  • przesuwalność palpacyjna względem otaczających tkanek – utrata tej zdolności sugerować może proces nowotworowy lub przewlekły stan zapalny
  • bolesność – tkliwe węzły chłonne charakterystyczne są dla ostrych chorób zapalnych, natomiast niebolesne dla chorób nowotworowych.

Następnie zwykle wykonywane są badania obrazowe (ultrasonografia, rentgen, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny lub scyntygrafia). W celu postawienia ostatecznego rozpoznania przyczyny powiększenia węzła chłonnego wykonywana jest na nim biopsja aspiracyjna cienkoigłowa.

Zobacz film: Budowa i funkcje układu immunologicznego

źródło: 36,6

Bibliografia:

1. Szczeklik A., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2016.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
75
9
Polecamy
Węzły chłonne człowieka – gdzie się znajdują i jakie funkcje pełnią?
Węzły chłonne człowieka – gdzie się znajdują i jakie funkcje pełnią? TVN zdrowie
Limfadenopatia śródpiersia i szyjna – objawy i leczenie
Limfadenopatia śródpiersia i szyjna – objawy i leczenie TVN zdrowie
Celiakia u dzieci i dorosłych.
Przyczyny, objawy i leczenie celiakii
Celiakia u dzieci i dorosłych. Przyczyny, objawy i leczenie celiakii Dzień Dobry TVN
Kiła nabyta i kiła wrodzona - objawy, leczenie
Kiła nabyta i kiła wrodzona - objawy, leczenie Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia