Położenie płodu to stosunek osi długiej płodu (kręgosłupa) do osi długiej macicy. Najczęściej ma się do czynienia z położeniem podłużnym główkowym płodu, jednak zdarzają się także położenie skośne i położenie poprzeczne.
Położenie płodu – podział
Wyróżnia się przede wszystkim położenie główkowe płodu, w tym położenie główkowe przednie (1) i położenie główkowe tylne (2). Ponadto położenie płodu może być skośne, jak również poprzeczne, miednicowe zupełne (pośladki w kanale rodnym i zgięte nogi), niezupełne (pośladki w kanale rodnym, jednak tylko jedna noga jest zgięta) czy pośladkowe (pośladki w kanale rodnym, a stopy przy twarzy dziecka). Co to właściwie oznacza? Płód do około 34. tygodnia ciąży ma bardzo dużo miejsca na zmienianie położenia, pozycji ciała. W ostatnich tygodniach ciąży nie ma już jednak tyle miejsca w macicy i przybiera pozycję utrzymującą się właściwie już do porodu, choć nie oznacza to, że gdy zaczyna się czynność porodowa mięśnia macicy, dzieci nie zmieniają w ostatniej chwili położenia. Położenie dziecka w macicy ma ogromne znaczenie co do wyboru metody zakończenia ciąży.
Położenie podłużne główkowe przednie (1)
Najwięcej dzieci, bo niemal 95%, rodzi się z położenia podłużnego główkowego przedniego. Oznacza to, że oś kręgosłupa dziecka układa się wzdłuż osi macicy, a potylica dziecka skierowana jest ku spojeniu łonowym. Jest to najbardziej odpowiednia pozycja do porodu, gdyż z takiego położenia najłatwiej dziecku wpasować się w kanał rodny kobiety. Określenie położenia dziecka jest możliwe przy badaniu brzucha ciężarnej, jak również poprzez wykonanie badania ultrasonograficznego (USG). Ponadto przy badaniu kardiotokografii (KTG) serduszko jest słyszalne lepiej w podbrzuszu. Kopnięcia dziecka skierowane są w okolicę podżebrza i tam właśnie są najmocniej odczuwane, a dodatkowo główka dziecka uciska na pęcherz moczowy, co z kolei generuje uczucie częstego parcia na mocz.
Położenie podłużne główkowe związane jest z najmniejszą ilością powikłań okołoporodowych, oczywiście przy uwzględnieniu wyłącznie położenia dziecka jako czynnika rokowniczego.
Zobacz film i dowiedz się jak przebiega poród naturalny:
Położenie podłużne główkowe tylne (2)
W położeniu podłużnym główkowym tylnym rodzi się niewielki odsetek dzieci. Potylica dziecka skierowana jest do kręgosłupa matki. W tym położeniu zdecydowanie częściej dochodzi do wszelkiego typu interwencji i powikłań okołoporodowych. Odsetek porodów w tym położeniu dziecka jest niewielki.
Położenie podłużne główkowe przednie a poród
W położeniu podłużnym główkowym przednim płód ustawia się potylicą do wchodu kanału rodnego. Poród siłami natury jest metodą z wyboru, chyba że pojawią się inne wskazania do wykonania cięcia cesarskiego. Natomiast samo położenie dziecka jest właściwe i umożliwia przeprowadzenie porodu. Dochodzi do przygięcia główki do klatki piersiowej. W drugim etapie następują rotacja wewnętrzna, odgięcie i na koniec rotacja zewnętrzna. Poród płodu z położenia główkowego podłużnego przedniego jest łatwiejszy i rzadziej wymaga dodatkowych interwencji położniczych.
