Polub nas na Facebooku
Czytasz: Płat czołowy mózgu – funkcje. Skutki uszkodzeń płata czołowego
menu
Polub nas na Facebooku

Płat czołowy mózgu – funkcje. Skutki uszkodzeń płata czołowego

Lekarz siedzi przy biurku i opisuje budowę mózgu.

Fot. AndreyPopov / Getty Images

Mózg to centrum dowodzenia organizmem. Życie bez tego narządu nie jest możliwe. Poważne uszkodzenia mózgu często prowadzą do śmierci lub śpiączki na skutek zahamowania funkcji poznawczych i wegetatywnych. Płat czołowy zajmuje w mózgu największą powierzchnię i obejmuje obie półkule. Dzięki niemu można myśleć, snuć plany, mieć wspomnienia i podejmować decyzje. 

Uszkodzony płat czołowy daje wiele różnych objawów, zarówno ze strony poznawczej, jak i psychicznej. W historii opisywany był przypadek Phineasa Gage’a, kierownika budowy kolei. W wyniku wypadku stalowy pręt przebił jego mózg, uszkadzając płat czołowy. Na szczęście Phineas przeżył i był w stanie normalnie funkcjonować. Osoby z bliskiego otoczenia ofiary wypadku zauważyły jednak znaczące zmiany w jego zachowaniu. Z osoby pracowitej, zrównoważonej i dokładnej zmienił się w porywczego, agresywnego i wulgarnego awanturnika. Przypadek ten zmienił podejście lekarzy do mózgu, jego funkcji i budowy. W niektórych źródłach można przeczytać, że odkrycia te przyczyniły się do wynalezienia zabiegu lobotomii.

Czy mózg można trenować? Zobaczcie na filmie, jak to robić:

Zobacz film: Czy mózg można trenować? Źródło: 36,6

Za co odpowiada płat czołowy mózgu?

Poszczególne elementy płata czołowego w mózgu pełnią określone funkcje. Jednymi z najważniejszych są ruchy. Ośrodki zlokalizowane w płacie czołowym odpowiadają za następujące aktywności:

  • poruszanie gałkami ocznymi – płat czołowy mózgu pozwala skierować wzrok w różne strony. Dzięki temu możliwe jest oglądanie przedmiotów;
  • wykonywanie ruchów – dzięki impulsom pochodzącym z płata czołowego człowiek jest w stanie wziąć do ręki przedmiot, poruszać nogami, wykonywać skomplikowane ruchy, np. bieganie, skakanie, uprawianie sportów;
  • nadawanie mowie ekspresji – modulacja głosu, używanie odpowiednich słów, akcentowanie itp.;
  • przewidywanie i planowanie – płat czołowy mózgu odpowiada za przewidywanie następstw swoich działań, porządkowanie ich w sposób logiczny, organizowanie;
  • pamięć i pamięć sekwencyjna – dzięki temu obszarowi mózgu człowiek posiada wspomnienia, np. pamięta, co wczoraj jadł na obiad i jaka jest jego data urodzenia. W płacie czołowym zapisują się informacje związane z sekwencją ruchów, czyli np. kroki tańca, wiązanie kokardki itp.;
  • ocena własnych emocji i kontrolowanie ich – płat czołowy pozwala spojrzeć na własne emocje „z boku”. Dzięki temu człowiek jest w stanie ocenić ich adekwatność i nad nimi zapanować;
  • sytuacje społeczne – dzięki obszarom płata czołowego możliwe jest dostosowanie się do przyjętych konwenansów i norm społecznych;
  • przyjemność zmysłowa – impulsy nerwowe płynące z płata czołowego pozwalają na odczuwanie przyjemności podczas zaspokajania głodu, pragnienia lub uprawiania seksu;
  • koncentracja – płat czołowy pozwala skoncentrować uwagę na określonym elemencie rzeczywistości. Dzięki niemu można skupić się na czytaniu książki, słuchaniu wykładu lub po prostu na pracy.

Płat czołowy – uszkodzenia i ich możliwe skutki

Mówiąc o uszkodzeniach płata czołowego, od razu przychodzą na myśl uszkodzenia mechaniczne, które są następstwem różnego rodzaju wypadków.

Płat czołowy może zostać uszkodzony na skutek różnych chorób neurodegeneracyjnych, np. alzheimera, parkinsona, stwardnienia rozsianego bocznego lub stwardnienia zanikowego bocznego (choroba, na którą cierpiał Stephen Hawking).

Guzy nowotworowe lub tętniaki mogą doprowadzić do degradacji elementów tworzących płat czołowy. Uszkodzenia mogą spowodować utratę zdolności wykonywania ruchów celowych, np. chwytania przedmiotów. Zaburzone są zdolności planowania i działania w sposób schematyczny. Może pojawić się niezdolność do spontanicznego myślenia, nadmierna koncentracja na jednym zadaniu.

U pacjentów, u których diagnozuje się uszkodzony płat czołowy, często odnotowuje się labilność emocjonalną, agresję i zachowania wulgarne. Mogą pojawić się również inne zachowania, które są nieakceptowane społecznie, np. skłonność do kradzieży lub napaści. Zaburzona jest ocena moralna działań, często zanikają zdolności do odczuwania miłości, szacunku, sympatii. Myślenie osoby z uszkodzonym płatem czołowym może być ściśle schematyczne, bez spontaniczności.

Uszkodzony lewy płat czołowy daje często objaw w postaci rozwijającej się depresji. W lewym płacie znajduje się ośrodek Borki odpowiadający za ekspresję mowy. Uszkodzenie go może doprowadzić do afazji Borki. Schorzenie to objawia się poprzez trudności w znalezieniu odpowiednich słów do tego, co się chce powiedzieć. Mogą także wystąpić zaburzenia artykulacji. W poważnej postaci afazji Borki osoba chora jest w stanie wypowiedzieć tylko kilka słów. Przy uszkodzeniu prawego płata pojawia się bezkrytyczne zadowolenie z siebie.

Całość tych objawów jest określana przez lekarzy mianem „zespołu czołowego”.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
432
39
Polecamy
Płat skroniowy – gdzie jest zlokalizowany i za co odpowiada?
Płat skroniowy – gdzie jest zlokalizowany i za co odpowiada? TVN zdrowie
Apraksja ruchowa, apraksja mowy i apraksja oralna – na czym polegają?
Apraksja ruchowa, apraksja mowy i apraksja oralna – na czym polegają? TVN zdrowie
Apatia - co to jest i czym się charakteryzuje?
Przyczyny, objawy i leczenie apatii
Apatia - co to jest i czym się charakteryzuje? Przyczyny, objawy i leczenie apatii Dzień Dobry TVN
Brain fog czyli zamglenie umysłu.
Jak wyglądają objawy i na czym polega to zjawisko?
Brain fog czyli zamglenie umysłu. Jak wyglądają objawy i na czym polega to zjawisko? Dzień Dobry TVN
Komentarze (1)
Anonim
To prawda że po uszkodzeniu płata czołowego u człowieka może się zacząć i rozwijać psychopatia.?
Czytaj całość
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia