Kość skokowa buduje staw skokowy. Jest też jedną z 7 kości stępu, które tworzą stopę. Z tego względu jest bardzo ważną częścią układu szkieletowego człowieka i w przypadku kontuzji należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
Co to jest kość skokowa?
Kość skokowa (talus) jest kością łączącą piszczel ze stopą. Przekazuje więc ciężar całego ciała na stopę. Razem z kośćmi goleni i piszczeli wchodzi w skład stawu skokowego górnego. Natomiast razem z kością łódkowatą i piętową tworzy staw skokowy dolny. Kość skokowa buduje stęp (część łączącą goleń ze stopą) razem z 7 innymi kośćmi. Są to:
- kość piętowa,
- kość sześcienna,
- 3 kości klinowate,
- kość łódkowata.
Kość skokowa – anatomia
W skład kości skokowej wchodzą:
- trzon kości skokowej (corpus tali),
- bloczek kości skokowej (trochlea tali) – umiejscowiony jest na górnej powierzchni trzonu, łączy się z kośćmi podudzia,
- wyrostek boczny kości skokowej – umiejscowiony jest po lewej stronie bloczka,
- wyrostek tylny kości skokowej (processus posterior tali) – znajduje się na tylnej powierzchni trzonu,
- powierzchnia stawowa piętowa tylna, środkowa i przednia – za jej pomocą kość stawowa opiera się na kości piętowej,
- zatoka stępu – zbudowana z bruzdy kości skokowej, znajduje się w niej więzadło skokowo-piętowe międzykostne,
- szyjka kości skokowej (collum tali) – znajduje się między trzonem a głową, stanowi miejsce przyczepu więzadeł,
- głowa kości skokowej (caput tali) – łączy powierzchnię stawową łódkowatą z kością łódkowatą oraz powierzchniami umożliwiającymi połączenie się z kością piętową.
Jak wygląda badanie stóp? Dowiesz się tego z naszego filmu
Do kości skokowej nie przyczepia się żaden mięsień. Więzadła, z którymi się łączy to:
- więzadło przyśrodkowe (ligamentum mediale) – część piszczelowo-skokowa,
- więzadło skokowo-strzałkowe przednie (lig. talofibulare anterius) – jest rozpięte pomiędzy brzegiem przednim kostki bocznej a przednią częścią kości skokowej (bloczek kości skokowej),
- więzadło skokowo-strzałkowe tylne.
Złamanie kości skokowej
Złamanie kości skokowej występuje w obrębie stopy, co może być bardzo uciążliwe dla osoby poszkodowanej. W niektórych przypadkach może być ono leczone zachowawczo, jednak niesie ze sobą dość duże ryzyko wystąpienia przemieszczeń. Dlatego najczęściej stabilizuje się kości stawu skokowego za pomocą specjalnych śrub.
Kość skokowa jest w bardzo dużej części pokryta chrząstką, przez co jest słabo zaopatrzona w krew i jej leczenie często się przedłuża. Najczęstszymi przyczynami złamania kości skokowej są urazy powstałe podczas wypadków komunikacyjnych, upadki z dużej wysokości oraz kontuzje sportowe. Objawy, które temu towarzyszą, to ostry ból, obrzęk i trudności ze stawaniem na stopie.
Co wiesz na temat układu kostnego? Odpowiedz na nasze pytania i sprawdź swoją wiedzę!
Martwica kości skokowej
Martwica kości może pojawić się u osób w każdym wieku, najczęściej jednak dotyka nastolatków, u których w szybkim tempie rosną kości. Innymi czynnikami ryzyka wystąpienia tej dolegliwości są długotrwałe używanie glikokortykosteroidów lub alkoholu i choroby autoagresywne, na przykład toczeń i reumatoidalne zapalenie stawów. Może dotknąć różnych stawów i kości, a choć najczęściej rozwija się w kościach długich, to znana jest także martwica kości skokowej.
Zwykle pierwszym objawem martwicy kości skokowej jest ból w obrębie tego stawu, który może zacząć promieniować do stopy lub kolana. Dodatkowo pojawiają się problemy z obciążaniem stawu skokowego i poruszeniem oraz odczucie ucisku. Silny ból towarzyszy też uciskaniu chorego stawu.
Lekarz stawia diagnozę w oparciu o wywiad, potwierdzając ją za pomocą badań obrazowych. Leczenie polega przede wszystkim na odciążeniu stawu, aby w łagodniejszych warunkach mogły się rozpocząć procesy odbudowy fragmentu kości. W celu zniwelowania bólu podaje się niesteroidowe leki przeciwzapalne. Zarówno rokowania, jak i czas leczenia zależą od wielu czynników. W wielu przypadkach u młodych osób obserwuje się pełny powrót do zdrowia w przeciągu 1–1,5 roku. U osób starszych martwice kości mają najczęściej charakter postępujący i leczenie opiera się na próbach spowolnienia tego procesu.
Kość skokowa – operacja
Leczenie operacyjne kości skokowej wykonuje się zawsze w przypadku, gdy doszło do przemieszczenia. Ponieważ kość ta bardzo źle się goi, zakłada się gips na okres paru miesięcy. Następnie konieczna jest rehabilitacja. W trakcie operacji często niezbędne jest uzupełnienie ubytków kostnych za pomocą przeszczepu pobranego z innej części ciała. Konieczne jest też minimum 6-miesięczne unieruchomienie stopy, a 2-miesięczne jej nieobciążanie, ponieważ istnieje bardzo duże ryzyko wystąpienia martwicy kości skokowej na skutek urazu.
Zobacz film i poznaj najlepsze ćwiczenia na zdrowe stopy
Bibliografia:
1. https://fizjoterapeuty.pl/fizjoterapia/anatomia/uklad-kostny/kosc-skokowa-budowa.html
