Polub nas na Facebooku
Czytasz: Melatonina - hormon nocy. Jakie ma działanie i jak ją dawkować?
menu
Polub nas na Facebooku

Melatonina - hormon nocy. Jakie ma działanie i jak ją dawkować?

fizkes/getty images

Melatonina jest hormonem produkowanym przez wyspecjalizowane komórki szyszynki – pinealocyty oraz neurony. Działanie melatoniny ułatwia zasypianie i, co istotne, nie uzależnia.

Melatonina ze względu na działanie nazywana jest hormonem nocy. Upośledzenie jej wydzielania związane jest z zaburzeniem snu, a co za tym idzie – z ogólnym pogorszeniem stanu zdrowia. Jakie jest dokładne działanie melatoniny i czemu ono służy?

Działanie melatoniny

Melatonina odpowiedzialna jest za regulowanie dobowego rytmu. Jej największe wydzielanie przypada na godziny od 23:00 do 3:00. Szyszynka uwalnia hormon, aby zasygnalizować organizmowi potrzebę nocnego wypoczynku. Zarówno światło słoneczne, jak i sztuczne światło emitowane przez ekrany telewizora, tablety oraz smartfony zaburzają proces wydzielania melatoniny. Suplementowanie tego hormonu zaleca się osobom cierpiącym na zaburzenie snu oraz pracującym w rozregulowanym trybie zmianowym. Brak odpoczynku nie tylko wpływa na efektywność zawodową, ale znacznie pogarsza ogólne samopoczucie i kondycję organizmu. Przyjmowanie tej substancji stosuje się również w zaburzeniach związanych ze zmianą stref czasowych (jet-lag syndrome). Dowiedziono ponadto, że melatonina obniża ciśnienie tętnicze krwi i wpływa na spadek poziomu cholesterolu.

Poziom melatoniny w organizmie człowieka zmienia się wraz z wiekiem. Najwyższe jej stężenie obserwowane jest w okresie dzieciństwa, najniższe po pokwitaniu. Dzieci między 1. a 3. rokiem życia wytwarzają melatoninę na poziomie 250 pg/ml. Do 15. roku życia jej poziom podnosi się maksymalnie do 180 pg/ml. U osób dorosłych do 65. roku życia obserwuje się znaczny spadek melatoniny – 70–80 pg/ml. U seniorów stężenie hormonu nocy wynosi od 20 do 30 pg/ml. To wyjaśnia, dlaczego osoby starsze miewają problemy z regularnym snem, często wybudzają się w nocy i bardzo wcześnie wstają. Dzieci mają tym samym znacznie większe zapotrzebowanie na sen.

Dawkowanie melatoniny

Aby uzupełnić naturalne stężenie melatoniny, stosuje się jej syntetyczny substytut. Związek nie powoduje uzależnień i w związku z tym można go przyjmować przez dłuższy czas. Należy jednak pamiętać, aby nie dobierać dawki bez konsultacji z lekarzem. Każda kuracja powinna być indywidualnie zaplanowana. Lek należy zażywać w godzinach wieczornych, najlepiej tuż przed snem. Standardowo lekarze zalecają przyjmowanie melatoniny w dawce od 1 do 3 mg dziennie, w niektórych przypadkach maksymalnie 5 mg. Cena leku zależy od apteki, producenta i liczby tabletek znajdujących się w opakowaniu.

Przeciwwskazania do spożywania melatoniny

Syntetyczna melatonina dostępna jest w aptekach bez recepty. Jednakże jej stosowanie nie jest zalecane kobietom w ciąży i karmiącym piersią, małym dzieciom, osobom z dolegliwościami wątroby, będących pod wpływem alkoholu oraz uczulonym na którykolwiek składnik preparatu. Przed zażyciem melatoniny sugeruje się zapoznanie z treścią ulotki, która dołączona jest do opakowania. Lek może wpływać na prowadzenie pojazdów mechanicznych i obsługę maszyn.

Skutki uboczne i przedawkowanie melatoniny

Melatonina jest w większości przypadków bardzo dobrze tolerowana przez organizm i cechuje się niską toksycznością. Możliwe działania niepożądane to: nadmierna senność, zawroty i bóle głowy. Znacznie rzadziej pojawiają się: objawy depresji, niepokoju, skurcze brzucha, zmniejszony refleks, dezorientacja, drażliwość, wymioty i niskie ciśnienie. Przy przedawkowaniu mogą wystąpić: poważne zaburzenia pracy wątroby, oczopląs, drgawki mięśniowe, epizody psychozy oraz zapalenie nerwu wzrokowego. Jak dotąd nie opisano, jaka jest dawka śmiertelna melatoniny. Niewiele wiadomo również o interakcjach tego hormonu z alkoholem.

Jak zadbać o odpowiedni poziom melatoniny w naturalny sposób?

Właściwe dla wieku stężenie melatoniny można regulować, zachowując higienę życia i snu. Warto pamiętać o regularnych porach kładzenia się spać i wstawania. Organizm człowieka potrzebuje snu do regeneracji, dlatego jakiekolwiek jego zakłócenia zaburzają fizjologiczne procesy zachodzące w żywych komórkach. Warto pamiętać, aby ostatni posiłek przed snem nie był zbyt obfity. Dobrym rozwiązaniem jest zjedzenie lekkiej kolacji, złożonej np. z gotowanych warzyw, twarożku, pełnoziarnistego pieczywa, piersi kurczaka czy nietłustej ryby. Na kilka godzin przed położeniem się spać należy zrezygnować z kawy i napojów alkoholowych. Niezwykle ważne jest codzienne dotlenianie się podczas aktywności fizycznej, np. za sprawą spacerów, jogi.

Zobacz film: Melatonina, czyli tabletki na sen

źródło:x-news

Bibliografia:

1. Emet M., Ozcan H., Ozel L., Yayla M., Halici Z., Hacimuftuoglu A. 2016. "A Review of Melatonin, Its Receptors and Drugs". The Eurasian Journal of Medicine, 48(2), 135–141. doi:10.5152/eurasianjmed.2015.0267.

2. Altun A., Ugur-Altun B. 2007. "Melatonin: therapeutic and clinical utilization". Int. J. Clin. Pract. 61 (5): 835–845.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
82
8
Polecamy
Melatonina – hormon snu.
Stosowanie melatoniny na sen u dzieci i dorosłych
Melatonina – hormon snu. Stosowanie melatoniny na sen u dzieci i dorosłych TVN zdrowie
Ile można nie spać?
Czy sen ma ważny wpływ na nasze zdrowie?
Ile można nie spać? Czy sen ma ważny wpływ na nasze zdrowie? Dzień Dobry TVN
Sposoby na zbadanie i obniżenie poziomu hormonów stresu
Sposoby na zbadanie i obniżenie poziomu hormonów stresu Dzień Dobry TVN
Zdrowy sen – zasady higieny snu i jego wpływ na zdrowie
Zdrowy sen – zasady higieny snu i jego wpływ na zdrowie TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia