Polub nas na Facebooku
Czytasz: Jak zmierzyć zawartość tłuszczu w organizmie? Normy zawartości tłuszczu w organizmie
menu
Polub nas na Facebooku

Jak zmierzyć zawartość tłuszczu w organizmie? Normy zawartości tłuszczu w organizmie

dietetyk

Fot.: KatarzynaBialasiewicz / Getty Images

Zawartość tłuszczu w organizmie może być fizjologiczna, czyli należna, lub nadmiarowa, czyli ponadfizjologiczna. Poziom tkanki tłuszczowej stanowi jeden z najważniejszych wskaźników służących do oceny postępów treningowych. Metod do obliczania jego zawartości w organizmie jest wiele.

Obecność tłuszczu w organizmie jest niezbędna do jego prawidłowego funkcjonowania. Jednakże, ponieważ otyłość stała się epidemią XXI w., w ostatnich latach naukowcy zaczęli poświęcać więcej uwagi tkance tłuszczowej. Dlatego coraz częściej wykonywanym badaniem jest analiza składu ciała, w tym zawartości tłuszczu w organizmie. Do obliczeń używa się zazwyczaj wyspecjalizowanych urządzeń, ale istnieją także proste domowe sposoby.

Zawartość tłuszczu w organizmie

Ludzkie ciało zbudowane jest z 3 zasadniczych komponentów: tkanki tłuszczowej, tkanki mięśniowej i wody. Badania oceny składu ciała rozpoczęły się w XIX w., a ich inicjatorem był Claude Bernard. Zawartość tłuszczu w organizmie stanowi jeden z najbardziej wartościowych wskaźników służących do oceny postępów treningowych. Odchudzanie polega przecież na utracie tkanki tłuszczowej. Ponadto jest to podstawowy wyznacznik przy ustalaniu kaloryczności i planowaniu diety. Należy pamiętać, że kobiety mają naturalnie wyższy poziom tkanki tłuszczowej niż mężczyźni. Dodatkowo jej zawartość w organizmie zmienia się wraz z wiekiem.

Zobacz film: Jak obliczyć BMI? Źródło: Bez skazy

Jak zmierzyć zawartość tłuszczu w organizmie?

Do obliczenia zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie używa się zazwyczaj wyspecjalizowanych urządzeń. Najbardziej popularna jest analiza impedancji bioelektrycznej (ang. bioelectrical impedance analysis, BIA). Jest to wiarygodny, nieinwazyjny, bezpieczny i skuteczny sposób badania składu ciała. Badany staje na specjalistyczną wagę diagnostyczną zawierającą na swojej platformie elektrody, które uwalniają sygnał elektryczny o niskim natężeniu. Podczas pomiaru przez ciało przechodzi impuls elektryczny i na podstawie oporu poszczególnych tkanek zostaje wyliczona kompozycja ciała. Mierzy całkowitą (ang. total body water, TBW), wewnątrzkomórkową (ang. intra-cellular body water, ICW) i zewnątrzkomórkową (ang. extracellular body water, ECW) ilość wody w organizmie, komórkową masę ciała (ang. body cell mass, BCM), a w konsekwencji tkankę tłuszczową (ang. body fat mass, FM) i mięśniową (ang. fat-free body mass, FFM). Podczas badania mierzona jest także masa kostna, dzięki czemu można wykryć zmiany w mineralizacji kości, a tym samym określić ryzyko wystąpienia osteoporozy.

Inną bardzo prostą, tanią i dość wiarygodną metodą pomiaru tkanki tłuszczowej jest badanie grubości fałdu skórnego z wykorzystaniem tzw. fałdomierza. Pomiaru dokonuje się w 3 miejscach. U kobiet mierzy się: triceps (w linii pionowej, z tyłu, pośrodku długości ramienia), biodro (w linii skośnej, nad grzebieniem biodrowym) i udo (w linii pionowej, w przedniej części, pośrodku długości uda). U mężczyzn mierzy się: klatkę piersiową (w linii skośnej, w połowie wysokości między brodawką a pachą), brzuch (w linii pionowej, 2 cm w bok od pępka) i udo (w linii pionowej, w przedniej części, pośrodku długości uda). Uzyskane wyniki sumuje się i wstawia do tabeli, z której odczytuje się poziom tkanki tłuszczowej osobno dla kobiet i mężczyzn.

Polecamy: Dieta redukcyjna dla kobiet, czyli jak pozbyć się tkanki tłuszczowej i wyrzeźbić swoje ciało? Zasady, produkty wskazane i przeciwwskazane. Jadłospis w diecie redukcyjnej

Jak obliczyć zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie domowymi sposobami?

Badanie zawartości tłuszczu w organizmie można przeprowadzić także w warunkach domowych. Można skorzystać ze specjalnego wzoru, który bardzo dokładnie ocenia zawartość tłuszczu (przewidywany błąd pomiaru wynosi 1–2%). Do obliczania zawartości tłuszczu w organizmie potrzebne będą kalkulator i linijka. Należy przyjąć wyprostowaną postawę ciała i między wyprostowany palec wskazujący a kciuk schwytać skórę z tkanką tłuszczową nad prawą kością biodrową, na wysokości pępka. Za pomocą linijki mierzy się rozstaw palców. Uzyskaną wartość, czyli X, przelicza się na milimetry i podstawia do poniższego wzoru.

  • procentowa zawartość tłuszczu u płci żeńskiej = 1,223*X – 0,0134*X2 + 0,124*wiek + 6,07
  • procentowa zawartość tłuszczu u płci męskiej = 1,378*X – 0,0174*X2 + 0,213*wiek – 5,84

Przykładowo u kobiety w wieku 26 lat, o masie ciała 60 kg i grubości fałdu skórnego 27 mm procentowa zawartość tłuszczu w organizmie będzie wynosić 32,5, ponieważ: 1,223*27 - 0,0134*272 + 0,124*26 + 6,07 = 32,5

Przykładowo u mężczyzny w wieku 30 lat, o masie ciała 100 kg i grubości fałdu skórnego 20 mm procentowa zawartość tłuszczu w organizmie będzie wynosić 21, ponieważ: 1,378*20 – 0,0174*202+ 0,213*30 – 5,84 = 21,15

Zawartość tłuszczu w organizmie – kalkulator internetowy

Zawartość tłuszczu w organizmie można zmierzyć przy użyciu kalkulatora internetowego, który dokona obliczeń po wypełnieniu pól dotyczących wieku, płci, wzrostu, obwodu szyi, pasa i bioder. Wynik przekłada się na wartości podane w tabeli z normami poziomu tkanki tłuszczowej dla kobiet i mężczyzn. Pomiary obwodów poszczególnych partii ciała należy wykonać w pozycji stojącej z opuszczonymi rękami, z dokładnością do 0,5 cm. Kalkulator korzysta ze wzoru opracowanego przez marynarkę wojenną Stanów Zjednoczonych. Przewidywany błąd pomiaru wynosi około 3%.

Ile wynosi prawidłowa zawartość tłuszczu w organizmie?

Poniżej przedstawiono normę zawartości tłuszczu w organizmie dla kobiet i mężczyzn, w zależności od wieku.

WiekKobietyMężczyźni
19–24

22,1–25,0

14,9–19,0
25–29

22,0–25,4

16,5–20,3

30–34

22,7–26,418,0–21,5
35–3924,0–27,719,4–22,6
40–4425,6–29,320,5–23,6

45–49

27,3–30,921,5–24,5
50–54

29,7–33,1

22,7–25,6
55–5930,7–34,023,2–26,2
>6031,0–34,4

23,5–26,7

Bibliografia:

1. Lewitt A., Mądro E., Krupienicz A., Podstawy teoretyczne i zastosowania analizy impedancji bioelektrycznej (BIA), „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii”, 2007, 2(4), s. 79-84.

2. Dżygadło B., Łepecka-Klusek C., Pilewski B., Wykorzystanie analizy impedancji bioelektrycznej w profilaktyce i leczeniu nadwagi i otyłości, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 2012, 93(2), s. 274-280.

3. Stupnicki R., Tomaszewski P., Wskaźnik masy ciała a zawartość tkanki tłuszczowej u dorosłych, „Hygeia Public Health”, 2016, 51(4), s. 335-338.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
111
35
Polecamy
Bioimpedancja elektryczna – nowoczesna metoda analizy składu ciała
Bioimpedancja elektryczna – nowoczesna metoda analizy składu ciała TVN zdrowie
Czym jest pułap tlenowy i dlaczego jest tak ważny?
Normy i sposoby obliczania
Czym jest pułap tlenowy i dlaczego jest tak ważny? Normy i sposoby obliczania Dzień Dobry TVN
Zobacz, w jaki sposób sami możemy wpływać na wiek metaboliczny
Zobacz, w jaki sposób sami możemy wpływać na wiek metaboliczny Dzień Dobry TVN
Jak samemu sprawdzić, czy ma się odpowiednią masę ciała?
Wykorzystaj kalkulator BMI!
Jak samemu sprawdzić, czy ma się odpowiednią masę ciała? Wykorzystaj kalkulator BMI! TVN zdrowie
Komentarze (2)
Katarinaaa
Tam jest pomyłka po obliczeniu kobiety wychodzi 38,67 wiec na koncu powinien byc znak - 6,07 zeby zgadał sie wynik
Czytaj całość
a
Czym jest X2 w podanych wzorach?
Czytaj całość
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia