Gastroskopia nosowa jest coraz częściej stosowaną metodą diagnostyczno-terapeutyczną, pozwalającą ocenić kondycję gardła, przełyku czy żołądka w przypadku niepokojących objawów somatycznych. Dzięki niej można lepiej zaplanować leczenie i monitorować jego skuteczność. Badanie powszechnie nazywane jest „bezstresowym” ze względu na minimalny dyskomfort, jaki mu towarzyszy.
Gastroskopia przez nos – na czym polega badanie?
Gastroskopia to metoda diagnostyczno-terapeutyczna górnego odcinka przewodu pokarmowego, pozwalająca m.in. dokonać oceny kondycji błony śluzowej bądź potwierdzić obecność ciał obcych i nieprawidłowości anatomicznych narządów w przypadku występowania niepokojących objawów somatycznych. Ponadto badanie ułatwia planowanie i monitorowanie skuteczności leczenia gardła, przełyku, żołądka i dwunastnicy. Gastroskopia umożliwia także pobranie materiału do badań histopatologicznych ze zmienionych chorobowo miejsc oraz przeprowadzenie zabiegu usunięcia polipów i ciał obcych. Badanie zwykle prowadzi się w znieczuleniu miejscowym poprzez wprowadzenie endoskopu do wnętrza ciała przez jamę ustną, w przyjętej wcześniej przez pacjenta odpowiedniej pozycji ułożeniowej i umieszczeniu między jego szczękami ustnika, ułatwiającego swobodny dostęp aparatury do badanych narządów. Tradycyjna gastroskopia sprzyja powikłaniom, takim jak chrypka czy ból gardła, i uniemożliwia słowny kontakt z lekarzem. Dla poprawy komfortu badania i ograniczenia efektów ubocznych po zakończeniu zabiegu opracowano gastroskopię przeznosową. Mniej inwazyjna gastroskopia donosowa przeznaczona jest dla pacjentów mających silny odruch wymiotny i bojących się badania metodą tradycyjną.
Jak wygląda gastroskopia przez nos?
W celu zapewnienia odpowiednich warunków gastroskopia przeznosowa wymaga od pacjenta wcześniejszego przygotowania. Przede wszystkim zaleca się:
- lekkostrawny posiłek na dzień przed zabiegiem, a co najmniej 8 godzin przed badaniem zrezygnowanie z jedzenia;
- pozostanie bez picia przez co najmniej 4 godziny przed badaniem; nie jest wskazane również żucie gumy i palenie tytoniu;
- na czas badania usunięcie z jamy ustnej ruchomych protez, kolczyków itp.;
- konsultację lekarską w celu ustalenia sposobu przyjmowania stałych leków.
Gastroskopia przeznosowa u dorosłych zwykle nie wymaga środka znieczulającego przed wprowadzeniem endoskopu, jednak na życzenie pacjent może otrzymać lidokainę w aerozolu, tymczasowo blokującą receptory czuciowe śluzówki nosa i gardła. W dalszym etapie badany układa się na lewym boku, a lekarz przez jeden z otworów nosowych wprowadza urządzenie do wnętrza ciała.
Zobacz także: Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Gastroskopia donosowa wykonywana jest za pomocą giętkiego aparatu, zaopatrzonego w układ światłowodów i mikrokamer, umożliwiających obserwację wnętrza przewodu pokarmowego na ekranie monitora. W trakcie badania dodatkowo wtłaczany jest gaz do żołądka w celu rozszerzenia jego objętości i zapewnienia lepszego dostępu do głębiej położonych struktur układu. W zależności od charakteru badania lekarz może zakończyć procedurę na tym etapie bądź w razie konieczności pobrać fragmenty śluzówki do oceny histopatologicznej lub usunąć patologiczne zmiany przewodu. Po zakończonych czynnościach diagnostyczno-terapeutycznych endoskop zostaje ewakuowany z organizmu pacjenta.
Gastroskopia przez nos trwa kilkadziesiąt minut, w zależności od prowadzonych czynności medycznych oraz doświadczenia lekarza wykonującego. Wyniki uzyskuje się na bieżąco, z wyjątkiem histopatologii, na którą trzeba oczekiwać kilka tygodni.
Zobacz film i dowiedz się, jak poprawić pracę jelit:
Gastroskopia nosowa – zalety
Gastroskopia przez nos jest coraz bardziej powszechną metodą badania górnego odcinka przewodu pokarmowego. Jedną z jej większych zalet jest eliminacja nieprzyjemnego odczucia towarzyszącego tradycyjnej gastroskopii w momencie przechodzenia urządzenia przez gardło. Ominięcie jamy ustnej minimalizuje ogólny dyskomfort, nie wywołuje ślinotoku powstającego na skutek otwartych i zablokowanych w ustalonej pozycji za sprawą sztywnego ustnika szczęk, a także nie prowokuje nudności i odruchu wymiotnego, które są najgorzej tolerowaną częścią klasycznego badania. Ponadto gastroskopia przeznosowa umożliwia pacjentowi stały kontakt werbalny z lekarzem, co podnosi poczucie bezpieczeństwa w sytuacjach, kiedy pojawiają się niedogodności związane z wprowadzeniem endoskopu, wpuszczaniem gazu czy pobieraniem wycinków histopatologicznych. W trakcie badania pacjent może komfortowo komunikować się z lekarzem i otrzymać natychmiastową reakcję zwrotną w przypadku komplikacji. Gastroskopia przez nos nie jest jednak polecana osobom ze skrzywioną przegrodą nosową lub zwężonym przewodem nosowym. Do przeprowadzenia badania co najmniej jeden przewód musi wykazywać prawidłową drożność i rozmiar.
Bibliografia:
1. Block B., „Endoskopia przewodu pokarmowego”, Medipage, Warszawa 2007;
2. Maratka Z., „Endoskopia przewodu pokarmowego”, PZWL, Warszawa 2005;
3. Waye J.D., „Endoskopia przewodu pokarmowego”, Czelej, Lublin 2018.
