Polub nas na Facebooku
Czytasz: Flawonoidy i ich zastosowanie w profilaktyce i terapii chorób oraz w kosmetyce
menu
Polub nas na Facebooku

Flawonoidy i ich zastosowanie w profilaktyce i terapii chorób oraz w kosmetyce

owoce

Fot.: Eventimages21 / stock.adobe.com

Flawonoidy to związki występujące w roślinach, których człowiek nie jest w stanie sam wyprodukować, a są mu potrzebne do życia. Niektóre, takie jak rutyna i kwercetyna, zyskały nawet miano witamin. Warto wiedzieć, jak działają i w czym można je znaleźć.

Na rynku istnieją liczne preparaty zawierające flawonoidy, które polecane są na różne dolegliwości. Odpowiednio zbilansowana dieta zawierająca dużo świeżych owoców i warzyw w większości przypadków dostarcza jednak odpowiednią ilość tych związków.

Czym są i jak działają flawonoidy?

Flawonoidy to związki chemiczne występujące w naturalny sposób w roślinach. Dotychczas poznano około 8000 rodzajów tych substancji, a tylko 500 z nich dobrze przebadano i odkryto dla nich zastosowania w medycynie i kosmetyce. Można przypuszczać, że pozostałe także mają duży potencjał leczniczy.

Bioflawonoidy są związkami, dzięki którym rośliny zyskują intensywne zabarwienie, co ogranicza destrukcyjny wpływ promieniowania ultrafioletowego. Pełnią funkcję przeciwutleniaczy i stanowią naturalną ochronę przed chorobami i pasożytami, ponieważ zabijają bakterie, wirusy i grzyby oraz odstraszają owady.

Flawonoidy dobroczynnie wpływają na organizm człowieka, wykazując między innymi właściwości:

  • antyoksydacyjne – usuwają wolne rodniki z organizmu i hamują ich powstawanie, wspierają chelatację metali, ochraniają niskocząsteczkowe antyoksydanty oraz witaminy C i E, a także zwiększają stabilność błon komórkowych;
  • przeciwzapalne i przeciwalergiczne – hamują wytwarzanie enzymów prozapalnych i oddziałują na komórki układu limfatycznego;
  • estrogenne – izoflawony wykorzystywane są w opóźnianiu menopauzy i zmniejszaniu jej dotkliwych efektów;
  • przeciwnowotworowe – dzięki zdolnościom antyoksydacyjnym, ale również przez hamowanie nadmiernego rozrostu komórek;
  • obniżające ryzyko zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe – obniżają ciśnienie, powodują wzrost skurczu mięśnia sercowego;
  • przeciwzakrzepowe i wzmacniające ściany naczyń krwionośnych;
  • przeciwcukrzycowe;
  • przeciwbakteryjne – blokują syntezę białek u opornych na antybiotyki gronkowców; antocyjany hamują wzrost prątków gruźlicy, a kwercetyna unieszkodliwia jad kiełbasiany;
  • przeciwwirusowe – trwają badania nad zastosowaniem niektórych flawonoidów w terapii wirusa HIV;
  • przeciwgrzybicze – wiele roślin posiada flawonoidy w naturalny sposób chroniące je przed atakiem grzybów.

Flawonoidy – występowanie w produktach naturalnych

Flawonoidy występują w świeżych owocach, warzywach, a także w ziołach. Najlepiej zbadane rodzaje to:

  • flawonole – ich źródłami są: cebula, jabłka, herbata, sałata, brokuły, ciemne winogrona, jagody czarnego bzu i kapusta;
  • flawony – występują w selerze, czerwonym pieprzu, czerwonej papryce, pietruszce, cytrynie i tymianku;
  • flawanony – są obecne w pomarańczach i grejpfrutach;
  • flawanole – znajdują się w herbacie, czerwonym winie, czekoladzie, jabłkach i kiwi;
  • izoflawony – ich źródłami są soja i rośliny strączkowe;
  • antocyjany – dostarczają ich wiśnie, truskawki, winogrona, czerwone wino, czarna porzeczka, czarny bez, aronia i borówka czernica.

Flawonoidy i ich zastosowanie w profilaktyce i terapii chorób

Wciąż trwają badania nad możliwością szerokiego i bezpiecznego wykorzystania flawonoidów w terapii chorób. Do tego konieczne jest jednak stosowanie ich w dużych, skoncentrowanych dawkach, co wymaga wieloletnich prób klinicznych, aby wykluczyć możliwe niepożądane efekty. Dotychczas udało się ustalić, że flawonoidy mogą zaburzać działanie niektórych leków (na przykład antybiotyków), a niektóre z nich utrudniają chemioterapię. Przypuszcza się jednak, że już niedługo będzie można je wykorzystać w leczeniu niektórych nowotworów oraz chorób autoimmunologicznych i wirusowych (w szczególności AIDS).

Póki co podkreśla się jednak rolę, jaką bioflawonoidy odgrywają w profilaktyce:

  • Antocyjany zapobiegają rozwojowi chorób serca i wątroby, cukrzycy oraz nowotworów.
  • Izoflawony łagodzą przebieg menopauzy, chronią przed osteoporozą i rakiem piersi.
  • Flawonole zmniejszają ryzyko zachorowania na raka trzustki oraz choroby krążenia i działają przeciwutleniająco.
  • Flawanony chronią przed rakiem, obniżają poziom cholesterolu, wzmacniają naczynia krwionośne i działają przeciwzakrzepowo.
  • Flawonole są wykorzystywane ze względu na działanie przeciwalergiczne.
  • Z flawonów produkuje się lek – diosminę, która jest stosowana w profilaktyce żylaków i zaburzeń krążenia krwi.

Flawonoidy – zastosowanie w kosmetyce

Skóra człowieka jest tkanką najbardziej podatną na procesy oksydacyjne, ponieważ narażona jest na promieniowanie UV i inne niekorzystne czynniki zewnętrzne. Ze względu na swoje przeciwutleniające działanie flawonoidy stosowane są w kosmetyce. Spowalniają procesy starzenia się skóry, wzmagają produkcję kolagenu, wygładzają skórę, nadają jej miękkość i blask. W kosmetykach najczęściej wykorzystuje się bioflawonoidy pochodzące z ziół, między innymi zielonej herbaty, żeń-szenia, chabru, miłorzębu, arniki czy rumianku.

Zobacz film: Czy dieta musi być droga? Źródło: Wiem, co jem na diecie

Bibliografia:

1. Majewska, M. i Czeczot, H., Flawonoidy w profilaktyce i terapii, “Terapia i leki”, 65 (5), 2009, s. 369–377.

2. A. Krasowska, M. Łukaszewicz, Czy warto jeść kolorową żywność?

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
12
2
Polecamy
Antocyjany i ich właściwości.
Które warzywa je zawierają?
Antocyjany i ich właściwości. Które warzywa je zawierają? TVN zdrowie
Kwas fitowy – jakie ma zastosowanie?
Kwas fitowy – jakie ma zastosowanie? Dzień Dobry TVN
Zastosowanie złota koloidalnego – w kosmetyce i medycynie alternatywnej
Zastosowanie złota koloidalnego – w kosmetyce i medycynie alternatywnej Dzień Dobry TVN
Flawonoidy w profilaktyce i terapii – właściwości, działanie i występowanie
Flawonoidy w profilaktyce i terapii – właściwości, działanie i występowanie TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia