Polub nas na Facebooku
Czytasz: Dur brzuszny – przyczyny, objawy, leczenie, szczepienie
menu
Polub nas na Facebooku

Dur brzuszny – przyczyny, objawy, leczenie, szczepienie

NAN

Fot: Viacheslav lakobchuk / fotolia.com

Dur brzuszny to niebezpieczna choroba zakaźna, zwana dawniej tyfusem lub tyfusem brzusznym. W Europie Środkowej dur brzuszny jest obecnie bardzo rzadko spotykany. Choroba często występuje w krajach rozwijających się. Podróżując np. do Afryki, warto wykonać szczepienie przeciwko durowi brzusznemu.

Dur brzuszny w Europie należy do chorób bardzo rzadko spotykanych. Jego występowanie wiąże się z niskim poziomem higieny, dlatego zachorowania na dur są o wiele częściej spotykane w krajach rozwijających się. Obszary potencjalnego zagrożenia zakażenia durem brzusznym to przede wszystkim Afryka, Azja Południowo-Wschodnia oraz Daleki Wschód. Planując podróż na te obszary, warto zaszczepić się przeciwko durowi.

Dur brzuszny – co to za choroba?

Dur brzuszny jest ostrą chorobą zakaźną powodowaną przez bakterie z rodzaju Salmonella typhi. Do zakażenia durem dochodzi przede wszystkim po spożyciu nieprzegotowanej wody z nieznanego źródła i skażonych produktów spożywczych. Choroba może być przenoszona również za pośrednictwem owadów oraz rozprzestrzeniać się przez bezpośredni kontakt z zarażonymi (z kałem, moczem – w przypadku nieprzestrzegania zasad higieny). 

Bakteria Salmonella typhi atakuje układ pokarmowego osoby zakażonej i zagnieżdża się początkowo w jelicie krętym, po czym wnika do układu limfatycznego przez nabłonek jelitowy. Tam bakterie namnażają się, a następnie wraz z krwią dostają się do wątroby (gdzie przebiega proces ich dalszego namnażania się). Bakterie bytujące w organizmie osoby chorej produkują tzw. endotoksynę – substancję, która może uszkadzać układ nerwowy, wątrobę, śledzionę, a nawet mięsień sercowy. Ponadto w jelitach może dojść do powstania stanów zapalnych i martwicy. Rozwój choroby trwa z reguły 4–6 tygodni i można go podzielić na 3 fazy:

  • faza inkubacji (od zarażenia do pojawienia się pierwszych objawów) – trwa ok. 2 tygodnie;
  • faza inwazji (rozwój objawów, takich jak: wysoka gorączka, bóle i zawroty głowy, utrata apetytu, nudności, bezsenność) – trwa ok. 2–3 tygodnie;
  • faza zdrowienia.

Objawy duru brzusznego

Pierwsze objawy duru brzusznego pojawiają się ok. 10–14 dni od zakażenia – tyle wynosi okres inkubacji bakterii w organizmie. W fazie pełnego rozwoju choroby występują następujące objawy:

  • utrzymująca się gorączka (39–40 stopni);
  • ból brzucha i uczucie wzdętego brzucha;
  • powiększenie śledziony i wątroby;
  • zaparcia, a następnie biegunka;
  • częste oddawanie „grochowatych” stolców;
  • brak apetytu;
  • apatia, zamroczenie, odurzenie;
  • bóle i zawroty głowy;
  • charakterystyczna wysypka w dolnej części klatki piersiowej i brzucha (czerwone plamki, tzw. różyczka durowa; może pozostawić na skórze lekkie przebarwienia);
  • objawy w okresie zdrowienia: wzmożone łaknienie, chwiejność nastrojów, zmiany troficzne skóry, włosów i paznokci.

Objawy duru brzusznego ustępują zazwyczaj po upływie ok. 4 tygodni. Choroba może jednak dawać groźne powikłania, takie jak:

  • zapalenie jelit;
  • zapalenie mięśnia sercowego;
  • zapalenie płuc;
  • zapalenie opon mózgowych;
  • zapalenie pęcherzyka żółciowego (także ostre);
  • odmiedniczkowe zapalenie nerek;
  • zapalenie osierdzia;
  • zapalenie oskrzeli;
  • ropnie w okolicy jamy brzusznej;
  • zakrzepowe zapalenie żył kończyn dolnych;
  • zakażenie układu moczowego;
  • niedokrwistość hemolityczna;
  • krwotok przewodu pokarmowego;
  • ponadto u dzieci możliwe jest durowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub ograniczone zapalenie kości i szpiku.

Prócz zwykłego duru brzusznego powyższe objawy mogą również wystąpić po zakażeniu pałeczkami paradurów typu A, B lub C. Choroby te mają podobny przebieg, ale krótszy czas trwania i mniej inwazyjne skutki dla organizmu niż dur.

Dur brzuszny: przyczyny i czynniki ryzyka

Do zakażenia durem brzusznym dochodzi najczęściej wskutek nieprzestrzegania odpowiednich nawyków higienicznych. Do czynników wzmożonego ryzyka podczas egzotycznych podróży należy zaliczyć:

  • brak szczepienia przeciwko durowi brzusznemu;
  • spożywanie nieprzegotowanej wody z niesprawdzonego źródła (dla pewności najlepiej pić wyłącznie wodę butelkowaną);
  • spożywanie produktów spożywczych bez zachowania odpowiedniej higieny (np. jedzenie niemytych owoców, spożywanie lodów z ulicznych straganów);
  • niemycie rąk przed jedzeniem i po skorzystaniu z toalety;
  • bliski kontakt z osobą zakażoną (zwłaszcza z jej kałem lub moczem).

Szczepienie na dur brzuszny

Szczepienie na dur brzuszny nie jest obowiązkowe. Profilaktycznie warto je wykonać, planując podróż do krajów, w których dur brzuszny często występuje. Skuteczność szczepionki przeciwko durowi sięga nawet 90%. Do wyboru są 3 rodzaje szczepionek:

  • szczepionka atenuowana (doustna);
  • szczepionka monowalentna (zawiera zabite ciepłem pałeczki Salmonella typhi);
  • szczepionka na dur brzuszny VI (zawiera antygen polisacharydowy otoczki bakteryjnej).

Należy przy tym pamiętać, że działanie szczepionek trwa ok. 3 lata od momentu zaszczepienia.

Dur brzuszny: diagnoza i leczenie

Dur brzuszny stwierdza się na podstawie opisywanych przez pacjenta objawów, jeśli przebywał on w kraju egzotycznym i nie zaszczepił się przeciwko durowi. Pewną diagnozę dają badania laboratoryjne z krwi, kału, moczu lub plwocin, które potwierdzają obecność bakterii Salmonella typhi w organizmie. Leczenie duru brzusznego polega przede wszystkim na podawaniu antybiotyków i elektrolitów (aby nie dopuścić do odwodnienia).

Zobacz film: Szczepionki obowiązkowe przed wyjazdem za granicę .Źródło: Dzień Dobry TVN

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
5
1
Polecamy
Kiła nabyta i kiła wrodzona - objawy, leczenie
Kiła nabyta i kiła wrodzona - objawy, leczenie Dzień Dobry TVN
Wszystko o tym, jak rozpoznać kłykciny odbytu czy pochwy oraz jakie leczenie podjąć
Wszystko o tym, jak rozpoznać kłykciny odbytu czy pochwy oraz jakie leczenie podjąć Dzień Dobry TVN
Dur plamisty – objawy, powikłania, leczenie i szczepienie
Dur plamisty – objawy, powikłania, leczenie i szczepienie TVN zdrowie
Cholera – jakie daje objawy?
Epidemie przecinkowca cholery
Cholera – jakie daje objawy? Epidemie przecinkowca cholery TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia