Polub nas na Facebooku
Czytasz: Dializa nerek – filtrowanie krwi poza organizmem: powikłania, rokowania i żywienie przy dializach
menu
Polub nas na Facebooku

Dializa nerek – filtrowanie krwi poza organizmem: powikłania, rokowania i żywienie przy dializach

Pacjent w gabinecie lekarskim w czasie dializy

Fot: Tyler Olson / fotolia.com

Hemodializa jest najpopularniejszą formą dializ w Polsce, polega na pozaustrojowym filtrowaniu krwi. Rokowania przy dializach zależą od współwystępowania innych chorób i wieku chorego. Korzystając z dializ, można przeżyć nawet 25 i więcej lat, jeśli nie wystąpią ostre powikłania po dializach.

Nerkifiltrem w ludzkim ciele – usuwają z organizmu produkty przemiany materii i toksyny, ale zatrzymują niezbędne składniki. Wpływają na ciśnienie krwi, regulują objętość płynów ustrojowych, biorą udział w procesach krwiotwórczych i regulują pH organizmu. Nerki mają zdolność adaptacyjną – jeśli jedna nerka stopniowo przestaje pracować, jej funkcje przejmuje druga, zdrowa. W przypadku obu chorych nerek konieczne jest dializowanie.

Zobacz film: Jak przebiega dializa nerek? Źródło: 36,6.

Co to dializa nerek na czym polega? U kogo stosuje się dializy?

Dializa nerek to procedura filtrowania krwi przy użyciu sztucznej błony półprzepuszczalnej poza organizmem lub przy użyciu płynu dializacyjnego i otrzewnej jako naturalnej błony filtrującej. Stosuje się jedną z dwóch metod dializy w zależności od stanu chorego:

  • hemodializę – w przewlekłej i ostrej niewydolności nerek i przy zatruciach; krew od chorego płynie do maszyny, tam jest oczyszczana, a następnie wraca do organizmu osoby dializowanej; krew krąży pomiędzy chorym a dializatorem aż zostanie wystraczająco oczyszczona,
  • dializę otrzewnową – w zaawansowanej przewlekłej niewydolności nerek; do organizmu chorego przez specjalny cewnik wprowadza się płyn dializacyjny – on filtruje krew i jest usuwany tym samym cewnikiem na zewnątrz; cewnik w jamie brzusznej jest zamontowany na stałe, a błoną filtrującą krew jest otrzewna, czyli błona wyścielająca jamę brzuszną i okrywająca narządy wewnętrzne.

Niezależnie od metody dializa polega na oczyszczeniu krwi z toksyn.

Dializę nerek stosuje się u osób z niewydolnością nerek oraz oczekujących na przeszczep tego narządu. Organizm chorych z zawansowaną niewydolnością nerek wymaga wykonywania ciągłych dializ.

Jak wygląda dializa nerek? Przebieg dializy i czas trwania

W Polsce najczęściej wybierana jest hemodializa, czyli dializa pozaustrojowa. Można przeprowadzić ją w szpitalu lub w domu. Szkolenie na temat dializowania w domu trwa około 5 tygodni, powinni w nim uczestniczyć chory i osoba towarzysząca. Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje dializy ubezpieczonym pacjentom. Pory dializy powinny być ustalone przez lekarza we współpracy z chorym i skrupulatnie przestrzegane. Jedna sesja dializy trwa od 3 do 6 godzin.

Do przeprowadzenia dializy niezbędny jest dostęp do krwi – dlatego w ciele osoby dializowanej umieszcza się cewnik czasowy lub długoterminowy. Cewniki czasowe mają zastosowanie, gdy potrzeba przeprowadzenia dializy jest nagła albo gdy wiadomo, że dializy nie potrwają dłużej niż 3 tygodnie. 

Każdy cewnik ma dwa kanały – żylny i tętniczy. Jeden z nich wyprowadza krew do dializatora, a drugi – wprowadza ją do organizmu. Gdy dializy muszą być wykonywane bardzo często przez długi czas, wykonuje się przetokę tętniczo-żylną. Przetoka jest przystosowywana do pracy przez około 7 tygodni, ale dzięki niej przepływ krwi jest znacznie większy niż w przypadku cewnika – odpowiednio od 600 do 1200 ml/min i od 200 do 300 ml/min. Przetokę tętniczo-żylną sztuczną lub z naczyń chorego wykonuje się na przedramieniu lewej ręki u osób praworęcznych i prawej – u leworęcznych.

Hemodializa rozpoczyna się od usadowienia chorego na specjalnym fotelu i podłączeniu go do dializatora. Krew krąży od chorego do maszyny i z powrotem przez kilka godzin, a w tym czasie podawane są leki przeciwzakrzepowe. Po zakończeniu dializy chory jest odłączany od dializatora i może wrócić do domu.

Rokowania w dializie nerek: jak długo można żyć?

Rokowania dializy nerek zależą od stanu chorego oraz tego, jaki tryb życia prowadzi. Osoby dializowane przewlekle chore mogą przeżyć nawet ponad 20 lat. Chory korzystający z dializ powinien szczególną uwagę zwracać na dietę, ponieważ ma ona ogromne znaczenie w leczeniu nerek.

Dieta przy dializach: zapotrzebowanie kaloryczne, ograniczenie płynów i soli

Osoba chora na nerki nie powinna pić zbyt wiele płynów ani spożywać produktów bogatych w potas i fosfor. Lepiej zrezygnować z roślin strączkowych (oprócz fasolki szparagowej i groszku zielonego).

Z jadłospisu należy też wyłączyć sól lub przynajmniej mocno ją ograniczyć. Dieta przy dializach powinna zawierać białko o wysokiej wartości biologicznej. Źródłem takiego białka są ryby, drób, mleko i przetwory mleczne oraz białko jaja kurzego. Dieta powinna być dostosowana do ogólnego stanu chorego, szczególnie przy towarzyszących niewydolności nerek chorobach serca i cukrzycy.

Zobacz film: Dlaczego tak ciężko dializuje się wcześniaki? Źródło: 36,6

Powikłania po dializie nerek

Powikłania dializy nerek dzieli się na infekcyjne i nieinfekcyjne. Do pierwszych powikłań może dojść już przy zakładaniu cewnika lub tworzeniu przetoki tętniczo-żylnej. Potencjalne zagrożenia to:

  • przerwanie naczynia krwionośnego,
  • zator naczyniowy,
  • zaburzenia akcji serca,
  • odma opłucnowa,
  • w dalszej perspektywie czasu również infekcja, zwężenie naczynia lub zakrzep.

Możliwe powikłania przy dializach to:

  • ból głowy,
  • spadek ciśnienia tętniczego krwi,
  • skurcze mięśni,
  • swędzenie skóry,
  • nudności i wymioty,
  • krwawienie z miejsca podłączenia drenu,
  • przy pierwszym podłączeniu do dializatora zdarza się ból w klatce piersiowej i plecach, niepokój, duszność – tzw. zespół pierwszego użycia.

Zobacz film: Operacja wycięcia nerki wraz z czopem żylnym. Źródło: 36,6

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
727
32
Polecamy
Jakie są przyczyny osłabienia organizmu?
Jak radzić sobie z przemęczeniem?
Jakie są przyczyny osłabienia organizmu? Jak radzić sobie z przemęczeniem? Dzień Dobry TVN
Głodówki oczyszczające.
Głosy za i przeciw
Głodówki oczyszczające. Głosy za i przeciw Dzień Dobry TVN
Dializa otrzewnowa – wskazania, przebieg i powikłania
Dializa otrzewnowa – wskazania, przebieg i powikłania TVN zdrowie
Przeszczepienie nerki – życie po przeszczepie, kto może być dawcą?
Przeszczepienie nerki – życie po przeszczepie, kto może być dawcą? TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia