Polub nas na Facebooku
Czytasz: Czym jest osad w moczu i co oznacza? Charakterystyka badania i interpretacja wyników
menu
Polub nas na Facebooku

Czym jest osad w moczu i co oznacza? Charakterystyka badania i interpretacja wyników

Kubek zbiorczy z paskami na mocz i mocz na stole technika laboratoryjnego.

Fot. TolikoffPhotography / Getty Images

Osad w moczu to badanie, które warto przeprowadzać przynajmniej raz w roku. Jego wyniki pozwalają na zdiagnozowanie schorzeń nerek, a także innych zaburzeń funkcjonowania układu moczowego. Badanie osadu moczu jest zalecane przede wszystkim w przypadku kobiet w ciąży, a także pacjentów ze stwierdzonymi chorobami dróg moczowych.

Badanie moczu jest bardzo istotnym elementem diagnostyki wielu chorób. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie schorzeń w stosunkowo wczesnym stadium, kiedy nie towarzyszą im jeszcze charakterystyczne objawy. Jednym z ważnych parametrów jest tzw. osad w moczu.

Co to jest osad w moczu i kiedy warto go zbadać?

Osad w moczu to termin oznaczający jeden z parametrów badania ogólnego moczu. Na jego podstawie określa się zawartość składników morfotycznych płynu, takich jak: leukocyty w osadzie moczu, erytrocyty, bakterie, nabłonki płaskie i okrągłe, wałeczki szkliste, ziarniste, leukocytowe, erytrocytowe i nabłonkowe oraz kryształy.

Badanie tego typu pozwala na wykrycie dodatkowych elementów morfotycznych w płynie, których nadmiar może wskazywać na stan chorobowy. Warto więc co jakiś czas przeprowadzić tzw. mikroskopowy osad moczu, czyli szczegółową analizę pozwalającą na wykrycie nawet niewielkich nieprawidłowości.

Mikroskopowe badanie osadu moczu zaleca się wykonywać kontrolnie w ramach profilaktyki chorób układu moczowego. Szczególną uwagę powinni zwrócić na to pacjenci ze zdiagnozowanymi schorzeniami nerek, cukrzycą, żółtaczką i nadciśnieniem tętniczym. Ponadto badanie osadu moczu warto przeprowadzać w przypadku częstego oddawania moczu i zbyt wysokiego lub niskiego stężenia sodu we krwi. Ważne również, aby badać osad w moczu w ciąży, ponieważ zakażenia dróg moczowych mogą być niebezpieczne zarówno dla kobiety, jak i dla płodu.

Wskazaniem do wykonania badania jest biały osad w moczu widoczny gołym okiem. Taki mętny mocz z osadem często jest jednym z pierwszych objawów informujących o rozwijającej się chorobie.

Z kolei osoby, u których zdiagnozowano zmiany nowotworowe w układzie moczowym, powinny wykonać dodatkowe badanie. Cytologia osadu moczu, bo o niej mowa, stanowi ważne narzędzie profilaktyczne, a także pozwala na dokładną kontrolę stanu zdrowia pacjentów.

Badanie moczu - co mówi o zdrowiu? Dowiesz się tego z filmu: 

Zobacz film: Mocz - co można wyczytać z badania moczu? Źródło: 36,6.

Normy osadu w moczu

W badaniu wyróżnia się kilka parametrów opisanych poszczególnymi wartościami. Jeśli chodzi o osad moczu, normy wskazujące na prawidłowe funkcjonowanie organizmu to:

  • erytrocyty – w mikroskopowym osadzie moczu widoczne 3–4 sztuki w tzw. polu widzenia;
  • leukocyty – 4–5 sztuk w polu widzenia;
  • bakterie w osadzie moczu – nieobecne;
  • nabłonki płaskie w osadzie moczu – 3–5 sztuk w polu widzenia;
  • nabłonki okrągłe – nieobecne;
  • wałeczki szkliste – 2–3 sztuki w polu widzenia;
  • wałeczki ziarniste, nabłonkowe, leukocytowe i erytrocytowe – nieobecne;
  • kryształy – nieobecne.

Jeżeli normy osadu moczu są przekroczone, świadczy to o rozwoju stanu chorobowego.

O czym świadczą leukocyty w osadzie moczu?

Jednym z niepokojących wyników są leukocyty w osadzie moczu, których wartość przekracza dopuszczalne normy fizjologiczne. Świadczy to o tzw. leukocyturii. Wskazuje ona na rozwijający się ostry lub przewlekły stan zapalny układu moczowego. Leukocyturii towarzyszy też ropomocz, który uwidacznia się jako mętny osad w moczu o zmienionej barwie.

Jeśli chodzi o osad moczu, leukocyty występują w nadmiarze w przypadku takich stanów chorobowych, jak m.in.: zapalenie pęcherza moczowego, kamica układu moczowego, odmiedniczkowe, śródmiąższowe lub kłębuszkowe zapalenie nerek czy zapalenie przydatków. Leukocyturia zdarza się też u kobiet spodziewających się dziecka, dlatego tak ważne jest badanie osadu moczu w ciąży.

Zbyt duża liczba leukocytów w osadzie moczu wymaga dalszej diagnostyki i wprowadzenia odpowiedniego leczenia. Często konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii, a w ciężkich przypadkach nawet hospitalizacji.

Jak często wykonujesz badanie moczu?

Zagłosuj, jeśli chcesz zobaczyć wyniki

Jak interpretować pozostałe wyniki osadu moczu?

Inne odstępstwa od normy w badaniu osadu moczu również wskazują na toczącą się w organizmie chorobę, a właściwa interpretacja wyników jest konieczna do zidentyfikowania schorzenia i wprowadzenia odpowiednich środków zaradczych.

Nieprawidłowe parametry w osadzie moczu:

  • erytrocyty w osadzie moczu – wskazują na krwinkomocz lub krwiomocz, świadczące o uszkodzeniu nerek lub dróg moczowych, np. w przebiegu kamicy nerkowej;
  • bakterie w osadzie moczu – świadczą o tzw. bakteriurii i mogą wskazywać na zakażenie układu moczowego mikroorganizmami;
  • nabłonki płaskie w osadzie moczu – dają podejrzenie zapalenia dróg moczowych;
  • nabłonki okrągłe – mogą wskazywać na uszkodzenie cewek nerkowych;
  • wałeczki ziarniste – oznaczają uszkodzenie miąższu nerek,
  • wałeczki erytrocytowe – tzw. aktywny osad moczu, wskazujący na kłębuszkowe zapalenie nerek;
  • wałeczki leukocytowe – towarzyszą odmiedniczkowemu lub śródmiąższowemu zapaleniu nerek;
  • wałeczki nabłonkowe – możliwość uszkodzenia cewek nerkowych;
  • wałeczki szkliste – nie mają znaczenia diagnostycznego;
  • kryształy – w zależności od typu kryształów mogą wskazywać na takie choroby, jak cystynuria, tyrozynemia czy kamica nerkowa.

W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości wyniki badania osadu moczu należy skonsultować z lekarzem.

Bibliografia:

  1. R. Brzozowski: Vademecum lekarza praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001.
Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
34
7
Polecamy
Rak szyjki macicy - przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby
Rak szyjki macicy - przyczyny, objawy i sposoby leczenia choroby Dzień Dobry TVN
Badania profilaktyczne, które należy wykonywać regularnie
Badania profilaktyczne, które należy wykonywać regularnie Dzień Dobry TVN
Nabłonki płaskie w moczu - wynik i interpretacja badania
Nabłonki płaskie w moczu - wynik i interpretacja badania TVN zdrowie
Co to jest izostenuria?
Jak interpretować wyniki badania ciężaru właściwego moczu?
Co to jest izostenuria? Jak interpretować wyniki badania ciężaru właściwego moczu? TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia