Polub nas na Facebooku
Czytasz: Chemioterapia – najskuteczniejsza metoda leczenia nowotworów złośliwych. Co o niej wiemy?
menu
Polub nas na Facebooku

Chemioterapia – najskuteczniejsza metoda leczenia nowotworów złośliwych. Co o niej wiemy?

Fot: Jim Craigmyle / gettyimages.com

Chemioterapia to jedna z najsilniejszych metod niszczenia komórek rakowych w postępującym procesie nowotworowym. Jest podawana każdemu choremu z nowotworem złośliwym, którego stan ogólny pozwala na leczenie. Ma wiele skutków ubocznych. W wielu przypadkach ratuje ludziom życie.

Chemioterapię dzieli się na kilka rodzajów – w zależności od czasu oraz sposobu podania, a także od intensywności działania. Najłagodniejsza jest biała chemioterapia, najgorsza zaś czerwona chemia. Intensywne leczenie zleca się osobom z nowotworami układu krwiotwórczego, a także z wieloma przerzutami.

Czym jest chemioterapia?

Chemioterapia jest metodą leczenia nowotworów złośliwych. Zalicza się ją do najskuteczniejszych rozwiązań, jeśli chodzi o leczenie raka. Zadaniem chemioterapii jest zahamowanie procesu namnażania się komórek nowotworowych i zniszczenie tych, które się już rozwinęły. Niestety sprawia ona, że w organizmie człowieka giną również zdrowe komórki. Chory przez to jest np. bardzo podatny na infekcje – jego układ odpornościowy jest osłabiony.

U chorych onkologicznych stosuje się różne rodzaje chemioterapii. To, jaki lek będzie podawany, jest zależne od stopnia zaawansowania nowotworu, typu nowotworu oraz stanu ogólnego pacjenta. W przypadku niektórych osób konieczna jest chemioterapia przedoperacyjna, u innych chemioterapia stanowi uzupełnienie leczenia chirurgicznego. Forma podawania leku zależy też od stanu chorego. Na ogół stosuje się chemioterapię dożylną, jednak można spotkać się z chemią w tabletkach czy innymi metodami podania.

Chemioterapia – rodzaje zależne od mechanizmu działania i czasu podania

Chemioterapię podaje się choremu w kilku cyklach. Leczenie trwa kilkanaście tygodni lub więcej. Sposób podania chemii i jej rodzaj jest zależny od lokalizacji nowotworu i możliwości zastosowania innych metod terapeutycznych. W związku z tym w nomenklaturze medycznej można wyróżnić następujące jej rodzaje:

  • chemioterapię indukcyjną – podaje się ją jeszcze przed leczeniem miejscowym. Jej zadaniem jest zmniejszenie masy guza na tyle, aby można go było usunąć operacyjne. Pacjentom po chemii indukcyjnej i operacji chirurgicznej zaleca się dodatkowo radioterapię;
  • chemioterapię neoadjuwantową – jest chemią przedoperacyjną, traktowaną jako jeden z elementów leczenia systemowego, które kończy się radioterapią;
  • chemioterapię synchroniczną – podaje się ją razem z radioterapią. Celem jest wzmocnienie efektu leczniczego, co ma zapobiec rozlewowi nowotworu;
  • chemioterapię adjuwantową – jest chemią uzupełniającą. Zleca się ją chorym, którzy są po operacji resekcji guza, aby zmniejszyć ryzyko nawrotu raka i jego ewentualnych przerzutów na inne narządy;
  • chemioterapię metronomiczną – jest inna, niż dożylne, ponieważ podaje się ją doustnie. Zalecone leki są przyjmowane przez chorego w małych dawkach przez kilka tygodni;
  • chemioterapię dokanałową – jest podawana wprost do kanału kręgowego. Stosuje się ją często u chorych z guzami mózgu lub rdzenia;
  • chemioterapię dootrzewnową – nazywa się ją dojamową, ponieważ jest podawana wprost do jam ciała chorego. Znajduje zastosowanie w leczeniu raka jajnika i nowotworów przewodu pokarmowego, w tym także guzów z przerzutami;
  • chemioterapię celowaną – jest oparta na lekach planowanych molekularnie. Jej zastosowanie wymaga wykonania choremu testów, które potwierdzą, czy będzie on właściwie reagował na leczenie;
  • chemioterapię paliatywną – podaje się ją chorym w stanie terminalnym, u których nie ma szans na wyleczenie. Zadaniem leków jest wydłużenie życia o kilka tygodni lub miesięcy.

Chemioterapię dzieli się również na kolory, które decydują o intensywności działania podawanych leków. Najsłabsza jest biała. Najgorszym podawanym rodzajem jest chemia czerwona. Zaleca się ją osobom z nowotworami układu krwionośnego np. z białaczką.

Jakie są skutki uboczne chemioterapii?

Każda podawana chemioterapia ma szereg skutków ubocznych, które wielu pacjentom trudno zaakceptować. To, w jakim stopniu będą one nasilone, zależy od intensywności działania podawanych preparatów. Do najczęściej występujących efektów ubocznych chemioterapii zalicza się:

  • upośledzenie systemu odpornościowego, co oznacza zwiększoną podatność na infekcje;
  • wypadanie włosów, ponieważ chemia niszczy cebulki i ma negatywny wpływ na mieszki włosowe;
  • zaburzenia równowagi i czucia oraz osłabienie ogólne;
  • nudności prowadzące do wymiotów;
  • zaburzenia krzepliwości krwi i ewentualną zakrzepicę;
  • brak popędu płciowego i zaburzenia płodności;
  • kłopoty kardiologiczne, w tym: zaburzenia rytmu serca.

Chemioterapia trwa kilkanaście tygodni lub dłużej. Jest bardzo wycieńczająca dla chorego i trudna dla jego najbliższych. Cykle chemioterapii są podzielone na okresy dwu- lub czterotygodniowe, aby dać pacjentowi czas na rekonwalescencję. Najdłuższa chemioterapia trwa 12 cykli. W tym czasie chory może przejść operację chirurgiczną lub jest poddawany innym, bardziej nowatorskim metodom leczenia.

Anna Puślecka opowiada o walce z chorobą:

Dzień Dobry TVN

Bibliografia:

M. Krzakowski i inni, Onkologia Kliniczna, tom 1, wydanie 3, Wydawnictwo Via Medica Sp. z o.o., Gdańsk 2015.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
61
8
Polecamy
Leczenie raka.
Jakie są sposoby leczenia nowotworu?
Leczenie raka. Jakie są sposoby leczenia nowotworu? Dzień Dobry TVN
Chemioterapia paliatywna w chorobach nowotworowych:
zasady stosowania, skutki uboczne
Chemioterapia paliatywna w chorobach nowotworowych: zasady stosowania, skutki uboczne TVN zdrowie
Przełomowa metoda leczenia raka uratowała pacjentkę w Gliwicach.
Na czym polega terapia CAR-T cells?
Przełomowa metoda leczenia raka uratowała pacjentkę w Gliwicach. Na czym polega terapia CAR-T cells? Dzień Dobry TVN
Radioterapia paliatywna – zastosowanie i skutki uboczne
Radioterapia paliatywna – zastosowanie i skutki uboczne TVN zdrowie
Komentarze (1)
Polka
Chemioterapię nazywacie leczeniem? Obłęd. To przyspieszone wysyłanie na tamten świat osób, które mogłyby pożyć trochę dłużej.
Czytaj całość
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia