Polub nas na Facebooku
Czytasz: Biochemia krwi (badanie biochemiczne) – jak interpretować wyniki? 
menu
Polub nas na Facebooku

Biochemia krwi (badanie biochemiczne) – jak interpretować wyniki? 

Próbki krwi leżą na wynikach badań

Fot: belyjmishka / stock.adobe.com

Biochemia krwi to podstawowe badanie składników osocza, na którego podstawie można określić stan poszczególnych narządów, a nawet całych układów. Biorąc pod uwagę stężenie hormonów, enzymów, elektrolitów, białek i pierwiastków, można ocenić stan odżywienia, nawodnienia, a także występowanie i stadium choroby. 

Badanie biochemiczne krwi nie jest wymagającym dla osoby, której je zlecono. Warto jednak podkreślić, że biochemia krwi jest w stanie zobrazować, co faktycznie dzieje się w organizmie, a tym samym, czy któraś jego część nie walczy z chorobą. Badanie biochemiczne warto także wykonać profilaktycznie – krótkie i szybkie wkłucie dostarcza wielu cennych informacji, co przekłada się na postawienie właściwej diagnozy.

Zobacz film i sprawdź z czego składa się krew: 

Zobacz film: Z czego składa się krew? Źródło: Getty Images / iStock.

Biochemia krwi – co to takiego?

Badanie biochemiczne krwi jest w stanie określić szerokie spektrum parametrów, dlatego aby dokładniej określić stan narządu, gruczołu czy całego układu, badanie podzielono na profile oznaczeń. Każdy z nich ma szczególne parametry, które bardzo dokładnie oceniają stan i funkcjonowanie organizmu w danej jego części.

  • Profil ogólny (tzw. kontrolny)

Najbardziej znany jest profil ogólny (tzw. kontrolny), w którym mieszczą się: morfologia krwi obwodowej ze zróżnicowaniem leukocytów, odczyn Biernackiego (ob.), glukoza we krwi, profil lipidowy (cholesterol, trójglicerydy oraz cholesterol frakcji HDL i LDL), a także elektrolity w surowicy (potas, sód, chlorki). To profil, który wykonywany jest jako badanie profilaktyczne oceniające ogólny stan zdrowia. Dzięki niemu można wykryć choroby we wczesnym stadium, co zwiększa szanse na wyleczenie.

  • Profil wątrobowy

Biochemia krwi wyróżnia także profil wątrobowy, w którego skład wchodzą: AIAT (aminotransferaza alaninowa), AspAT (aminotransferaza asparaginowa), ALP (fosfataza alkaliczna), GGTP (gammaglutamylotranspeptydaza), antygen HBs, bilirubina całkowita i przeciwciała przeciw HCV (wirusowi zapalenia wątroby typu C). Profil ten wykonywany jest najczęściej w celu wykrycia chorób i uszkodzeń wątroby.

  • Profil sercowy

W badaniu biochemicznym wyróżnia się także profil sercowy, w którego skład wchodzi: kinaza fosfokreatynowa (CK), sód, potas, chlorki (elektrolity w surowicy) i troponina. Profil sercowy najczęściej wykonywany jest u osób z podejrzeniem niewydolności mięśnia sercowego, choroby wieńcowej, po zawale serca, a także w innych chorobach serca i układu krążenia.

  • Profil nerkowy

Badanie krwi (biochemia) to również profil nerkowy, na który składają się badanie ogólne moczu, a także takie wskaźniki jak sód, potas, mocznik, kwas moczowy, kreatynina i białko całkowite w surowicy. Wykonuje się je w celu oceny pracy nerek – nie tylko w momencie podejrzenia choroby, ale również podczas leczenia (np. u osób dializowanych).

  • Profil kostny

Badanie biochemiczne krwi wyróżnia także profil kostny, który ocenia poziom wapnia i fosforanów w surowicy, a także ALP. Zalecany jest osobom, które cierpią na przewlekłe choroby kości, nerek, tarczycy, układu nerwowego oraz przy niewyrównanej cukrzycy.

  • Profil trzustkowy

Podczas badania biochemicznego można także wykonać profil trzustkowy, w którego skład wchodzą: amylaza i fosforany w surowicy, a także glukoza we krwi. Jego wykonanie zaleca się w chorobach trzustki, nerek, wątroby i cukrzycy.

Biochemia krwi może także zawierać profile specyficzne. W wielu przychodniach i laboratoriach można wykonać profil: kobiety w ciąży, przedoperacyjny, małego dziecka, przy antykoncepcji hormonalnej, alergiczny, reumatyczny, tarczycowy rozszerzony, a także kobiety i mężczyzny pod 40. roku życia. Warto jednak pamiętać, że w każdym z nich, zależnie od przychodni mogą znajdować się inne rodzaje badań.

Co wiesz na temat krwi? Odpowiedz na nasze pytania i sprawdź swoją wiedzę!

Odpowiedz na 10 pytań
Rozpocznij quiz

Badanie biochemiczne krwi – jak się przygotować?

Biochemia krwi to proste badanie, nie oznacza to jednak, że można wykonać je bez przygotowania. Warto podkreślić, aby przed badaniem nic nie jeść – należy być na czczo. Ponadto, zależnie od wykonywanego profilu, należy liczyć się z dodatkowymi kryteriami. Wykonując profil ogólny, lipidowy bądź wątrobowy, należy pamiętać, aby dzień wcześniej nie objadać się, nie spożywać dań ciężkostrawnych, nadmiernie słodkich, nie pić alkoholu i mocnej kawy bądź herbaty. 

Warto pamiętać, aby na badanie stawić się minimum 8 godzin po zjedzonym ostatnim posiłku. Przed badaniem można wypić szklankę wody. Ponadto niektóre wartości zależne są od dobowego rytmu – upewnij się, czy w twoim przypadku pobranie krwi lepiej wykonać rano, w godzinach popołudniowych, czy może nie ma to znaczenia. Upewnij się także, czy stosowane przez ciebie leki nie będą zmieniały parametrów w badaniu – dowiedz się, czy w dniu badania nie należy ich odstawić. Porozmawiaj także ze specjalistą, czy podobnie w przypadku badania biochemicznego mogą działać dane witaminy bądź suplementy diety.

Pamiętaj, aby dzień przed badaniem nie zmieniać nawyków żywieniowych i stylu życia. W przeciwnym razie, wyniki mogą być zafałszowane.

Czy regularnie wykonujesz badanie krwi?

Zagłosuj, jeśli chcesz zobaczyć wyniki

Biochemia krwi – wyniki i interpretacja

Podczas wykonywania badania biochemii krwi interpretacja wyników zależna jest zawsze od laboratorium, w którym zostało ono przeprowadzone. Tak jak w przypadku większości badań laboratoryjnych, tak też przy biochemii krwi wyniki (normy) określane są indywidualnie przez laboratorium i zgodne z ich metodą pomiaru. Warto jednak pamiętać, że obecnie w większości przypadków bezpośrednio przy wynikach podane są normy – tym samym interpretacja wyników badania biochemicznego jest znacznie ułatwiona. Oczywiście nie oznacza to, że mając wyniki, nie należy ich skonsultować ze specjalistą. Należy wziąć pod uwagę, że tylko osoba z wiedzą medyczną dokona właściwej oceny wyników – parametry konkretnych wyników nierzadko są od siebie zależne, dlatego tylko specjalista może je właściwie zinterpretować.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
49
28
Polecamy
Badania profilaktyczne, które należy wykonywać regularnie
Badania profilaktyczne, które należy wykonywać regularnie Dzień Dobry TVN
Morfologia krwi – co mówią wyniki?
Morfologia krwi – co mówią wyniki? Dzień Dobry TVN
Badania laboratoryjne – jaki jest koszt badań i jakie są normy?
Badania laboratoryjne – jaki jest koszt badań i jakie są normy? TVN zdrowie
Kreatynina – badanie surowicy krwi – normy i interpretacja wyników 
Kreatynina – badanie surowicy krwi – normy i interpretacja wyników  TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia