Polub nas na Facebooku
Czytasz: Badanie moczu. O czym świadczy glukoza w moczu?
menu
Polub nas na Facebooku

Badanie moczu. O czym świadczy glukoza w moczu?

próbka moczu

Fot. BENCHAMAT1234 / Getty Images

Badanie moczu to prosta analiza przeprowadzana w każdym laboratorium z próbki (ok. 20 ml) moczu. Prawidłowo mocz nie powinien zawierać glukozy, w przeciwnym razie konieczna jest diagnostyka cukrzycy, czyli badanie poziomu glukozy we krwi na czczo i wykonanie krzywej cukrowej.

Badanie ogólne moczu jest często wykonywanym badaniem laboratoryjnym. Na prawidłowym wyniku nie powinno być obecnej glukozy. Jeśli się jednak pojawia, konieczna jest dalsza diagnostyka w kierunku cukrzycy i uszkodzenia cewek nerkowych. Glukoza w moczu może pojawić się u kobiet z prawidłowo przebiegającą ciążą (choć zawsze należy wykluczyć cukrzycę ciążową). Niestety jako cukier stanowi doskonałą pożywkę dla bakterii, dlatego jej obecność w moczu predysponuje do zakażeń układu moczowego.

Wyniki badania moczu

Badanie moczu opiera się na ocenie próbki moczu pod kątem cech biochemicznych i fizycznych. Pozwala ocenić obecność w moczu różnego rodzaju związków, komórek czy wałeczków. Badanie ogólne moczu ma bardzo dużą przydatność kliniczną, wobec czego jest częstym wykonywanym badaniem klinicznym w diagnostyce chorób nerek, dróg moczowych, cukrzycy, nadciśnienia, otyłości, chorób układowych, a także jest jednym z badań wykonywanych rutynowo, jak np. morfologia krwi. Mocz do badania powinien być pobrany z porannej próbki moczu, ze środkowego strumienia do specjalnego pojemnika (do zakupienia w aptece).

Wynik badania moczu zawiera następujące elementy:

  • odczyn pH,
  • barwa,
  • ciężar właściwy – jeśli w moczu obecna jest glukoza, ciężar właściwy moczu jest wyższy niż norma,
  • białko (nie powinno być wykryte),
  • glukoza (nie powinna być wykryta),
  • ciała ketonowe i barwniki żółciowe, które również nie powinny być wykryte (ciała ketonowe mogą towarzyszyć glukozie w moczu osoby chorej na cukrzycę),
  • leukocyty i erytrocyty,
  • wałeczki,
  • bakterie.

Glukoza we krwi i w moczu

W moczu nie powinna być wykryta glukoza w żadnej ilości. We krwi norma glukozy wynosi 60–100 mg/dl. Osoby otyłe bądź z wywiadem rodzinnym w kierunku cukrzycy powinny regularnie kontrolować poziom glukozy we krwi. Można zbadać poziom glukozy na czczo bądź wykonać badanie krzywej cukrowej, czyli pomiar stężenia glukozy w teście z podaniem doustnym 75 g glukozy. Oznaczenie poziomu glukozy we krwi jest również wskazane w przypadku wzmożonego osłabienia, nasilonego pragnienia, osłabienia odporności, złego samopoczucia ogólnego, częstego oddawania moczu w dużych ilościach. Objawy te mogą świadczyć o wysokim poziomie glukozy we krwi, czemu często towarzyszy glikozuria, czyli wydalanie glukozy z moczem. Nie należy również lekceważyć objawów niskiego poziomu glukozy we krwi, czyli napadów głodu, osłabienia, przyspieszenia akcji serca, senności, drżeń, podwójnego widzenia.

Zobacz film: Mocz - co warto wiedzieć? Źródło: X-BankGallery, iStock

Glukoza w moczu

Pojawienie się glukozy w moczu w pierwszej kolejności skłania ku diagnostyce choroby cywilizacyjnej, jaką jest cukrzyca. Cukier w moczu może pojawić się w cukrzycy zarówno typu 1, jak i 2. Cukrzyca jest chorobą charakteryzującą się niedoborem insuliny (typ 1) bądź opornością tkanek na insulinę (typ 2). Insulina to hormon produkowany przez trzustkę. Jest konieczna do wychwytywania glukozy przez mięśnie i inne tkanki, co wpływa na obniżenie jej poziomu we krwi. Wysoki poziom cukru we krwi w cukrzycy często współistnieje z pojawieniem się glukozy w moczu. Jeśli wykluczono cukrzycę, a badania wskazują na obecność glukozy w moczu, przeprowadza się diagnostykę w kierunku rzadkich chorób cewek nerkowych.

U kobiet w ciąży istnieje predyspozycja do zmian poziomu cukru we krwi, jak i jego pojawienia się w moczu. W pierwszej kolejności należy wykluczyć cukrzycę ciężarnych, która jest stanem zagrożenia dla matki i płodu. Jeśli ta przyczyna zostanie wyeliminowana, glukozę w moczu należy traktować jako naturalne, przejściowe zjawisko w ciąży.

Glukozuria nerkowa

Zdarza się, że glukoza pojawia się w moczu osób niechorujących na cukrzycę, lecz wykazujących zaburzenia wchłaniania glukozy w cewkach nerkowych. To zaburzenie może wynikać z upośledzenia funkcji cewek nerkowych (tzw. tubulopatii), które są dość rzadkimi chorobami nerek. Przebiegają najczęściej z prawidłowym bądź tylko nieznacznie obniżonym przesączaniem kłębuszkowym. W wyniku zaburzenia wchłaniania glukozy w cewkach nerkowych dochodzi do jej wydalania z moczem. We krwi poziom glukozy jest prawidłowy, rzadko obniżony. Glukozuria nerkowa jest chorobą dziedziczoną autosomalnie dominująco lub recesywnie.

Glukozuria nerkowa o charakterze pierwotnym nie daje żadnych objawów. Jedynie przypadkowo w badaniu moczu wykrywa się obecność cukru w moczu. Od cukrzycy odróżnia ją brak wielomoczu i wzmożonego pragnienia. Rozpoznanie choroby ułatwia rodzinne występowanie schorzenia. Konieczne jest wykluczenie cukrzycy poprzez określenie poziomu glukozy we krwi i wykonanie testu obciążenia glukozą. Glukozuria nerkowa nie wymaga leczenia, jeśli jest to postać pierwotna. Gdy schorzenie wynika z innej choroby nerek, konieczne jest leczenie choroby podstawowej.

Wysoka glukoza w moczu – czym grozi?

Sama obecność cukru we krwi nie pogarsza funkcjonowania nerek (w przypadku glikozurii nerkowej). Niestety, jeśli glukoza w moczu jest wynikiem cukrzycy, to sama choroba podstawowa stanowi poważne zagrożenie dla nerek i innych narządów, prowadzi do ich niewydolności. Ponadto obecność glukozy w moczu jest czynnikiem predysponującym do infekcji dróg moczowych, ponieważ glukoza stanowi doskonałą pożywkę dla bakterii. Mimo iż obecność glukozy w moczu w ciąży jest częstym zjawiskiem niewymagającym leczenia (pod warunkiem wykluczenia cukrzycy ciążowej), to jednak ze względu na ryzyko zakażenia jest niepożądana.

Zobacz film: Czy krew w stolcu lub w moczu oznacza chorobę? Źródło: Bez recepty

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
50
4
Polecamy
Morfologia krwi – co mówią wyniki?
Morfologia krwi – co mówią wyniki? Dzień Dobry TVN
Glukoza w moczu – o czym świadczy występowanie cukru w moczu i jakie normy są dopuszczalne?
Glukoza w moczu – o czym świadczy występowanie cukru w moczu i jakie normy są dopuszczalne? TVN zdrowie
Norma cukru we krwi – u dorosłych, u dzieci, w ciąży.
Jaka jest norma po posiłku i na czczo?
Norma cukru we krwi – u dorosłych, u dzieci, w ciąży. Jaka jest norma po posiłku i na czczo? Dzień Dobry TVN
Aceton w moczu.
Jakie są przyczyny i objawy obecności acetonu w moczu u dzieci i kobiet w ciąży?
Aceton w moczu. Jakie są przyczyny i objawy obecności acetonu w moczu u dzieci i kobiet w ciąży? TVN zdrowie
Komentarze (2)
WIFIWIFI
Komentarz fachowy i pomocny.
Dziękuję bardzo Panie doktorze.
Czytaj całość
Joanna
bardzo pomocny artykuł, dziękuję doktorze
Czytaj całość
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia