Oprócz zawrotów głowy w ciąży kobiety spodziewające się dziecka cierpią często na bóle głowy o różnym pochodzeniu. Mogą być to bóle napięciowe, migrenowe czy spowodowane stanem przedrzucawkowym wynikającym ze zbyt niskiego ciśnienia tętniczego krwi. U kobiet, które nie chorowały na migrenę, może się ona pojawić w ciąży. Napady migreny w ciąży stanowią niemal 90% wszystkich bólów głowy w tym czasie.
Zawroty głowy jako objaw ciąży, przyczyny zawrotów głowy we wczesnej ciąży
Jednym z pierwszych objawów ciąży są zawroty głowy. Biorą się one stąd, że organizm kobiety przystosowuje się do nowej sytuacji, wywołując zamieszanie w gospodarce hormonalnej. Zawroty głowy na początku ciąży wynikają z tego, że większa niż przed zapłodnieniem część krwi krąży w macicy i jej okolicach. Zwykle zawroty głowy we wczesnej ciąży są następstwem nagłych zmian pozycji. Szczególnie często są odczuwane, gdy ciężarna nagle wstanie z pozycji siedzącej lub leżącej.
Inną przyczyną zawrotów głowy na początku ciąży jest spadek ciśnienia tętniczego krwi. Progesteron, którego ilość znacznie wzrasta we wczesnej ciąży, powoduje rozluźnianie ścian naczyń krwionośnych. Jest to bezpośrednią przyczyną zmniejszenia ciśnienia krwi i pośrednią zawrotów głowy.
Zawroty głowy w 2 trymestrze ciąży: anemia i niedocukrzenie
Zawroty głowy w 2 trymestrze ciąży mogą wynikać ze zbyt niskiego i/lub wysokiego poziomu cukru we krwi. Między 24. a 28. tygodniem przeprowadza się test tolerancji glukozy, który wykrywa cukrzycę ciążową. Ten rodzaj cukrzycy pojawia się w trakcie ciąży i znika po porodzie. Nieleczona cukrzyca ciążowa może powodować wady rozwojowe u płodu, ma też negatywny wpływ na matkę. Najgroźniejsza w cukrzycy ciążowej jest hipoglikemia, czyli niedocukrzenie. To spadek poziomu cukru we krwi poniżej 70 miligramów na decylitr. Hipoglikemia w ciąży może skończyć się nawet śpiączką lub śmiercią kobiety.
Zawroty głowy w ciąży w 2 trymestrze mogą być też objawem utrzymującej się anemii ciążowej. Zbyt małe wartości hemoglobiny i hematokrytu połączone z niedoborem żelaza powodują osłabienie, zawroty i bóle głowy, zwiększoną męczliwość, chroniczne zmęczenie i problemy z koncentracją, a także bladość skóry i napady duszności. Anemia ciążowa grozi poronieniem i zwiększa ryzyko wystąpienia u dziecka wad rozwojowych i zahamowania wzrostu płodu.
Przyczyny zawrotów głowy w ciąży w 3 trymestrze
Zawroty głowy w ciąży w 3 trymestrze występują najczęściej, biorąc pod uwagę cały okres ciąży. Mogą być objawem cukrzycy ciążowej albo anemii ciążowej, ale zazwyczaj wynikają ze zwiększonego zapotrzebowania na energię oraz fizycznego ucisku naczyń krwionośnych.
W 3 trymestrze ciąży zawroty głowy są częste i mogą być bardzo niebezpieczne, jeśli kończą się omdleniami. Upadek naraża zdrowie i życia zarówno matki, jak i dziecka. Jeśli występują często, należy skonsultować się z lekarzem.
Już na 3 miesiące przed porodem płód jest na tyle duży, że uciska naczynia krwionośne, niekiedy zaburzając prawidłowy przepływ krwi. Objawy nasilają się przy spaniu na prawym boku i przy nagłych zmianach pozycji ciała. Śpiąc lub leżąc na prawym boku, kobieta ustawia się w pozycji, która sprzyja uciskaniu przez macicę żyły dolnej głównej.
Rośnięcie płodu wymaga dostarczania organizmowi matki odpowiedniej ilości energii. Jeśli w diecie ciążowej jest za mało kalorii lub składników mineralnych i witamin, ciężarna może odczuwać zawroty głowy. Czynnikiem sprzyjającym omdleniom w ciąży w 3 trymestrze jest utrzymująca się anemia wynikająca z niedoboru żelaza.
Sposoby na zawroty głowy w ciąży i zapobieganie omdleniom
Silne zawroty głowy w ciąży występujące z omdleniami lub objawami cukrzycy ciążowej czy anemii ciążowej powinny skłonić do konsultacji z lekarzem prowadzącym i ewentualnie diabetologiem.
Zalecane produkty to:
- mięso królika, indyka, chuda wołowina i cielęcina,
- produkty wielozbożowe,
- płatki owsiane,
- tłuszcze roślinne,
- chude mleko i jego przetwory,
- grube kasze,
- świeże warzywa i owoce o dużej zawartości witaminy C, np. pomarańcze, czarna porzeczka, czerwona papryka.
Owoce, na które trzeba uważać w ciąży, to arbuz, banany, owoce z puszki w słodkich syropach oraz przetwory z owoców, szczególnie słodzone dżemy.
Najlepiej na czas ciąży zrezygnować z jedzenia słodyczy, słonych przekąsek, tłustych mięs i tłuszczów zwierzęcych, a także picia kawy w dużych ilościach i słodkich napojów gazowanych i niegazowanych. Niewskazane są też fast foody, w tym frytki, pizza, kebab, hamburgery i hot-dogi.
