Już w czasach starożytności doceniano pozytywny wpływ światła słonecznego na samopoczucie i kondycję psychiczną. Szczególną popularnością promieniowanie słoneczne cieszyło się w XIX w., kiedy to wykorzystywano je do leczenia gruźlicy. Lecznicze zastosowanie tego rodzaju promieniowania zyskiwało na popularności, aż do momentu wynalezienia antybiotyków. Obecnie promieniowanie UV wykorzystywane jest w kosmetologii i dermatologii.
Rodzaje promieniowania ultrafioletowego wykorzystywanego w kosmetologii
Promieniowanie ultrafioletowe (UV), zwane także promieniowaniem nadfioletowym, może oddziaływać zarówno pozytywnie, jak i negatywnie na organizm człowieka. Niebezpieczna dla zdrowia jest w szczególności zbyt długa ekspozycja na słońce bez odpowiedniej ochrony (kremów z filtrem). Wśród typów promieniowania ultrafioletowego można wyróżnić:
- promieniowanie UVC, które charakteryzuje się długością fal na poziomie 100-280 nanometrów. Jest ono pochłaniane przez warstwę ozonową atmosfery, dlatego też nie stanowi zagrożenia dla zdrowia człowieka. Tego typu promieniowanie nie jest wykorzystywane w kosmetyce,
- promieniowanie UVB, które charakteryzuje się długością fal na poziomie 290-320 nanometrów i stanowi ok. 5% promieniowania UV, które dociera do ziemi. Ten rodzaj promieniowania odpowiada za poparzenia skórne, opaleniznę, a także przyśpiesza proces starzenia się skóry i jest odpowiedzialny za większość nowotworów skóry,
- promieniowanie UVA, charakteryzuje się największą długością fal (320-400 nanometrów) i stanowi 95% promieniowania UV, docierającego do powierzchni ziemi. Przyczynia się do fotostarzenia się skóry, a także do zmian o charakterze nowotworowym [1].
Fototerapia (światłoterapia) – leczenie światłem
Fototerapia, nazywana również światłolecznictwem, jest popularną metodą leczenia, stosowaną zarówno w kosmetologii, jak i w dermatologii. Wyróżnia się helioterapię, do której wykorzystuje się naturalne źródła światła, a także aktynoterapię, w których stosuje się specjalistyczne lampy. Rodzajem fototerapii, w którym wykorzystuje się promieniowanie ultrafioletowe jest fotochemioterapia, w ramach której wyróżnia się, m.in.:
- PUVA – fotochemioterapię klasyczną, w której wykorzystuje się naświetlanie promieniowaniem UVA, charakteryzujące się długością fal na poziomie 320-400 nanometrów,
- UVB-broad band, przy którym stosuje się naświetlania promieniowaniem UVB na poziomie 280-320 nanometrów,
- SUP – selektywną fototerapię, w której wykorzystuje się promieniowanie o zakresie nieprzekraczającym 325 nanometrów.
Fotochemioterapię stosuje się przede wszystkim w leczeniu ciężkich przypadków: łuszczycy, twardziny skórnej, bielactwa, a także atopowego zapalenia skóry. Wśród wskazań do tej metody leczenia wymienić można również: łojotok twarzy, łysienie plackowate, łupież oraz trudno gojące się rany [2]. Fotochemioterapii nie mogą wykonywać osoby, zmagające się z ostrymi stanami zapalnymi skóry, chorobą nowotworową, gruźlicą płuc, trądzikiem różowatym, nadczynnością tarczycy, niskim ciśnieniem tętniczym, padaczką, uczuleniem na światło, liszajem rumieniowym, a także toczniem układowym. Ponadto przeciwwskazaniem do fotochemioterapii są również: znamiona barwnikowe i przebarwienia pigmentacyjne.
Lampy UV do paznokci – wpływ na zdrowie
Promieniowanie ultrafioletowe jest powszechnie stosowane w lampach, przeznaczonych do utwardzania hybryd, żelu czy akrylu na paznokciach. Tego typu lampy, podobnie jak naturalne promieniowanie słoneczne, również mogą przyczyniać się szybszego starzenia się skóry, powstawania przebarwień, a także do nowotworów skóry. W tym kontekście nie bez znaczenia jest to, że skóra na rękach jest bardzo wrażliwa, dlatego przed utwardzaniem lakieru hybrydowego należy nałożyć na dłonie krem z filtrem ochronnym. Można również założyć na nie specjalistyczne rękawiczki, wykonane z polimeru, chroniącego skórę przed negatywnym wpływem promieniowania UV.
Bibliografia:
[1] Łastowiecka-Moras E., Bugajska J., Promieniowanie nadfioletowe – zasady zapobiegania negatywnym skutkom zdrowotnym, „Bezpieczeństwo Pracy” 2008 nr 11.
[2] Wolska H., Zastosowanie fotochemioterapii w innych, poza łuszczycą, chorobach dermatologicznych, „Przegląd Dermatologiczny” 2001 nr 88.
