Prawidłowo zbudowany kręgosłup dorosłej osoby składa się z kręgów szyjnych, kręgów piersiowych, kręgów lędźwiowych, kręgów krzyżowych i z kręgów guzicznych. Rusztowanie kostne tworzące kręgosłup silnie powiązane jest ze sobą za pomocą więzozrostów, chrzęstozrostów oraz stawów. Jednak jeśli chodzi o stabilizację kręgosłupa, cały zespół kręgosłupa ustabilizowany jest za pomocą więzadeł.
Więzadła kręgosłupa - anatomia
Więzadła kręgosłupa tworzą ścisłe włókna kolagenowe zapewniające dużą wytrzymałość mechaniczną i elastyczność kręgosłupa. Łączą ze sobą 2 sąsiadujące ze sobą kręgi, większą ich liczbę oraz więzadła na całej długości kręgosłupa. Więzadła kręgosłupa różnią się budową w zależności od funkcji i lokalizacji. Wśród nich wyróżnia się dwa rodzaje systemów więzadłowych: więzadła długie i więzadła krótkie.
Więzadła kręgosłupa długie
1. Więzadła podłużne – przednie i tylne (przebiegają na trzonach kręgowych).
- Więzadło podłużne przednie – silna, szeroka taśma włóknista, przebiegająca od podstawy czaszki do kości krzyżowej. Pokrywa przednią powierzchnię trzonów kręgowych. Hamuje nadmierny wyprost kręgosłupa.
- Więzadło podłużne tylne – silne, ale mniej masywne, przebiegające po tylnej stronie trzonów kręgowych zwróconych do kanału kręgowego, zrasta się z krążkami międzykręgowymi. Hamuje nadmierne zgięcie kręgosłupa.
2. Więzadło nadkolcowe – przebiega wzdłuż wyrostków kolczystych od VII kręgu szyjnego do grzebienia krzyżowego pośrodkowego. Hamuje nadmierne zgięcie kręgosłupa.
3. Więzadło karkowe – u człowieka jest to więzadło szczątkowe, mocno rozbudowane u czworonogów, przebiega od grzebienia potylicznego zewnętrznego wzdłuż wyrostków kolczystych od III do VII kręgu szyjnego. Odpowiada za podtrzymywanie głowy.
Więzadła kręgosłupa krótkie
Więzadła kręgosłupa krótkie, przebiegają pomiędzy sąsiednimi kręgami kręgosłupa. Wyróżnia się więzadła krótkie żółte, międzypoprzeczne i międzykolcowe.
1. Więzadła żółte – nazwa związana jest z żółtym zabarwieniem włókien. Przebiegają pomiędzy łukami sąsiadujących kręgów, zamykając kanał kręgowy od tyłu. Zbudowane są z tkanki sprężystej i odpowiadają za prostowanie zgiętego kręgosłupa. Więzadła kręgosłupa żółte odgrywają szczególną rolę, polegającą na ochronę zawartości kanału kręgowego- rdzenia kręgowego i korzeni.
2. Więzadła międzypoprzeczne – przebiegają po obu stronach kręgów pomiędzy wyrostkami poprzecznymi. Hamują nadmierne boczne zgięcie kręgosłupa.
3. Więzadła międzykolcowe – tworzą błony w płaszczyźnie strzałkowej (przednio- tylnej) łącząc sąsiadujące ze sobą sąsiadujące wyrostki kolczyste kręgów. Więzadła międzykolcowe najsilniejsze są w odcinku lędźwiowym ze względu na odległość między wyrostkami kolczystymi.
4. Więzadła krzyżowo-guziczne – grzbietowe, brzuszne i boczne, przebiegają pomiędzy kością krzyżową i guziczną wzmacniając ich struktury. Więzadła pozostają tylko częściowo w ruchomości pomiędzy I i II kręgiem guzicznym mając znaczenie podczas porodu, gdzie zwiększają wymiar płaszczyzny wychodu miednicy podczas porodu. Pozostała część więzadła ulega skostnieniu.
Zobacz film i dowiedz się wszystkiego o układzie kostnym:
Więzadła kręgowe - dodatkowe informacje
Więzadła kręgosłupa odgrywają również funcie w okolicy połączenia kręgosłupa z czaszką. Ze względu na ruchomość głowy i silnego połączenia z kręgosłupem, miejscowe więzadła zabezpieczają mózgowie i rdzeń kręgowy w mocnym systemie stawów i więzadeł w obrębie dwóch pierwszych kręgów szyjnych: szczytowo-potylicznym i szczytowo-obrotowym.
Uszkodzenia więzadeł kręgosłupa.
Uszkodzenia więzadeł kręgosłupa wiążą się z konsekwencjami ze względu na funkcje jakie pełnią w pracy kręgosłupa. Uszkodzenie więzadła odpowiadającego za hamowanie zgięcia kręgosłupa, doprowadzać będzie do nadmiernego zgięcia kręgosłupa, a to może zagrażać uszkodzeniom kręgów i innych struktur, a nawet organom wewnętrznym. Analogicznie uszkodzone więzadła hamujące nadmierny wyprost kręgosłupa, mogą doprowadzić do przeprostu kręgosłupie i w następstwie do uszkodzeń struktur kostnych kręgów i innych struktur tkanek miękkich.
Uszkodzenie struktur więzadeł prowadzi do znacznej niestabilności kręgosłupa. Najczęściej dochodzi do tego w wyniku ciężkiego urazu mechanicznego. Występują również zaburzenia struktur powstałych, np. w wyniku zapalenia więzadeł, jak pogrubiałe więzadła żółtawe kręgosłupa.
Pogrubiałe więzadła żółtawe kręgosłupa
Na skutek zwyrodnienia więzadła żółtego dochodzi do jego pogrubienia i zmniejszenia światła kanału kręgowego. Następstwem tego jest ból w odcinku lędźwiowo – krzyżowym oraz radikulopatia ogona końskiego. Pogrubienie więzadła staje się przyczyną ucisku na korzenie wychodzące z rdzenia kręgowego i powoduje szereg dolegliwości związanych z trudnościami w chodzeniu ze względu na wyprostną postawę ciała wywołującą ból w krzyżu, okolicy stawy biodrowego i pachwin. Powoduje również drętwienie nóg. Chory przybiera sylwetkę kowboja – silnie pochylony do przodu. Podczas kaszlu lub kichania ból nasila się w okolicy pośladków. W miarę postępu czasu, dochodzi do postępującego bólu i osłabienia kończyn dolnych.
