Polub nas na Facebooku
Czytasz: Układ limbiczny – tam powstają emocje!
menu
Polub nas na Facebooku

Układ limbiczny – tam powstają emocje!

NAN

Fot: fotolia.com

Układ limbiczny jest odpowiedzialny za wyzwalanie emocji strachu, przyjemności, zadowolenia, euforii oraz uniesienia. Wpływa na popędy i zapamiętywanie. Układ limbiczny jest częścią kory mózgowej i towarzyszących jej struktur podkorowych. Sprawdź, co kryje!

Układ limbiczny (układ rąbkowy) od wieków pasjonuje naukowców i lekarzy. Przez lata uważano, że jest to obszar mózgu odpowiadający wyłącznie za zmysł węchu. Dopiero badania z I poł. XX w. wykazały, że układ limbiczny stanowi centrum zachowań emocjonalnych i popędowych w ludzkim ciele. Nieco później odkryto rolę układu w procesie zapamiętywania.

Samo pojęcie układu limbicznego, ze względu na ilość struktur w niego wchodzących, nie jest wyróżnione w układzie anatomicznym i uznawane jest za pojęcie fizjologiczne, które dotyczy zachodzących w nim procesów.

Układ limbiczny – budowa

Układ limbiczny złożony jest z wielu „pięter”, będących strukturami kory mózgu oraz ośrodkami podkorowymi, otaczającymi ciało modzelowate i szczelinę naczyniówkową. Najważniejszymi elementami układu limbicznego są: płat limbiczny wraz z hipokampem, ciało migdałowate i jądra przegrody. Wyodrębnienia układu limbicznego dokonali naukowcy na podstawie badań klinicznych.

Płat limbiczny stanowi wąski pas kory mózgowej złożony z dwóch mniejszych pasów: wewnętrznego i zewnętrznego. Niektórzy lekarze uważają go za osobny płat kresomózgowia, gdzie się znajduje. Otacza ciało modzelowate.

Hipokamp jest niewielką strukturą znajdującą się w płacie skroniowym kresomózgowia. Składa się ze stopy, koryta i strzępka. W układzie limbicznym odpowiada przede wszystkim za pamięć, a jego uszkodzenie uniemożliwia proces uczenia się. Człowiek posiada dwa hipokampy – w każdej z półkul mózgowych.

Ciało migdałowate to skupisko kilkunastu jąder położonych głęboko w płacie limbicznym nieopodal hipokampa. W medycynie dzielone jest na część korowo-przyśrodkową i część podstawno-boczną. Ciało migdałowate jest odpowiedzialne za emocje, a także funkcje wegetatywne endokrynne zachodzące w podwzgórzu. W ciele migdałowatym uwalniane są zachowania macierzyńskie i pamięć emocjonalna.

Układ limbiczny – połączenia

Wyróżnia się dwa rodzaje połączeń w układzie limbicznym, umożliwiające prawidłowe działanie: połączenia wewnętrzne i połączenia zewnętrzne.

Na połączenia wewnętrzne składa się głównie krąg Papeza, w którym powstają emocje. Połączenia zewnętrzne łączą układ limbiczny z tworem siatkowym i międzymózgowiem, dzięki czemu układ wpływa na prace kory mózgu i ośrodki wegetatywne.

Układ limbiczny – funkcje, emocje, pamięć

Praca układu limbicznego jest ściśle powiązana ze śródmózgowiem i międzymózgowiem. Układ limbiczny reguluje stany i zachowanie emocjonalne (emocje), zwane w psychologii procesami psychicznymi. Są zazwyczaj automatyczną i stosunkowo krótką reakcją organizmu na dane sytuacje. Układ rąbkowy odpowiada za:

  • strach,
  • szczęście,
  • przyjemność,
  • zadowolenie.

Układ limbiczny niejako dokonuje analizy bodźców pod kątem znaczenia emocjonalnego. Wpływa na zachowania popędowe (apetytywne), które uruchamiają i podtrzymują czynności zaspokajające podstawowe potrzeby biologiczne, takie jak rozmnażanie się czy pobieranie pokarmu. Poza funkcją generatora emocji umożliwia uczenie się za sprawą poznawczego przetwarzania informacji i procesu zapamiętywania.

Zobacz także: Cechy osoby inteligentnej emocjonalnie - ćwiczenia rozwijające inteligencję emocjonalną

Kluczową rolę w przypadku czynności poznawczych i procesów pamięciowych odgrywa hipokamp. Ma on umiejętność przenoszenia informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej i wpływa na zdolność orientacji przestrzennej.

Jądra przegrody wpływają na kontrolowanie agresji, procesy poznawcze i wspomniane zachowania apetytywne. Układ limbiczny w znaczący sposób oddziałuje na tzw. układy nagrody i kary. Zachodzi w nim regulacja układu autonomicznego i czuciowo-ruchowego.

Układ limbiczny – zaburzenia

Zaburzenia pracy hipokampa prowadzą do utraty zdolności zapamiętywania, a osoba dotknięta tym urazem zapomina o wszystkim, co wydarzyło się w niedługiej przeszłości przed wystąpieniem urazu (nawet 3 lata). Uszkodzony hipokamp powoduje dalsze problemy z pamięcią krótkotrwałą.

Do zaburzeń pracy hipokampa dochodzi najczęściej w wyniku długotrwałego i silnego stresu (np. stresu pourazowego). Uszkodzenia hipokampa może także dokonać zespół skroniowy. Jest to grupa objawów związanych z urazami okolic skroniowych mózgu, wywołanych najczęściej obecnością guza. Zespół skroniowy atakujący hipokamp wpływa na zaburzenia czytania, liczenia, ogniskowe zaburzenia mowy, napady padaczkowe i zaburzenia emocjonalne.

Innymi zaburzeniami układu limbicznego są fobie. Jest to grupa reakcji warunkowanych, związanych z reakcją pomiędzy wzgórzem mózgu i ciałem migdałowatym a czynnościami hipokampu. Zdaniem naukowców fobie wynikają z utajonego uczenia się związku pomiędzy danym epizodem a pobudzeniem ciała migdałowatego wywołującym reakcję strachu.

Do zaburzeń układu limbicznego dochodzi także w momencie występowania nerwicy natręctw. Zdaniem neurologów całkowity brak uczucia strachu u niektórych osób może wiązać się ze zwapnieniem jąder migdałowatych, ale ze względu na jednostkowe przypadki diagnoza nie została udowodniona. Dowiedziono natomiast, że obszary limbiczne podrażnione prądem wywołują psychozy oraz halucynacje.

Zobacz film: Co wiesz o mózgu? Budowa mózgu. Źródło: 36,6

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
36
3
Polecamy
Ośrodkowy układ nerwowy – anatomia i funkcje
Ośrodkowy układ nerwowy – anatomia i funkcje TVN zdrowie
Ciało migdałowate – funkcja, lokalizacja, wpływ na emocje i uczucia
Ciało migdałowate – funkcja, lokalizacja, wpływ na emocje i uczucia TVN zdrowie
Imprezowy narkotyk może pomóc osobom z zespołem stresu pourazowego?  Eksperci ostrzegają przed wyolbrzymianiem potencjału MDMA
Imprezowy narkotyk może pomóc osobom z zespołem stresu pourazowego?  Eksperci ostrzegają przed wyolbrzymianiem potencjału MDMA Dzień Dobry TVN
Co to jest mizofonia i jak sobie z nią radzić?
Co to jest mizofonia i jak sobie z nią radzić? Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty