Topinambur nazywany jest również słonecznikiem bulwiastym, zimną gruszką lub karczochem jerozolimskim. Należy do rodziny astrowatych i pochodzi z Ameryki Północnej. Bulwy topinamburu są jadalne, mogą z powodzeniem być wykorzystywane do sałatek, zup, dań głównych, a nawet deserów. Topinambur w smaku jest delikatny, przypomina nieco połączenie ziemniaków i orzechów, wyczuwalne są nuty słonecznika i pasternaku. Surowy topinambur wyglądem przypomina ziemianki, bataty, a nawet korzeń imbiru (choć smakowo nie ma z nim nic wspólnego). Poza tym, że topinambur doceniany jest za walory smakowe, ma on też szerokie właściwości prozdrowotne i szczególnie polecany jest w diecie diabetyków. Poznaj więcej właściwości tej smakowitej rośliny.
Topinambur – właściwości
Swoje właściwości prozdrowotne topinambur zawdzięcza zawartości następujących składników:
- inulina,
- skrobia,
- białka,
- cukrów prostych, takich jak maltoza, sacharoza i fruktoza,
- krzemionka,
- magnez,
- potas,
- cynk,
- żelazo,
- cynk,
- wapń,
- fosfor,
- miedź,
- witaminy A, B1, B2, B6, C i E.
Zastosowanie topinamburu może być następujące:
- Obniża poziom cukru we krwi – polecany jest jako składnik diety osób chorych na cukrzycę. Topinambur zawiera wysoką (bo aż siedemnastoprocentowa) dawkę inuliny. Jest to substancja, która po spożyciu przekształca się we fruktozę, a ta z kolei jest dobrze tolerowana przez cukrzyków. Inulina wpływa też na zmniejszenie insulinoodporności, czyli skłonności do obniżonej tolerancji insuliny (hormonu odpowiedzialnego za regulowanie poziomu cukru we krwi).
- Obniża poziom cholesterolu i ciśnienie krwi – jest pomocny w leczeniu chorób serca, miażdżycy i innych chorób naczyń krwionośnych (takich jak nadciśnienie tętnicze). Dzieje się tak między innymi dzięki zawartości potasu oraz inuliny.
- Oczyszcza organizm z toksyn – zawarte w topinamburze składniki, takie jak inulina, błonnik i pektyny, usprawniają procesy trawienne i wydalanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii, a także trawienie i wydalanie alkoholu.
- Zwiększa odporność organizmu
- Korzystnie wpływa na pracę układu pokarmowego i pracę jelita grubego – wspomaga przemianę materii, odbudowuje mikroflorę jelit, dzięki zawartości błonnika pomaga przy zaparciach i podczas diet odchudzających. Ponadto topinambur jest mniej kaloryczny niż ziemniak, dlatego może stanowić jego dietetyczny zamiennik.
- Inulina pomaga niszczyć chorobotwórcze baterie, dlatego zmniejsza ryzyko powstania i przyczynia się do łagodzenia objawów biegunki zapalenia jelita grubego.
- Wzmacnia włosy i paznokcie, poprawia wygląd skóry – dzięki wysokiej zawartości krzemu
- Zmniejsza objawy zmęczenia, wspomaga koncentrację i pamięć – również dzięki zawartości krzemionki i witamin z grupy B.
- Ponadto składniki zawarte w topinamburze przyczyniają się do łagodzenia objawów i leczenia reumatyzmu, a także zapobiegają powstawaniu nowotworów i są polecane osobom w trakcie i po chemioterapii.
Topinambur przepisy kulinarne
Topinambur zdobywa coraz większą popularność w kuchni. Z uwagi na jego lecznicze właściwości warto włączyć go do swojej diety. Prezentujemy kilka przepisów na smaczne dania z topinamburem.
Topinambur – gotowanie
Jednym z najpopularniejszych zastosowań topinamburu jest wykorzystanie go zamiast ziemniaków. Sposób przyrządzania jest niemal taki sam. Obrane lub wyszorowane bulwy gotuje się w wodzie. Należy jednak zachować czujność, ponieważ topinambur gotuje się krócej niż ziemniak.
Do osolonej wody można dodawać kilka kropli soku z cytryny. Dzięki temu topinambur nie ściemnieje w trakcie gotowania.
Ugotowany topinambur można jeść w całości lub dodać masło i przygotować pyszne purée.
Pieczony topinambur
Warzywo to nadaje się doskonale do pieczenia np. z czarnuszką. Do przygotowania takiego dania potrzebne będą następujące składniki: 1 kg bulw topinamburu, łyżka czarnuszki, łyżeczka tymianku, łyżeczka sezamu, 4 łyżki oliwy z oliwek, sól morska.
Bulwy należy obrać ze skórki lub wyszorować, a następnie zanurzyć na 5 minut w wodzie z octem, wyjąć i osuszyć. Pół łyżeczki soli i czarnuszkę zmielić w młynku, a następnie wymieszać z tymiankiem i oliwą. Bulwy obtoczyć w zalewie i ułożyć na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. W piekarniku nagrzanym do 200°C bulwy powinny piec się przez 10-12 minut. Przed podaniem bulwy można oprószyć sezamem uprażonym na patelni.
Topinambur może być również dodawany jako składnik do sałatek. Wystarczy umyć go, obrać, pokroić, a następnie zanurzyć w soku z cytryny, aby nie ściemniał. Sałatka z topinamburem może zawierać składniki takie jak kolendra, czosnek, czerwona cebula, parmezan, płatki chili, oliwa z oliwek.
Topinambur nadaje się również doskonale na frytki lub chipsy, a także jako składnik zup-kremów, na przykład jako zamiennik ziemniaków w kremie z białych warzyw.
