Test Adamsa należy do tzw. testów funkcjonalnych. Są one narzędziem diagnostycznym dla fizjoterapeutów i ortopedów. Dzięki nim możliwe jest szybkie wykrycie nieprawidłowości, m.in. wad postawy, niewydolności mięśni, ograniczenia ruchu w stawach oraz ocena stopnia zaawansowania występujących przykurczy. Testy te wykorzystuje się również w celu ustalenia planu i zakresu terapii korekcyjnej.
Czym jest test Adamsa?
Test Adamsa to podstawowe badanie, dzięki któremu możliwe jest stwierdzenie skoliozy, czyli wady postawy polegającej na skrzywieniu kręgosłupa. Bardzo często jest ono określane jako boczne, jednak jest to błędna nazwa, ponieważ do skrzywienia dochodzi w trzech płaszczyznach:
- czołowej – skrzywienie boczne,
- strzałkowej – nadmierna lordoza (wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną) lub kifoza (łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową),
- poziomej – rotacja kręgów.
W związku z zaburzeniami w kilku płaszczyznach jednocześnie u pacjenta stwierdza się wyraźną asymetrię między lewą i prawą stroną ciała oraz obecność garbów żebrowych i wałów lędźwiowych. Test Adamsa przy skoliozie jest często wykonywanym testem przez lekarzy ortopedów i fizjoterapeutów, ponieważ pozwala on na wczesne wykrycie zmian, jeszcze zanim pojawią się widoczne garby, wały i asymetria.
Zobaczcie, jakie są dziecięce wady postawy:
Na czym polega test Adamsa?
Test Adamsa jest bardzo prostym narzędziem diagnostycznym, powszechnie stosowanym przez ortopedów, fizjoterapeutów oraz lekarzy rodzinnych i pediatrów podczas rutynowego bilansu zdrowia dziecka w celu wczesnego wykrycia lub potwierdzenia skoliozy. Jest to badanie krótkie, nieinwazyjne, bezbolesne oraz niewymagające użycia żadnych przyrządów.
Podczas testu Adamsa na skoliozę osoba badana początkowo znajduje się w pozycji stojącej. Postawa ciała powinna być wyprostowana, ale swobodna, kolce biodrowe muszą znajdować się na jednej wysokości. Następnie pacjent powoli wykonuje skłon w przód. Ręce powinny swobodnie zwisać (ewentualnie można złożyć je jak podczas pływania „strzałką”). Bardzo ważne jest, aby obie nogi pacjenta przez cały czas badania pozostały wyprostowane w stawach kolanowych. Lekarz lub fizjoterapeuta staje w odległości ok. 2 metrów od osoby badanej i wzrokowo ocenia plecy pod kątem występowania rotacji kręgów, wału mięśniowego, garbu żebrowego i asymetrii.
Test Adamsa na skoliozę często przebiega jednocześnie z testem Bertranda (niekiedy badanie jest nazywane testem Bertranda-Adamsa). Fizjoterapeuta lub lekarz ocenia plecy podczas prostowania się pacjenta – osoba badana wykonuje skłon i powoli się prostuje, początkowo unosząc odcinek lędźwiowy, a następnie piersiowy, szyjny i głowę. Podczas tych czynności badający jest w stanie dostrzec nieprawidłowości w postawie ciała.
Wynik testu Adamsa
Test Adamsa jest podstawowym badaniem, które wykonuje się w celu zdiagnozowania lub wykluczenia skoliozy. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości zwykle zlecane jest zdjęcie radiologiczne (RTG). Dzięki niemu lekarz jest w stanie określić stopień zaawansowania zmian, obecność innych nieprawidłowości w budowie narządu ruchu, dynamikę procesu skrzywienia oraz rokowanie i plan leczenia. Zdjęcie RTG umożliwia także obliczenie tzw. kąta Cobba – pomiar powstałej krzywizny kręgosłupa.
Poza testem Adamsa często wykonywane są również:
- test Bertranda – ocena pleców podczas prostowania się,
- test ścienny Degi – ocena ruchomości w stawach ramienno-barkowych,
- test Patricka – wykrywa zmiany w stawie biodrowym i biodrowo-krzyżowym,
- próba Fukudy – badanie badające odruchy barkowe.
Jeżeli test Adamsa wykaże wady, konieczne jest wczesne rozpoczęcie leczenia skoliozy. Polega ono na wykonywaniu odpowiednio i indywidualnie dobranych ćwiczeń fizjoterapeutycznych pod okiem specjalisty. Fizjoterapeuta ustala plan terapii ruchowej po badaniu ortopedycznym, podczas którego lekarz oceni stopień zaawansowania skrzywienia. W przypadku bardziej zaawansowanych zmian pacjent musi nosić specjalny gorset lub poddać się zabiegowi chirurgicznemu. Celem ćwiczeń jest kształtowanie właściwej postawy, zmiana złych nawyków dotyczących postawy oraz jej korekta. Ich indywidualne dobranie jest bardzo istotne, ponieważ nieodpowiednia gimnastyka może w krótkim czasie pogłębić istniejące zmiany w kręgosłupie. Najczęściej stosuje się ćwiczenia antygrawitacyjne, asymetryczne (wyginanie kręgosłupa w przeciwną stronę niż skrzywienie), rozciągające i wzmacniające mięśnie. Należy wykonywać je codziennie przez około 45 minut. Tylko dzięki systematycznemu treningowi można zahamować proces rozwoju wady.
Bibliografia:
1. Krawczyński A. i wsp., Kliniczny i radiologiczny pomiar rotacji kręgów u chorych ze skoliozą idiopatyczną, Ortopedia, traumatologia i rehabilitacja, 2006; 6(6); Vol. 8, 602-607.
