Polub nas na Facebooku
Czytasz: Tanatofobia – skąd się bierze lęk przed śmiercią i jak sobie z nim radzić?
menu
Polub nas na Facebooku

Tanatofobia – skąd się bierze lęk przed śmiercią i jak sobie z nim radzić?

Świerc z kosą na polu dyniowym

Fot. D-Keine / Getty Images

Tanatofobia to chroniczny, przesadny lęk przed śmiercią. Jego objawy podobne są do symptomów innych zaburzeń lękowych. Fakt, że ludzie obawiają się śmierci, jest najzupełniej naturalny. Jednak w tanatofobii strach jest tak nasilony, że utrudnia normalne funkcjonowanie i odbiera radość życia.

Nazwa „tanatofobia” wywodzi się z dwóch starogreckich słów – thánatos (śmierć) i phóbos (lęk). Lęk przed śmiercią to jedno z najbardziej pierwotnych uczuć, które dotyka wszystkich ludzi. Śmierć budzi grozę, bo nierozerwalnie kojarzy się z bólem i stratą. Źródłem strachu jest także brak wiedzy o tym, jak naprawdę przeżywa się umieranie i co czeka na ludzi po „drugiej stronie”. Pojęcie tanatofobii nie odnosi się jednak do egzystencjalnego niepokoju, jaki pojawia się w różnych momentach życia w związku z jego nieuchronnym przemijaniem. Patologiczny lęk przed śmiercią jest zaburzeniem nerwicowym, które można, a nawet należy, leczyć.

Tanatofobia a egzystencjalny lęk przed śmiercią

O chorobliwym lęku przed śmiercią można mówić wówczas, gdy zaczyna on dominować w życiu osoby dotkniętej tą przypadłością. Objawy tanatofobii dezorganizują codzienność, odzierają ją z wszelkiej radości, dostarczając za to nieustannego cierpienia. Tanatofobik poświęca bardzo dużo czasu rozmyślaniom o śmierci, zarówno własnej, jak i innych ludzi. Myśl o nieuchronnym końcu przywołać może każde wydarzenie, a już na pewno informacja o czyjejś chorobie lub pogorszenie stanu własnego zdrowia. Osobę dotkniętą tanatofobią dręczą pytania dotyczące chwili umierania, niepokój o to, co wydarzy się potem i czy w ogóle jest jakieś „życie po życiu”. Refleksje te często przybierają formę natrętnego, wewnętrznego dialogu, a dominujące poczucie nieuchronności śmierci odbiera sens wszelkim dążeniom i działaniom. Co więcej, utrudnia koncentrację, zapamiętywanie, prowadzi do zaburzeń apetytu i snu.

W specyficznych okolicznościach – np. na widok obiektów kojarzących się z umieraniem (zniczy, wieńców, cmentarzy itp.), w obliczu konieczności uczestniczenia w pogrzebie, a nawet pod wpływem zasłyszanej rozmowy o czyjejś śmiertelnej chorobie – osoba dotknięta tanatofobią może doznać somatycznych objawów fobii. Spowodowane panicznym lękiem zawroty głowy, kołatanie serca, duszność, nadmierna potliwość, drżenie kończyn to symptomy, które utrudniają normalne funkcjonowanie i sprawiają, że rzeczy związanych z tematem śmierci zaczyna się unikać za wszelką cenę. Ponieważ tanatofobik ma świadomość nieadekwatności swoich reakcji, jego cierpienie pogłębia fakt, że swoje przeżycia ze wstydem ukrywa przed innymi ludźmi.

Polecamy: Jak rozpoznać depresję endogenną? Przyczyny, objawy i leczenie tego zaburzenia psychicznego

Jakie są pierwsze objawy depresji? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie:

Zobacz film: Jakie są pierwsze objawy depresji? Źródło: 36,6.

Przyczyny tanatofobii

Lęk przed śmiercią ma szereg uzasadnionych przyczyn, do których należą:

  • strach przed cierpieniem, jakie towarzyszy momentowi śmierci, a często też poprzedza ją przez długi czas (np. w przypadku nieuleczalnej choroby),
  • niepokój związany z własną bezradnością w obliczu śmierci, utratą godności, intymności, uzależnieniem od innych ludzi,
  • lęk przed nieznanym lub wynikająca z przekonań religijnych trwoga przed wiecznym życiem (potępieniem, karą za grzechy itp.),
  • obawa przed zostawieniem bliskich (zwłaszcza małoletnich dzieci), obarczeniem ich nieuporządkowanymi sprawami (np. kredytami).

Tanatofobia związana jest nie tylko z możliwością utraty swojego życia, ale i z odejściem rodziny, przyjaciół. Lęk wynika zatem z przewidywania ich cierpienia związanego z umieraniem, własnej bezradności, a także poczucia dotkliwej straty, jaka pojawi się po śmierci kochanej osoby.

U większości ludzi powyższe obawy pojawiają się przelotnie, nie wywołując patologicznego strachu. U tanatofobików są przyczyną nieustannego napięcia, które może przerodzić się w atak paniki. Psychologowie są zdania, że chorobliwy lęk przed śmiercią najczęściej występuje u osób, którym zabrakło poczucia bezpieczeństwa w dzieciństwie – w związku z przeżytą traumą lub na skutek permanentnego braku oparcia w dorosłych, deficytu ich miłości i zainteresowania. Tanatofobia współwystępuje także z lękiem uogólnionym, towarzyszy nozofobii (lękowi przed chorobami), hipochondrii, zaburzeniom afektywnym (np. depresji).

Polecamy: Nerwica lękowa - przyczyny, objawy somatyczne i psychiczne, leczenie

Tanatofobia – leczenie

Patologiczny lęk przed śmiercią to zaburzenie, które można leczyć. Po pomoc należy zgłosić się do psychologa lub psychiatry, który po zdiagnozowaniu tanatofobii zaleci najbardziej odpowiednie w danym przypadku postępowanie. Jeśli powodem dolegliwości są poważne, nieprzepracowane problemy z dzieciństwa, specjalista zazwyczaj proponuje terapię w nurcie psychodynamicznym. Ku obsesyjnemu myśleniu o śmierci wielu tanatofobików skłania niska samoocena i brak satysfakcji z życia. W ich przypadku pomocna okazuje się często terapia poznawczo-behawioralna. Ludziom głęboko wierzącym często najlepiej służy rozmowa z osobą duchowną. W nasilonych przypadkach lęku – połączonych z uciążliwymi objawami somatycznymi – psychiatra może przepisać leki przeciwdepresyjne. Dzięki ich stosowaniu łatwiej jest podjąć niezbędną psychoterapię. Terapia tanatofobii oczywiście nie rozwiązuje problemu nieuchronności śmierci, ale uczy, jak cieszyć się życiem mimo jego kruchości

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
13
2
Polecamy
Nerwica depresyjna – czym jest dystymia i jakie są jej objawy?
Nerwica depresyjna – czym jest dystymia i jakie są jej objawy? Dzień Dobry TVN
Co to jest anhedonia?
Jak rozpoznać i leczyć anhedonię?
Co to jest anhedonia? Jak rozpoznać i leczyć anhedonię? Dzień Dobry TVN
Nekrofobia – przyczyny, objawy i leczenie lęku przed zmarłymi
Nekrofobia – przyczyny, objawy i leczenie lęku przed zmarłymi TVN zdrowie
Gamofobia– na czym polega lęk przed ślubem i jak sobie z nim radzić?
Gamofobia– na czym polega lęk przed ślubem i jak sobie z nim radzić? TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty