Polub nas na Facebooku
Czytasz: Stwardnienie zanikowe boczne (SLA/ALS): przyczyny, objawy, przebieg, rozpoznanie i leczenie
menu
Polub nas na Facebooku

Stwardnienie zanikowe boczne (SLA/ALS): przyczyny, objawy, przebieg, rozpoznanie i leczenie

NAN

Fot: chrupka / stock.adobe.com

Stwardnienie zanikowe boczne zalicza się do chorób wrodzonych układu nerwowego, których istotą jest postępująca utrata komórek nerwowych. Najczęściej pojawia się ono u mężczyzn w podeszłym wieku. Stwardnienie zanikowe boczne przyczynia się do uszkodzenia obwodowych i ośrodkowych komórek nerwowych. Objawia się to stopniowym zanikiem mięśni, niedowładem rąk i nóg oraz wyraźnym osłabieniem ruchowym. Choroba ta jest nieuleczalna, chociaż, wdrażając leczenie farmakologiczne, można znacznie opóźnić postęp choroby.

Pierwszy przypadek kliniczny stwardnienia zanikowego bocznego został opisany w drugiej połowie XIX stulecia. Schorzenie to niekiedy bywa określane chorobą Charcota chorobą Lou Gehriga. W przeciwieństwie do stwardnienia rozsianego, na stwardnienie zanikowe boczne najczęściej chorują mężczyźni w wieku od 50. do 70. lat. 

Przyczyny stwardnienia zanikowego bocznego

Stwardnienie zanikowe boczne, skrótowo zwane SLA (od łac. sclerosis lateralis amyotrophica) lub ALS (od ang. amyotrophic lateral sclerosis), jest chorobą neurologiczną. Polega ona na stopniowym porażeniu obwodowych i ośrodkowych włókien nerwowych oraz neuronów mózgowych, które odpowiadają za sprawność i koordynację ruchową. Mimo wieloletnich badań, przyczyny SLA są do dzisiaj bliżej niepoznane. Szacuje się, że duży wpływ na pojawienie się tej choroby mają czynniki genetyczne i środowiskowe, w tym przede wszystkim: tryb życia, dieta oraz palenie papierosów i picie alkoholu. Podłożem stwardnienia rozsianego bocznego mogą być również niewyleczone i długotrwałe infekcje wirusowe.

Stwardnienie zanikowe boczne - objawy i przebieg choroby

Stwardnienie zanikowe boczne, podobnie jak stwardnienie rozsiane, charakteryzuje się indywidualnym przebiegiem. Uzależniony jest on przede wszystkim od trybu życia i sposobu reagowania na bodźce. W pierwszym stadium rozwoju choroby zwykle pojawiają się: problemy związane z osłabieniem sprawności ruchowej, w tym, np. trudności w utrzymaniu przedmiotów w rękach, częste przewracanie się. Tej grupie objawów bardzo często towarzyszą trudności w mówieniu oraz skurcze mięśni.

W zaawansowanym stadium rozwoju choroby dochodzi do paraliżu mięśni oraz spastyczności. Często także pojawiają się problemy z przyjmowaniem pokarmu oraz nadmiernie ślinienie. Niekiedy stwardnieniu zanikowemu bocznemu towarzyszą także niechciane reakcje emocjonalne, które wywołane są nieodwracalnymi zmianami mózgowymi. W zaawansowanym etapie rozwoju SLA chory nie może chodzić oraz samodzielnie jeść. 

Wpływ na charakter objawów i przebieg stwardnienia zanikowego bocznego ma postać kliniczna choroby. Wyróżnia się: 

  • postać opuszkową - w której głównym objawem są zaburzenia połykania i mowy, zaniki w obrębie mięśni języka,
  • postać obwodową - dochodzi do uszkodzenia neuronu obwodowego,
  • postać piramidową - obserwuje się wygórowane odruchy, dodatni objaw Babińskiego, wzmożone napięcie mięśniowe.

Rozpoznanie stwardnienia zanikowego bocznego

Rozpoznanie stwardnienia zanikowego bocznego jest bardzo trudne, ponieważ objawy mogą wskazywać na szereg różnych chorób, m.in. na: zapalenie mięśni oraz guzy podstawy czaszki. Diagnoza SLA opiera się przede wszystkim na rozpoznaniu różnicującym. Do tego celu stosuje się przede wszystkim elektromiografię (EMG), czyli badanie wykorzystywane przy ocenie stanu nerwów obwodowych i sprawności mięśni.

Według wytycznych Światowej Federacji Neurologicznej diagnoza stwardnienia zanikowego bocznego powinna przebiegać w kilku etapach:

  1. Rozpoznanie symptomów, wskazujących na uszkodzenie dolnego neuronu ruchowego poprzez badanie EMG.
  2. Rozpoznanie uszkodzenia górnego neuronu ruchowego w badaniu klinicznym.
  3. Oceny postępu choroby w określonym regionie anatomicznym. 

Leczenie i rehabilitacja przy stwardnieniu zanikowym bocznym

Stwardnienie zanikowe boczne, podobnie jak stwardnienie rozsiane, jest chorobą postępującą i nieuleczalną. Stosowane środki lecznicze mogą jedynie spowolnić proces rozwoju schorzenia. Jako, że jedną z najczęstszych przyczyn śmierci pacjentów z SLA jest niewydolność oddechowa, podaje się im Riluzol - środek, który obniża poziom spatyczności. Pozwala on na wydłużenie życia chorych na stwardnienie zanikowe boczne średnio o 2-3 miesiące. Ponadto leczenie SLA skupia się przede wszystkim na łagodzeniu dolegliwości chorobowych.

U osób zmagających się ze stwardnieniem zanikowym bocznym często, w celu poprawy jakości ich życia, stosuje się fizykoterapię. Skupia się ona przede wszystkim na opóźnieniu zaników mięśniowych. Najczęściej choremu na SLA zaleca się:

  • kąpiele cieplne, 
  • okłady cieplne, wykonywane przy użyciu parafiny, borowiny lub termożeli,
  • elektroterapię, czyli rehabilitację przy użyciu prądu elektrycznego,
  • krioterapię (zimnolecznictwo). 

Długość życia u osób ze zdiagnozowanym stwardnieniem zanikowym bocznym waha się od 3 do 5 lat. Uzależniona jest ona przede wszystkim od tego, jak szybko zostały podjęte działania lecznicze, mające na celu opóźnić pojawienie się objawów tej choroby.

Zobacz film: Pogotowie czy wizyta u lekarza? Źródło: Dzień Dobry TVN

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
57
5
Polecamy
Stwardnienie rozsiane (SM):
przyczyny, objawy, przebieg, rozpoznanie i sposoby leczenia
Stwardnienie rozsiane (SM): przyczyny, objawy, przebieg, rozpoznanie i sposoby leczenia TVN zdrowie
Demencja czy alzheimer?
Jak je odróżnić i co warto o nich wiedzieć?
Demencja czy alzheimer? Jak je odróżnić i co warto o nich wiedzieć? Dzień Dobry TVN
Pląsawica Huntingtona – choroba genetyczna:
patogeneza, objawy
Pląsawica Huntingtona – choroba genetyczna: patogeneza, objawy TVN zdrowie
Jak rozpoznać cyklotymię?
Poznaj jej przyczyny, objawy i metody leczenia
Jak rozpoznać cyklotymię? Poznaj jej przyczyny, objawy i metody leczenia Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty