Polub nas na Facebooku
Czytasz: Stres – fazy rozwoju, skutki i objawy. Jak sobie z nim radzić?
menu
Polub nas na Facebooku

Stres – fazy rozwoju, skutki i objawy. Jak sobie z nim radzić?

Kobieta siedzi zestresowana przed komputerem, iini wytykają ją palcami

Fot: Andrey Popov / fotolia.com

Stres jest osobistym doświadczeniem, niepowtarzalną kombinacją reakcji fizjologicznych, zachowań i emocji. Nie opracowano dotąd standardowego sposobu walki z nim. Jego źródłem są czynniki zewnętrzne i wewnętrzne.

Reakcja na stres determinowana jest m.in. cechami osobowości, kondycją zdrowotną, dotychczasowym doświadczeniem życiowym, zdolnością przystosowania się do otoczenia, umiejętnością redukowania konfliktów i odpornością psychiczną. Stresory postrzegane są jako: sytuacje trudne, niebezpieczne, zagrażające, przekraczające aktualne możliwości jednostki, nowe, wymagające adaptacji i będące wyzwaniem.

Zobacz film: Co tak naprawdę nas stresuje. Źródło: 36,6

Co to jest stres?

Stres to reakcja organizmu w postaci mobilizacji energii do pokonywania różnorodnych przeszkód, barier i wymagań. Zakłada on interakcję organizmu i jego otoczenia. Jest stanem bardziej ekstremalnym niż stany normalne, do których człowiek przywykł. Wymaga obecności zagrożenia dla organizmu, przeszkody w działaniu. Stres pociąga za sobą skutki zdrowotne, emocjonalne i behawioralne.

Fazy stresu

Wyróżnia się trzy fazy stresu:

  1. alarmowa – początkowa faza, reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu konfrontacji z nową sytuacji, wyróżnia się jej dwie fazy: szoku (jednostka doświadcza swojej niekompetencji w zakresie radzenia sobie z nową sytuacją) oraz przeciwdziałania szokowi (jednostka podejmuje wysiłki obronne, stosuje strategie postępowania w nowej sytuacji i ocenia, które z nich są najskuteczniejsze);
  2. przystosowania – organizm nauczył się już skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem;
  3. wyczerpania – jeśli sytuacja stresowa nadal trwa, towarzyszą temu rosnące emocje i frustracja; osoba osiąga punkt, w którym traci wytworzoną odporność na stresor i zaczyna przejawiać zachowania destruktywne; zasoby obronne organizmu są na wyczerpaniu; dochodzi do rozstroju organizmu.

Zobacz film: Ćwiczenia, które pomogą pokonać stres. Źródło: 36,6

Stres - objawy

Objawy silnego stresu przejawią się w:

  • reakcjach fizjologicznych – spadek odporności, nadwrażliwość na bodźce, wzrost wydzielania adrenaliny i noradrenaliny, dreszcze, pokrzywka, wzrost krzepliwości krwi, zaburzenia ze strony układu pokarmowego (nudności, brak apetytu, objadanie się, ból brzucha, biegunka, zaparcia), zaburzenia ze strony układu ruchu (bóle krzyża, sztywność karku, ból głowy, migrena, bóle mięśniowe, zapalenie stawów), zaburzenia ze strony układu krążenia (ból w klatce piersiowej, przyspieszone bicie serca, podwyższone ciśnienie krwi, zawał serca, wylew), zaburzenia ze strony układu oddechowego (przyspieszony i spłycony oddech, zaostrzenie przebiegu POCHP);
  • reakcjach emocjonalnych i zachowaniu – strach, lęk, frustracja, nieufność, drażliwość, niecierpliwość, uczucie beznadziejności, obniżenie poczucia własnej wartości, chwiejność emocjonalna, pesymizm, płaczliwość, uczucie zmęczenia, złość, nieuzasadniona agresja, impulsywność, wybuchowość, jąkanie się, milczenie lub gadatliwość, szybkie tempo mówienia, narzekanie, zaburzenia snu, tiki nerwowe, zgrzytanie zębami, silne pobudzenie lub chłód emocjonalny;
  • reakcjach intelektualnych – zaburzenia koncentracji, pamięci, koordynacji, podejmowania decyzji i procesów poznawczych (spostrzegania, uwagi), poczucie bezsilności, uczucie pustki w głowie, przyćmienie świadomości, nieracjonalność myślenia, obniżona efektywność i tempo pracy, zwolniony refleks, zaburzenia wartościowania, zawężenie pola świadomości.

Zobacz nasz film i poznaj proste ćwiczenia, które szybko uwolnią cię od napięcia i stresu

Zobacz film: Ćwiczenia, które pozwalają szybko i skutecznie zredukować stres. Źródło: Dzień Dobry TVN.

    Skutki stresu

    Stres w umiarkowanym nasileniu może zmotywować człowieka do działania, jednakże w przypadku intensywnego, długotrwałego działania staje się przyczyną rozstroju zdrowotnego. Skutki stresu mogą być:

    • natychmiastowe – krótkotrwałe i zazwyczaj odwracalne, mogą powodować pewne dolegliwości, a w przypadku częstego powtarzania przejść w stan chorobowy, m.in. zaciśnięte szczęki, napięte mięśnie szyi, ściągnięte mięśnie mimiczne, nerwowe ruchy, przyspieszone tętno, zaczerwienienie skóry, pocenie się;
    • długotrwałe – rozwijają się, gdy stres jest umiarkowany i długotrwały, co prowadzi do wyczerpania zasobów organizmu i skutkuje m.in. podwyższeniem poziomu cholesterolu, zaburzeniami miesiączkowania, obniżeniem odporności, zaburzeniami snu, problemami z koncentracją i chorobami układu krążenia.

    Zobacz film: Czym jest metoda TRE? Źródło: 36,6

    Radzenie sobie ze stresem

    Najczęściej przywoływaną koncepcją zwalczania stresu jest teoria stresu Endlera i Parkera. Style radzenia sobie w trudnej sytuacji to:

    Jak objawia się u Ciebie stres?

    Zagłosuj, jeśli chcesz zobaczyć wyniki

    Co jest dobre na stres?

    Stres mogą zmniejszyć: odpoczynek, aktywność fizyczna, zdrowy sen, wizualizacja, afirmacja, ćwiczenie uczące dystansowania się do natłoku swoich myśli, pozytywne myślenie, przekształcanie, joga, medytacja, techniki relaksacyjne (np. metodą Jacobsona lub Schultza), muzykoterapia, aromaterapia, relaksacja oddechowa, technika Alexandra, terapia tańcem i ruchem.

    Zobacz film: Kto nie powinien stosować metody TRE

    Bibliografia:

    1. Dąbska O., Wołoszynek E., Kowalczyk A., Kozłowska E., Sposoby radzenia sobie ze stresem – badanie ankietowe studentów wybranych szkół wyższych z Lublina, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, 2017, 26(1), s. 27–34.

    2. Dugiel G., Tustanowska B., Kęcka K., Jasińska M., Przegląd teorii stresu, „Acta Scientifica Academiae Ostroviensis”, 2012, 1, s. 47–70.

    3. Endler N.S., Norman S., Stress, anxiety and coping: The multidimensional interaction model, „Canadian Psychology”, 1997, 38(3), s. 136–153.

    4. Konczanin J., SPOSOBY NA STRES. Poradnik dla pracownika, Warszawa, Państwowa Inspekcja Pracy, 2015.

    5. Schröder J.P., Blank R., Zarządzanie stresem. Jak rozpoznawać sytuacje stresowe i im przeciwdziałać, Warszawa, Wydawnictwo Edu, 2008.

    6. Jędrzejczyk J.K., Podstawy zwalczania stresu, Poznań, Wydawnictwo Złote Myśli, 2004.

    7. Karapuda Z., Stres – wróg czy przyjaciel, Lublin, Klub Libenter.pl, 2009.

    Czy artykuł okazał się pomocny?
    Tak Nie
    33
    6
    Polecamy
    Objawy i skutki przewlekłego stresu – jak sobie z nimi radzić?
    Objawy i skutki przewlekłego stresu – jak sobie z nimi radzić? TVN zdrowie
    Egzaminy gimnazjalne ruszyły.
Jak radzić sobie ze stresem?
    Egzaminy gimnazjalne ruszyły. Jak radzić sobie ze stresem? TVN zdrowie
    Tłumienie emocji i jego skutki.
"Emocje są nam potrzebne"!
    Tłumienie emocji i jego skutki. "Emocje są nam potrzebne"! Dzień Dobry TVN
    Neurotyzm – na czym polega?
Osobowość neurotyczna – cechy i terapia
    Neurotyzm – na czym polega? Osobowość neurotyczna – cechy i terapia Dzień Dobry TVN
    Komentarze (0)
    Nie przegap
    Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
    Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
    Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
    Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
    Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
    Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
    Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
    Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
    Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
    Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
    Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
    Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia