Polub nas na Facebooku
Czytasz: Statyny – zastosowanie, działanie oraz skutki uboczne
menu
Polub nas na Facebooku

Statyny – zastosowanie, działanie oraz skutki uboczne

NAN

Fot: Rob hyrons / fotolia.com

Statyny to organiczne związki chemiczne, które mogą mieć pochodzenie zarówno naturalne, jak i syntetyczne. Ze względu na działanie, statyny często znajdują się w składzie leków na obniżenie cholesterolu. Trzeba jednak pamiętać, że ich stosowanie może mieć negatywne skutki uboczne.

Statyny cieszą się szerokim zastosowaniem w lekach obniżających poziom cholesterolu. Oprócz tego mają właściwości stabilizujące blaszki miażdżycowe, hamujące układ krzepnięcia, stymulujące układ fibrynolizy oraz hamujące reakcje zapalne. Są stosowane zarówno pojedynczo, jak i w połączeniu z innymi lekami. Zdrowotne działanie może jednak być okupione niepożądanym działaniem ubocznym. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby mające problemy z wątrobą, układem mięśniowym i zagrożone cukrzycą.

Jak o poziom cholesterolu zadbać dietą? Sprawdźcie:

Zobacz film: Jakie produkty jeść, by zadbać o dobry poziom cholesterolu? Źródło: 36,6

Co to są statyny?

Statyny to związki biologicznie czynne, oddziałujące na enzym odpowiadający za syntezę cholesterolu endogennego. Ich właściwości nazywa się hipolipemicznymi. Statyny mogą być dzięki nim wykorzystywane w leczeniu podwyższonego stężenia cholesterolu we krwi, co jest szczególnie ważne w terapii schorzeń sercowo-naczyniowych i udarów mózgu.

Na rynku dostępnych jest sześć rodzajów statyn, wśród których wyróżnia się statyny syntetyczne i naturalne. Te pierwsze powstają w wyniku reakcji chemicznych i należą do nich atorwastatyna, fluwastatyna i rosuwastatyna. Statyny naturalne to lowastatyna, simwastatyna oraz prawastatyna. W naturze występują jako produkty fermentacji grzybów pleśniowych. Ich źródłem może też być pożywienie – statyny znajdują się w sfermentowanym czerwonym ryżu i boczniaku ostrygowatym. Ten ostatni w warunkach naturalnych rośnie na martwych pniach drzew na wszystkich kontynentach, ale jest też hodowany.

Statyny – skutki uboczne

Oprócz dobroczynnego wpływu statyny mają też niestety działanie uboczne. Jednym z nich jest negatywny wpływ na wątrobę. W badaniach laboratoryjnych po ich stosowaniu stwierdza się podwyższone stężenie enzymów wątrobowych. Toksyczny wpływ na wątrobę może jednak objawiać się m.in. żółtaczką, powiększeniem wątroby i podwyższonym stężeniem bilirubiny. Stosowanie statyn nie jest wskazane przy zdekompensowanej marskości wątroby i jej ostrej niewydolności. Podawania statyn nie wyklucza natomiast bezobjawowe zwiększenie poziomu enzymów wątrobowych, niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby, wirusowe zapalenie wątroby typu C i najłagodniejsze stadia marskości wątroby (klasa A wg Childa Pugha).

Znacznie rzadszym skutkiem ubocznym stosowania statyn jest miopatia. Schorzenie to powoduje nieprawidłowe funkcjonowanie włókien mięśniowych, co objawia się ich osłabieniem, tkliwością i bólem. Miopatia może prowadzić do rabdomiolizy, czyli rozpadu tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej. Z tego względu statyn nie wolno podawać pacjentom, którzy należą do grup szczególnie narażonych na rabdomiolizę. Czynnikami ryzyka wystąpienia tej choroby są:

  • wiek powyżej 80 lat,
  • niedoczynność tarczycy,
  • nadużywanie alkoholu,
  • przyjmowanie dużej ilości leków,
  • wysiłek fizyczny przekraczający możliwości organizmu,
  • niedoczynność tarczycy,
  • zaburzenia pracy nerek,
  • wcześniejsze przypadki miopatii w rodzinie.

Statyny mogą też powodować wzrost stężenia insuliny, a co za tym idzie – cukrzycę (działają prodiabetogennie). Ryzyko jej wystąpienia zależy od rodzaju statyn. Największe wywołuje atorwastatyna, rosuwastatyna i simwastatyna, a najmniejsze – prawastatyna, fluwastatyna i lowastatyna. Rozwój cukrzycy podczas ich przyjmowania potęgują dodatkowo:

  • podeszły wiek,
  • płeć żeńska,
  • zespół metaboliczny,
  • wschodnioazjatyckie pochodzenie.

Jak odstawić statyny?

W przypadku nietolerancji statyn przez organizm stosuje się następujące rozwiązania:

  • łagodzenie objawów nietolerancji za pomocą leków dostępnych bez recepty,
  • stosowanie statyn co drugi dzień,
  • ustalenie diety z mniejszą zawartością cholesterolu.

Powyższe sposoby można stosować razem lub osobno. Jeżeli jednak nie przynosi to pożądanych skutków, konieczne może być odstawienie. Czasami jedną statynę można zastąpić drugą, niepowodującą skutków obocznych. W pozostałych przypadkach należy je całkowicie wyeliminować i wybrać inne leki o działaniu hipolipemicznym. Wszystkie działania muszą być skonsultowane z lekarzem prowadzącym.

Leki na cholesterol bez statyn

Jednym z leków obniżających cholesterol, który stosuje się zamiast statyn, jest kwas nikotynowy. Ma on korzystny wpływ na powikłania sercowo-naczyniowe, może jednak powodować skutki uboczne nieakceptowane przez wielu pacjentów. Umiarkowane obniżenie cholesterolu powodujeą także kolesewelam, który jest stosowany wspólnie z statynami., . Innym rozwiązaniem jest użycie gemfibrozylu. O leczeniu decyduje lekarz, w oparciu o wyniki badań laboratoryjnych oraz możliwości chorego. 

Kiedy powinno się udać do kardiologa? Odpowiedź na filmie:

Zobacz film: Kiedy iść do kardiologa? Źródło: 36,6

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
297
28
Polecamy
Zioła na wątrobę i trzustkę, które warto stosować
Zioła na wątrobę i trzustkę, które warto stosować Dzień Dobry TVN
Sok z grejpfruta – jakie daje korzyści?
Czy każdy może go pić?
Sok z grejpfruta – jakie daje korzyści? Czy każdy może go pić? Dzień Dobry TVN
Fibraty – mechanizm działania.
Kiedy można je włączyć do terapii?
Fibraty – mechanizm działania. Kiedy można je włączyć do terapii? TVN zdrowie
Obniżanie cholesterolu.
Czy statyny są bezpieczne?
Specjaliści rozwiewają wątpliwości
Obniżanie cholesterolu. Czy statyny są bezpieczne? Specjaliści rozwiewają wątpliwości TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty