Skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu dostaniemy wtedy, kiedy po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu i badania, uzna, że są ku temu podstawy. Nie na wszystkie badania możemy dostać skierowanie. W "mocy" lekarza rodzinnego jest wystawienie skierowania m. in. na laboratoryjne badania krwi, moczu i kału (także posiewowe), kolonoskopię i gastroskopię. Dokładny wykaz badań dostępnych w ramach POZ (Podstawowej Opieki Zdrowotnej) znajduje się na końcu artykułu.
Zaleca się, aby raz do roku wykonywać rutynowo badania krwi i moczu. Na ich podstawie lekarz jest w stanie ocenić stan zdrowia pacjenta i ewentualnie pokierować go do dalszych specjalistów. To właśnie lekarz pierwszego kontaktu wystawia skierowanie do innych specjalistów.
Warto też upominać się o dokładny wywiad lekarski. Lekarz podczas rozmowy z pacjentem powinien sprawdzić węzły chłonne, zmierzyć ciśnienie, obejrzeć gardło i dokładnie osłuchać pacjenta. Warto także poprosić o skierowanie do dermatologa, aby ten skontrolował pieprzyki.
Polecamy: Rozpoznanie czerniaka: objawy i rodzaje
Badania tarczycy
Warto zapisać się do endokrynologa i wykonać USG tarczycy oraz badania na poziom TSH, FT3 i FT4. Problemy z tarczycą są bardzo powszechne, chociaż nie każdy zdaje sobie sprawę z problemu.
Polecamy: Tyreotropina (TSH): normy, określenie nadczynności lub niedoczynności tarczycy
Badanie na gen BRCA
Każda kobieta, w której rodzinie były przypadki zachorowań na raka piersi, raka jajników, czerniaka, raka prostaty i jelita grubego powinna przebadać się pod kątem wystąpienia zmutowanych genów BRCA1 i BRCA2. Badanie takie wykonywane jest z krwi. Jego koszt to około 300 zł, a w przypadku kobiet spełniających kryteria (przypadki zachorowań w rodzinie) jest refundowane przez NFZ.
Bez skierowania
Skierowanie nie jest nam potrzebne, jeśli chcemy skorzystać z poradni psychiatrycznej, udać się do ginekologa albo onkologa.
NFZ informuje
Na stronie www.nfz.gov.pl znajduje się dokładna lista badań dostępna w ramach POZ:
Badania hematologiczne:
- morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi,
- morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi,
- retykulocyty,
- odczyn opadania krwinek czerwonych (OB).
Badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi:
- sód,
- potas,
- wapń zjonizowany,
- żelazo,
- żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC),
- stężenie transferyny,
- stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c),
- mocznik,
- kreatynina,
- glukoza,
- test obciążenia glukozą,
- białko całkowite,
- proteinogram,
- albumina,
- białko C-reaktywne (CRP),
- kwas moczowy,
- cholesterol całkowity,
- cholesterol-HDL,
- cholesterol-LDL,
- triglicerydy (TG),
- bilirubina całkowita,
- bilirubina bezpośrednia,
- fosfataza alkaliczna (ALP),
- aminotransferaza asparaginianowa (AST),
- aminotransferaza alaninowa (ALT),
- gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP),
- amylaza,
- kinaza kreatynowa (CK),
- fosfataza kwaśna całkowita (ACP),
- czynnik reumatoidalny (RF),
- miano antystreptolizyn O (ASO),
- hormon tyreotropowy (TSH),
- antygen HBs-AgHBs,
- VDRL,
- FT3,
- FT4,
- PSA – Antygen swoisty dla stercza całkowity.
Badania moczu:
- ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu,
- ilościowe oznaczanie białka,
- ilościowe oznaczanie glukozy,
- ilościowe oznaczanie wapnia,
- ilościowe oznaczanie amylazy.
Badania kału:
- badanie ogólne,
- pasożyty,
- krew utajona - metodą immunochemiczną.
- Badania układu krzepnięcia:
- wskaźnik protrombinowy (INR),
- czas kaolinowo-kefalinowy (APTT),
- fibrynogen.
Badania mikrobiologiczne:
- posiew moczu z antybiogramem,
- posiew wymazu z gardła z antybiogramem,
- posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella i Shigella.
Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku
Badanie ultrasonograficzne (USG):
- USG tarczycy i przytarczyc,
- USG ślinianek,
- USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego,
- USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego,
- USG obwodowych węzłów chłonnych.
Spirometria
Zdjęcia radiologiczne:
- zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej,
- zdjęcia kostne – w przypadku kręgosłupa, kończyn i miednicy w projekcji AP i bocznej:
- zdjęcie czaszki,
- zdjęcie zatok,
- zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej.
