Polub nas na Facebooku
Czytasz: Schizofrenia – przyczyny choroby. Co wywołuje zachorowanie?
menu
Polub nas na Facebooku

Schizofrenia – przyczyny choroby. Co wywołuje zachorowanie?

Schizofrenia

Credit: Dimitri Otis/getty images

Schizofrenia to poważna choroba psychiczna charakteryzująca się zaburzonym, nieadekwatnym do sytuacji postrzeganiem, odbiorem i oceną rzeczywistości. Choruje na nią około 1% społeczeństw krajów cywilizowanych. Przyczyny schizofrenii są niezwykle złożone i nie do końca zbadane.

Na schizofrenię najczęściej zapadają osoby we wczesnej dorosłości. Początek choroby może być rozłożony w czasie i charakteryzować się stopniowym izolowaniem się chorego od środowiska zewnętrznego. Dość często schizofrenia zaczyna się nagle – rozwija się w ciągu kilku dni, zachowania osoby dotkniętej stają się nagle na tyle irracjonalne, że jej bliscy od razu szukają pomocy psychiatrycznej. Najczęściej występującą postacią choroby jest schizofrenia paranoidalna – przyczyny są złożone i nadal stanowią obiekt spekulacji specjalistów z zakresu psychiatrii.

Przyczyny schizofrenii – genetyka

Ryzyko zachorowania na schizofrenię wzrasta, jeżeli w bliskiej rodzinie jest już osoba chora. Niestety dokładny model dziedziczenia skłonności do choroby nie został jeszcze poznany. Badacze twierdzą jednak, że choroba sama w sobie nie jest dziedziczona, a jedynie wzrastają predyspozycje do niej, kiedy w bliskiej rodzinie jest przypadek schizofrenii. Nie oznacza on zachorowania, ale pojawia się jego ryzyko, jeśli nałożą się dodatkowo czynniki środowiskowe. Schizofrenia to choroba złożona, więc naukowcy sugerują, że w dziedziczeniu bierze udział wiele genów o dość niewielkim wpływie. Co ciekawe, geny te mogą wpływać na rozwój również innych chorób psychicznych, np. choroby afektywnej dwubiegunowej.

Rozwój cywilizacyjny jako przyczyna schizofrenii

Zachorowania na schizofrenię mogą mieć źródła w wysoko rozwiniętej cywilizacji. Zachorowalność na tę chorobę jest stosunkowo niska w ludach pierwotnych, żyjących z dala od miast i cywilizacji. Im bardziej rozwinięty kraj, tym odnotowuje się więcej przypadków schizofrenii. Również same objawy choroby różnią się od siebie zależnie od stopnia ucywilizowania miejsca zamieszkania chorego – w oddalonych, zamkniętych społecznościach, korzystających tylko z nielicznych zdobyczy cywilizacji przeważają przypadki o ostrym początku, z silnymi objawami katatonicznymi. Warto jednak zwrócić uwagę, że nie wszystkie z nich są odnotowywane. W społecznościach plemiennych objawy schizofrenii są traktowane jako wyraz opętania lub wręcz boskich mocy.

Psychologiczne przyczyny schizofrenii

Istnieje wiele mechanizmów psychologicznych, które mają bezpośredni wpływ na rozwinięcie się i przebieg choroby. Należą do nich między innymi błędy poznawcze, przykładanie nadmiernej uwagi do ewentualnych zagrożeń w danych sytuacjach i problemy z koncentracją. Na zachorowanie są bardziej narażone osoby z deficytami pamięci, uwagi i umiejętności społecznych. Zauważono również związek pomiędzy wrażliwością na różnorodne bodźce a podatnością na schizofrenię. Osoby chore, które wcześniej określano jako bardzo wrażliwe, pomimo widocznie stępionej emocjonalności potrafią ostro i nagle reagować na poszczególne bodźce.

Schizofrenia – przyczyny społeczne i ekonomiczne

Czynniki społeczne i ekonomiczne zachorowań na schizofrenię to zazwyczaj trudna sytuacja życiowa chorego. O wiele częściej na schizofrenię zapadają osoby zmagające się z ubóstwem, będące ofiarami rasizmu i innych prześladowań, np. na tle religijnym. Do rozwoju choroby może przyczynić się bezrobocie, ciężkie warunki mieszkaniowe, samotność, konieczność przeprowadzek w poszukiwaniu lepszego życia. Nie bez znaczenia pozostaje dzieciństwo – traumatyczne przeżycia, przemoc w rodzinie, alkoholizm i ubóstwo to czynniki, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania. Schizofrenia u dzieci jest rozpoznawana niezwykle rzadko, ponieważ nie mają jeszcze one odpowiednio wykształconej psychiki. Dawniej rozpoznanie schizofrenii było stawiane częściej, ponieważ była ona mylona z autyzmem. Przyczyny schizofrenii u dzieci są podobne jak u dorosłych – na zachorowanie składają się czynniki genetyczne, psychogenne i środowiskowe. Zachorowania przypisuje się również niewłaściwemu rozwojowi mózgu i układu nerwowego.

Schizofrenia – przyczyny biologiczne

W przebiegu schizofrenii dochodzi do zaburzenia równowagi dopaminowej w mózgu. Nadmiar tego neuroprzekaźnika może zakłócać odbiór bodźców ze środowiska zewnętrznego, które jednocześnie prowadzi do nieadekwatnych emocji w konkretnych sytuacjach. Duże ilości dopaminy odpowiadają za uczucia paranoidalne, a nawet ujawnianie się objawów wytwórczych, takich jak omamy i urojenia. Można więc stwierdzić, że przyczyną schizofrenii paranoidalnej jest nadmiar dopaminy w mózgu. Zbyt mała ilość dopaminy również może być powodem choroby – wywołuje apatię, stany dezorientacji, uczucie samotności i ciągłego zmęczenia.

Czytaj takżeJak zwiększyć poziom dopaminy? Objawy niedoboru i nadmiaru tego neuroprzekaźnika

Bibliografia:

  1. Dagna Skrzypińska, Monika Słodka, Kto może zachorować na schizofrenię? Czyli o modelach podatność–stres, „Młoda Psychologia”, t. I, Warszawa 2012, s. 369–385.
  2. Magdalena Tyszkowska, Marek Jarema, Między zdrowiem a schizofrenią, „Psychiatria Polska” 2013, t. XLVII, nr 4, s. 587–597.

Zobacz film: "Z jednym chorym na schizofrenię cierpi 10 osób". Jak im pomóc?

źródło: Agencja TVN

    Czy artykuł okazał się pomocny?
    Tak Nie
    92
    8
    Polecamy
    Jak rozpoznać cyklotymię?
Poznaj jej przyczyny, objawy i metody leczenia
    Jak rozpoznać cyklotymię? Poznaj jej przyczyny, objawy i metody leczenia Dzień Dobry TVN
    Choroba sieroca – jakie są jej przyczyny, objawy i skutki w dorosłym życiu?
    Choroba sieroca – jakie są jej przyczyny, objawy i skutki w dorosłym życiu? Dzień Dobry TVN
    Co to jest schizofrenia i jakie są jej objawy?
    Co to jest schizofrenia i jakie są jej objawy? TVN zdrowie
    Czym jest schizofrenia paranoidalna?
Przyczyny, objawy i leczenie
    Czym jest schizofrenia paranoidalna? Przyczyny, objawy i leczenie TVN zdrowie
    Komentarze (0)
    Nie przegap
    Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
    Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
    Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
    Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
    Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
    Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
    Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
    Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
    Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
    Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
    Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
    Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia