Ćwiczenia na rozstęp mięśni prostych brzucha to jeden ze skutecznych sposobów cofnięcia zmian w ich anatomii. Regularnie uprawiana aktywność fizyczna umożliwia regenerację uszkodzonych tkanek, choć w zaawansowanych i szczególnych przypadkach zalecana jest operacja. Nieleczona dolegliwość może prowadzić do powikłań.
Rozstęp mięśni prostych brzucha
Rozstęp mięśni prostych brzucha oznacza oddalenie się na boki ich przyśrodkowych przyczepów od kresy białej. Stanowi ona splot kolagenowych włókien rozcięgien mięśni skośnych i poprzecznych brzucha, biegnący pośrodkowo od wyrostka mieczykowatego mostka przez pępek aż do spojenia łonowego. W wyniku zwyrodnienia kresy białej, np. z powodu zwiotczenia i osłabienia napięcia jej struktury poprzez powiększający się brzuch ciążowy czy wpływ hormonów, rozciągająca się centralnie tkanka łączna oddzielająca dwa mięśnie proste brzucha po obu swoich stronach ulega poszerzeniu. W konsekwencji obserwuje się widoczny rozszczep mięśni brzucha, któremu nie towarzyszą dolegliwości bólowe ani inne objawy.
Przypadłość najczęściej pojawia się w przebiegu zaawansowanej ciąży i zwykle utrzymuje się po porodzie, jednak może rozwinąć się również niezależnie, tzn. w przebiegu przewlekłych chorób, np. na tle pulmonologicznym, w których silny i utrzymujący się kaszel zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej, napierając na kresę białą i prowadząc do jej rozciągania. Tego typu przypadłość obciąża nie tylko kobiety, jednak rozstęp mięśni prostych brzucha u mężczyzn zwykle powstaje w wyniku otyłości androidalnej, tzw. otyłości brzusznej lub typu jabłko. Rokowania co do wyleczenia zjawiska są pomyślne, ale zaniechanie usprawniania deformacji może prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji zdrowotnych. Ćwiczenia na rozstęp mięśnia prostego brzucha to dominująca metoda w walce z dolegliwością tego rodzaju.
Zobacz film: Mięśnie brzucha
Do jakiego lekarza z podejrzeniem rozstępu mięśni prostych brzucha?
W celu potwierdzenia lub wykluczenia rozszczepu mięśni prostych brzucha warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który dokona wstępnej diagnozy, skieruje na dodatkowe badania, a następnie zaplanuje leczenie. Może też zlecić wizytę u fizjoterapeuty lub innego specjalisty w zależności od stopnia zaawansowania rozejścia i dodatkowych dolegliwości, np. rozstęp mięśni prostych brzucha z przepukliną wymagać będzie łączenia specjalistycznych metod leczenia, w tym operacji i rehabilitacji.
Leczenie rozstępu mięśni prostych brzucha
Leczenie rozejścia mięśni prostych brzucha skupia się przede wszystkim na wypracowaniu odpowiednich nawyków ruchowych, pozwalających na regenerację uszkodzonych i osłabionych mięśni oraz kresy białej. Rehabilitacja tego typu dolegliwości zaleca ograniczanie czynności angażujących tłocznię brzuszną, czyli unikanie dźwigania lub odpowiednie podnoszenie i przenoszenie ciężkich przedmiotów. Operacja rozstępu mięśni prostych brzucha to ostateczne rozwiązanie w zaawansowanych przypadkach lub w sytuacjach, w których rozszczepowi towarzyszą inne objawy lub choroby.
Ćwiczenia na rozstęp mięśnia prostego brzucha
Trening na rozstęp mięśni prostych brzucha powinien być wykonywany zgodnie z ustalonym planem rehabilitacji, wykluczającym przede wszystkim ćwiczenia:
- rozciągające powłoki brzuszne, jak wypinanie brzucha do przodu, skłony do tyłu czy skośne skręty tułowia;
- z dużym obciążeniem i w wymagających pozycjach wyjściowych, zwiększających tłocznię brzuszną, wywierającą ucisk narządów wewnętrznych na ścianę brzucha, np. klęk podparty, ćwiczenia w skłonie czy jazda na rowerze;
- mięśni prostych i skośnych brzucha, których intensywny trening powiększy rozstęp.
Aktywność fizyczną należy ukierunkować na ćwiczenia mięśni poprzecznych brzucha od niskich pozycji leżących i siedzących do treningów w trakcie chodzenia. Ćwiczenia na rozszczep mięśnia prostego brzucha zaleca się po zakończeniu okresu połogowego, a ich intensywność powinna być dostosowana do stanu kobiety i rodzaju porodu.
Rehabilitacja rozejścia mięśni prostych brzucha
W powrocie do zdrowia duże znaczenie ma higieniczny tryb życia, szczególnie w trakcie podnoszenia i przenoszenia przedmiotów. Aby bezpiecznie wykonać tego typu czynność, ruch należy wyprowadzić z kończyn dolnych i na nich przenosić ciężar ciała, unikając przy tym skłonów tułowia. Ważny jest również sposób wstawania z łóżka i zmiany pozycji odpoczynku. Podnoszenie się należy rozpocząć z pozycji leżenia na boku z opuszczonymi nogami i podporem na rękach, ograniczając napinanie mięśni prostych brzucha. Jako metody uzupełniające proces leczenia zaleca się kinesiotaping, czyli dynamiczne plastrowanie, a także lekkostrawną dietę bogatą w błonnik oraz odpowiednie nawodnienie organizmu wspierające prawidłową perystaltykę jelit.
Bibliografia:
1. Opala-Berdzik A., „Postępowanie fizjoterapeutyczne w przypadku rozstępu mięśni prostych brzucha u kobiet w ciąży i po porodzie”, „Fizjoterapia” 2009, 17 (4), s. 67–70.
2. Karowicz-Bilińska A., „Fizjoterapia w położnictwie”, „Ginekol Polska” 2010, 81.
3. Bogusz J., „Encyklopedia dla pielęgniarek”, Państwowy Zakład Wydawnictw lekarskich, Warszawa 1982.
