Polub nas na Facebooku
Czytasz: Rozpoznanie czerniaka, objawy i jego rodzaje
menu
Polub nas na Facebooku

Rozpoznanie czerniaka, objawy i jego rodzaje

NAN

Fot: Damian Gretka / stock.adobe.com

Objawy czerniaka nie są typowe, dlatego rozpoznanie choroby jest trudne. Wszystkie nowopowstałe zmiany skórne powinny być obejrzane przez dermatologa lub onkologa. Lekarz powinien obejrzeć także stare zmiany skórne, które zaczęły przybierać nowy kształt, kolor, swędzą lub stają się wypukłe.

Rokowania w czerniaku zależą od tego, jak późno choroba zostanie wykryta i prawidłowo zdiagnozowana. Jako że zmiany nowotworowe mogą być trudne w ocenie, przy diagnozowaniu stosuje się niekiedy badanie węzłów chłonnych w pobliżu zmian. O ile nie wykonuje się biopsji samych zmian skórnych w czerniaku, o tyle możliwa jest biopsja węzła chłonnego w uzasadnionych przypadkach.

Co to jest czerniak?

Czerniak to rak skóry, błon śluzowych lub błony naczyniowej oka. Jest nowotworem złośliwym, który rozwija się najczęściej z melanocytów, czyli komórek barwnikowych skóry. W grupie ryzyka zachorowania są osoby, które:

  • często i długo wystawiają skórę na działanie promieni ultrafioletowych (UV),
  • doznały przynajmniej raz oparzeń słonecznych,
  • mają bliskich krewnych (rodziców, dziadków) ze stwierdzonym czerniakiem,
  • chorowały na inny złośliwy nowotwór skóry,
  • mają dużo znamion barwnikowych (znamion, pieprzyków),
  • mają jasną karnację skóry z piegami lub bez, jasne oczy i jasny kolor włosów i łatwo doznają oparzeń słonecznych,
  • skończyły 40 lat – przed czterdziestką ryzyko zachorowania na czerniaka jest mniejsze.

Warto profilaktycznie obserwować wszystkie barwnikowe zmiany na ciele, a w razie wątpliwości pokazać je lekarzowi. Czerniak skóry, błon śluzowych i błony naczyniowej oka jest chorobą o wysokiej agresywności i skłonności do szybkiego tworzenia przerzutów, dlatego bardzo ważne jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia.

Zobacz film: Jak się chronić przed czerniakiem? Źródło: X-Bank Gallery

Czerniak złośliwy: jak rozpoznać? Badania diagnostyczne

Aby wcześnie wykryć chorobę, należy monitorować wszelkie zmiany na skórze, szczególnie barwnikowe.

Czerniak skóry może z pozoru wyglądać jak pieprzyk. Lekarz jest w stanie ocenić charakter zmiany za pomocą dermatoskopu - urządzenia powiększającego dziesięcio- lub nawet stukrotnie.

Jest wiele kryteriów rozpoznania czerniaka, a najpopularniejszym, które można zastosować także podczas samokontroli, jest reguła ABCD. Polega ona na określeniu wyglądu zmiany skórnej:

  • A (ang. asymmetry - pol. asymetria) - zmiana jest asymetryczna, czyli nie ma regularnego kształtu, koloru i struktury,
  • B (ang. border - pol. granica) - zmiana ma nierówne brzegi, jej granice mogą być postrzępione i nieregularne,
  • C (ang. color - pol. kolor) - zmiana jest wielobarwna, im więcej ma kolorów, tym bardziej staje się podejrzana, możliwe kolory zmiany to: jasno- i ciemnobrązowy, biały, czarny, czerwony i szaroniebieski,
  • D (ang. diameter - pol. średnica) - zmiana ma średnicę większą niż 6 milimetrów.

Czasem stosuje się jeszcze jedno kryterium oceny zmian - E (ang. elevation - pol. uniesienie) - jeśli zmiana jest wypukła i wystaje ponad naskórek, jest podejrzana.

To, jak wygląda czerniak w początkowej fazie, może być różne w każdym przypadku. Często jednak zdarza się, że ma postać małego guzka w kolorze skóry, czerwonym, brązowym lub czarnym. Wyraźnie rośnie on wertykalnie, czyli staje się wypukły. Może rosnąć w ten sposób od samego początku lub najpierw rozrastać się horyzontalnie, zajmując powierzchnię skóry, a dopiero w pewnym momencie rozrastać się od skóry ku górze.

W niektórych przypadkach zachodzi zależność czerniak a pieprzyk. Zmiany skórne, które nie wykazywały wcześniej charakteru nowotworu, mogą nagle zacząć mutować i przemieniać się w raka.

Zobacz też: Szczepionka hamująca czerniaka

Co wiesz o czerniaku? Sprawdź wiedzę o nowotworze skóry:

Odpowiedz na 10 pytań
Rozpocznij quiz

Objawy czerniaka i jego rodzaje

Czerniak skóry ma różne warianty , może wyglądać jak guzek, plama na skórze czy pieprzyk, który nagle zaczyna rosnąć wertykalnie. Rodzaje czerniaka to:

  • czerniak szerzący się powierzchownie - najczęstsza postać czerniaka, najpierw znamię rozrasta się na skórze, a potem rośnie wertykalnie, u kobiet występuje przeważnie na nogach (zwłaszcza udach) i rękach, a u mężczyzn na tułowiu, zmiana skórna jest nieregularna, ma wyraźne granice i pokarbowaną strukturę, jest wielobarwna,
  • czerniak guzkowy - drugi najczęściej występujący wariant czerniaka, zmiana może pojawić się w różnych misjach na ciele i ma charakter guzka, który rośnie wyraźnie ku górze, guzek ma gładką powierzchnię, jest symetryczny i ma wyraźne granice, przeważnie jest czarny lub niebieski,
  • czerniak z plamy soczewicowatej - postać czerniaka częsta u ludzi starszych, przeważnie występuje na głowie i szyi, zmiana jest płaska, asymetryczna, różnobarwna i ma niewyraźne granice, czasem pojawiają się guzki,
  • czerniak oka - powstaje w tęczówce, ciele rzęskowym lub w błonie naczyniowej oka, zmiana w zależności od umiejscowienia w oku może mieć postać małego guzka jasno- lub ciemnobrązowego, może też być niewidoczna, ale skutkować pogorszeniem widzenia,
  • czerniak podpaznokciowo-kończynowy - ta odmiana czerniaka występuje na nieowłosionych partiach rąk i nóg, a także pod paznokciami; czerniak paznokcia występuje pod płytką paznokcia i ma postać czarnej lub brązowej plamy, może wyglądać jak smugi pod paznokciem, objawem czerniaka tego typu jest rozwarstwienie i degradacja płytki paznokcia,
  • czerniak desmoplastyczny (amelanotyczny) - ten typ czerniaka występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet, zmiany występują na głowie i szyi, w tym na nosie, uszach i wargach, przeważnie mają barwę skóry, dlatego są trudne do wykrycia, to tzw. czerniak bezbarwnikowy.

Objawy czerniaka to także zaczerwienie wokół zmiany skórnej, jej swędzenie, krwawienie oraz zmiany w jej wyglądzie. W zaawansowanym stadium objawy pogarszają samopoczucie, szczególnie w przebiegu leczenia łączonego - chirurgicznego i chemioterapii, radioterapii lub immunoterapii.

Zobacz film: Szczepionka hamująca rozwój czerniaka. Źródło: 36,6

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
61
8
Polecamy
Czerniak skóry – wygląd zmiany nowotworowej, objawy i leczenie choroby
Czerniak skóry – wygląd zmiany nowotworowej, objawy i leczenie choroby TVN zdrowie
Jak odróżnić pieprzyk od czerniaka?
Pomoże prosty test ABCDE i dermatoskopia
Jak odróżnić pieprzyk od czerniaka? Pomoże prosty test ABCDE i dermatoskopia TVN zdrowie
Jak mądrze przygotować się do lata i uchronić przed czerniakiem?
Jak mądrze przygotować się do lata i uchronić przed czerniakiem? Dzień Dobry TVN
Trądzik – rodzaje, rozpoznanie, leczenie
Trądzik – rodzaje, rozpoznanie, leczenie Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia