Polub nas na Facebooku
Czytasz: Wczesne objawy raka jelita grubego -  rozpoznawanie i rozwój choroby
menu
Polub nas na Facebooku

Wczesne objawy raka jelita grubego -  rozpoznawanie i rozwój choroby

NAN

Fot: pathdoc / stock.adobe.com

Objawy raka jelita grubego w początkowej fazie choroby są niespecyficzne i mogą sugerować inne schorzenia jamy brzusznej, a przede wszystkim układu pokarmowego. Pojawienie się krwi w stolcu lub na jego powierzchni powinno być sygnałem alarmowym i przekonać do szybkiego rozpoczęcia diagnostyki.

Objawy raka jelita grubego powiązane są z jego lokalizacją. Może on pojawić się w obrębie okrężnicy, esicy lub odbytnicy. Rozwój choroby w tym ostatnim umiejscowieniu jest na tyle charakterystyczny, że choć odbytnica jest anatomicznie częścią jelita grubego, często jej nowotwory opisuje się jako osobną jednostkę chorobową.

Rak jelita grubego – występowanie

Rak jelita grubego najczęściej rozwija się po 50. roku życia, zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Jest przyczyną około 700 000 zgonów na świecie w ciągu roku. Kilka procent zachorowań wiąże się z czynnikami wrodzonymi, takimi jak polipowatość rodzinna lub inne uwarunkowania genetyczne. U osób, w których najbliższej rodzinie były obserwowane przypadki raka jelita grubego, prawdopodobieństwo rozwoju choroby jest zdecydowanie większe.

Epidemiolodzy za najistotniejsze uznają czynniki środowiskowe. Wśród nich wymienia się takie, jak:

  • dieta bogata w czerwone mięso,
  • namiar potraw grillowanych lub wędzonych,
  • otyłość, szczególnie połączona z małą aktywnością fizyczną,
  • palenie papierosów,
  • nadużywanie alkoholu,
  • cukrzyca (szczególnie z insulinoopornością),
  • dieta uboga w błonnik, prowadząca do zaparć,
  • nawracające nieswoiste zapalenia jelit.

Wczesne objawy raka jelita grubego

Początkowe objawy raka jelita grubego są nieswoiste i trudne do zinterpretowania. Chory skarży się na nawracające uczucie wzdęcia, brak regularnego rytmu w wypróżnianiu się, osłabienie, bóle w obrębie jamy brzusznej. Do symptomów tych dołączają później naprzemienne biegunki i zaparcia oraz objawy anemii. Zwykle wiązane są one z kamicą pęcherzyka lub dróg żółciowych, nieżytami żołądkowo-jelitowymi, niedokwaśnością żołądka, niedoborem enzymów trzustkowych albo z nietolerancją niektórych pokarmów.

Objawy raka jelita grubego

Zakres objawów towarzyszących nowotworowi jelita grubego jest związany z jego umiejscowieniem.

Rak prawej części jelita grubego (tzn. wstępnicy i części poprzecznicy) bardzo długo nie daje specyficznych objawów i w badaniu klinicznym sprawia poważne trudności diagnostyczne. Dolegliwości mogą sugerować kolkę wątrobową lub zapalenie pęcherzyka żółciowego, problemy żołądkowe lub bóle trzustki. Jeśli rak rozwija się w początkowym odcinku okrężnicy, czyli kątnicy, bóle pojawiają się w prawym podbrzuszu i mogą być mylone z przewlekłym stanem zapalnym wyrostka robaczkowego lub uchyłka Meckela, a u kobiet – przydatków. Choć często dochodzi do krwawienia z guza, nie można tego zauważyć obserwując stolec, ponieważ krew w trakcie dalszego pasażu jelitowego ulega rozkładowi. Można ją wykryć w badaniach laboratoryjnych kału.

Objawy raka lewej połowy okrężnicy i esicy są bardziej wyraziste. Częściej obserwuje się biegunki i zaparcia, wzdęcia. Stolec może być zabarwiony ciemną lub żywoczerwoną, wymieszaną z nim krwią albo mieć śluzowy, luźny charakter oraz wyjątkowo nieprzyjemny zapach.

Rak odbytnicy (szczególnie w jej końcowym odcinku) powoduje następujące objawy:

  • uczucie ciągłego parcia na stolec,
  • wrażenie niepełnego wypróżnienia,
  • ołówkowe, cienkie stolce,
  • pojawianie się na powierzchni kału pasem świeżej, żywoczerwonej krwi.

Ponieważ rozwojowi guza bardzo często towarzyszą krwawienia, a zaburzenia czynności okrężnicy powodują zmniejszenie wchłaniania i fizjologicznej syntezy witamin, u większości chorych dość szybko pojawiają się objawy niedokrwistości o typie anemii mikrocytarnej.

Niezależnie od lokalizacji, rak jelita grubego może powodować inne ciężkie powikłania, takie jak perforacja jelita z zapaleniem otrzewnej, niedrożność jelit, przetoka żółciowo-jelitowa.

W warunkach fizjologicznych w świetle jelita grubego bytują bakterie kałowe E. coli, które spełniają istotną funkcję w procesie przekształcania resztek pokarmowych. Ich wydostanie się poza jelito może być jednak przyczyną groźnej infekcji. Dlatego w przebiegu choroby nowotworowej może dojść do posocznicy lub zapalenia otrzewnej o bardzo ciężkim przebiegu.

Późne objawy raka jelita grubego związane są z pojawieniem się przerzutów. Mogą one powstawać przez ciągłość (naciekanie przez guz okolicznych tkanek), rozsiew w obrębie jamy otrzewnej albo przeniesienie komórek nowotworowych z krwią do odległych narządów (zwykle są to wątroba, płuca, kości, mózg). Objawy są typowe dla miejsc, w których przerzuty powstały. Na tym etapie choroby dodatkowo obserwuje się też gwałtowny, postępujący ubytek masy ciała połączony z wyniszczeniem organizmu.

Zobacz film i sprawdź jak jest zbudowany układ pokarmowy:

Zobacz film: Jak zbudowany jest układ pokarmowy. Źródło: 36,6

Rozpoznawanie raka jelita grubego

Podstawową rolę w skutecznym leczeniu odgrywa wczesne rozpoznanie choroby.

Standardowo po 50. roku życia (a u osób obciążonych rodzinnym występowaniem raka jelita grubego nawet już po 40. roku życia) zaleca się okresowe (co 2 lata) badanie kału na krew utajoną.

Ważne jest regularne badanie pacjentów per rectum – w zasięgu palca znajduje się zdecydowana większość umiejscowionych w odbytnicy guzów.

Profilaktyka powinna również obejmować okresową kolonoskopię – badanie endoskopowe, pozwalające na ocenę od wewnątrz całej długości jelita grubego oraz usuwanie zmian, które mogą być punktem wyjścia do rozwoju nowotworu). W zależności od wskazań badanie powinno się powtarzać co 5–10 lat.  

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
294
10
Polecamy
Jakie objawy daje rak esicy?
Rokowania, przerzuty, czynniki ryzyka rozwoju
Jakie objawy daje rak esicy? Rokowania, przerzuty, czynniki ryzyka rozwoju TVN zdrowie
Czym są uchyłki esicy?
Czy skręt esicy jelita grubego może zagrażać życiu?
Czym są uchyłki esicy? Czy skręt esicy jelita grubego może zagrażać życiu? TVN zdrowie
Jakie są przyczyny osłabienia organizmu?
Jak radzić sobie z przemęczeniem?
Jakie są przyczyny osłabienia organizmu? Jak radzić sobie z przemęczeniem? Dzień Dobry TVN
Endometrioza.
Zagadkowa choroba kobiet XXI wieku
Endometrioza. Zagadkowa choroba kobiet XXI wieku Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty