Polub nas na Facebooku
Czytasz: Psychosomatyczne objawy stresu i sposoby radzenia sobie z nimi 
menu
Polub nas na Facebooku

Psychosomatyczne objawy stresu i sposoby radzenia sobie z nimi 

Sfrustrowany biznesmen z rekami na głowie siedzi przy biurku.

Fot. Tom Merton / Getty Images

Objawy stresu mają charakter psychosomatyczny i dotyczą funkcjonowania całego organizmu. Pod wpływem stresora zmienia się równowaga hormonalna, działanie układu nerwowego i krwionośnego. Przy stresie przewlekłym takie zaburzenie homeostazy ma wiele negatywnych konsekwencji.

Stres jest reakcją adaptacyjną na działanie różnego rodzaju bodźców, niekoniecznie negatywnych. Pojawia się, gdy człowiek zmuszony jest do podjęcia niestandardowych działań czy odnalezienia się w trudnej sytuacji. Następuje wówczas mobilizacja wszystkich sił organizmu, które mogą ułatwić sprostanie nietypowym okolicznościom. Krótkotrwały stres jest zatem zjawiskiem korzystnym – zwiększa wydolność fizyczną osoby zmuszonej do ucieczki przed niebezpieczeństwem, podnosi zdolność koncentracji w chwili ważnego egzaminu, niweluje uczucie zmęczenia, gdy trzeba czuwać przez całą noc. Na dłuższą metę zaburzenie równowagi funkcjonalnej organizmu jest niekorzystne dla zdrowia.

Czynniki wywołujące przewlekłe objawy stresu

W dzisiejszych czasach wiele osób żyje w nieustannym stresie, często nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Kłótnia małżeńska czy śmierć bliskiej osoby to oczywiste stresory. Przewlekłe napięcie mogą jednak wywoływać także takie czynniki jak długotrwałe przebywanie w hałasie, natłok informacji, praca nieadekwatna do zawodowych ambicji, przygotowania do ślubu czy urlopu. Godząc się na tempo i wymogi współczesnego świata, ludzie uczą się ignorować nieustanne napięcie emocjonalne i nie upatrują w nim źródła swoich somatycznych dolegliwości. Tymczasem większość z nich mogłaby ustąpić pod wpływem odpowiedniej dawki relaksu lub dopasowania trybu życia do własnych możliwości.

Zobacz film i sprawdź, które ćwiczenia pomogą nam pokonać stres:  

Zobacz film: Ćwiczenia, które pomogą pokonać stres. Źródło: 36,6

Somatyczne objawy stresu

Nagły, silny stres powoduje takie fizyczne objawy, jak przyspieszenie oddechu i tętna, zwiększona potliwość, wyostrzenie zmysłów, wzmożone napięcie mięśni. U ludzi pierwotnych taka reakcja przygotowywała organizm do walki lub ucieczki. Dziś człowiek mierzy się z innymi problemami niż np. konfrontacja z dzikim zwierzęciem, ale fizjologiczne objawy stresu nie zmieniły się i wciąż są pomocne w wielu okolicznościach.

Zmiany, jakie następują w organizmie pod wpływem stresora, pobudzają autonomiczny układ nerwowy, a konkretnie jego część współczulną. Pod wpływem tej aktywności następuje intensywniejsze wydzielanie hormonów takich jak kortyzol, adrenalina, noradrenalina przy jednoczesnym spadku stężenia serotoniny i dopaminy (tzw. hormonów szczęścia odpowiedzialnych m.in. za dobre samopoczucie). Działanie „hormonów stresu” powoduje wzrost ciśnienia krwi i poziomu glukozy, zwiększenie napięcia mięśniowego, nadwrażliwość na bodźce, trudności z zasypianiem.

Jakie są długotrwałe objawy stresu?

Utrzymująca się przez długi czas aktywność „hormonów stresu” trwale zaburza homeostazę organizmu, prowadząc do szeregu dolegliwości zdrowotnych, do których należą:

  • bóle głowy (spowodowane ciągłym napięciem mięśni, nadwrażliwością na światło czy hałas, nieprawidłowym ciśnieniem krwi),
  • bóle kręgosłupa (będące wynikiem wzmożonego napięcia mięśni przykręgosłupowych),
  • choroby sercowo-naczyniowe (związane z zaburzeniami rytmu serca, gospodarki lipidowej, nadciśnieniem tętniczym),
  • niestrawność, zaparcia, biegunki (będące następstwem zaburzeń trawienia),
  • choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (spowodowana nieprawidłowym wydzielaniem kwasów trawiennych),
  • dermatozy, wypadanie włosów, zaburzenia cyklu miesiączkowego, spadek libido, bezsenność lub ospałość (wywołane zaburzeniem gospodarki hormonalnej),
  • insulinooporność i cukrzyca typu 2 (związane z nadmiarem glukozy we krwi).

Objawy przewlekłego stresu w późnej fazie

Przy długotrwałym stresie następuje w końcu faza wyczerpania zasobów organizmu. Poziom „hormonów stresu” spada poniżej granicy normy. Organizm nie tylko zmaga się z ich brakiem, ale i spustoszeniami, jakie przez wiele tygodni poczynił ich nadmiar. Konsekwencją przewlekłego stresu jest spadek odporności, upośledzenie procesów metabolicznych. Prowadzi to do różnego typu infekcji. Może zwiększać ryzyko chorób autoimmunologicznych, osteoporozy, a nawet nowotworów.

Przewlekły stres odbija się także na samopoczuciu psychicznym i funkcjach poznawczych. Zaburzenia równowagi hormonalnej mogą powodować drażliwość, depresję czy stany lękowe. Ograniczają zdolność koncentracji, zapamiętywania, analitycznego myślenia.

Jak radzić sobie z objawami stresu?

W związku z długą listą negatywnych konsekwencji przewlekłego stresu zdecydowanie należy mu zapobiegać lub łagodzić jego objawy. W tym celu warto:

  • w miarę możliwości dostosować codzienną aktywność do swoich potrzeb,
  • pracować nad pozytywnym nastawieniem do życia (gdy nie można wpłynąć na stresogenne okoliczności, dobrze jest zmienić swój stosunek do nich),
  • zapewnić sobie regularną dawkę aktywności fizycznej, najlepiej na świeżym powietrzu,
  • opanować metody relaksacji,
  • zadbać o czas na przyjemności, np. hobby, spotkania z przyjaciółmi,
  • skorzystać z psychoterapii, a w razie potrzeby – z leczenia farmakologicznego.
Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
403
34
Polecamy
Objawy i skutki przewlekłego stresu – jak sobie z nimi radzić?
Objawy i skutki przewlekłego stresu – jak sobie z nimi radzić? TVN zdrowie
Chroniczne zmęczenie.
Przyczyny, objawy i metody na ciągłe zmęczenie
Chroniczne zmęczenie. Przyczyny, objawy i metody na ciągłe zmęczenie Dzień Dobry TVN
Depresja endogenna jako wynik nieprawidłowej funkcji układu nerwowego.
Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć tę chorobę
Depresja endogenna jako wynik nieprawidłowej funkcji układu nerwowego. Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć tę chorobę Dzień Dobry TVN
Stres – fazy rozwoju, skutki i objawy.
Jak sobie z nim radzić?
Stres – fazy rozwoju, skutki i objawy. Jak sobie z nim radzić? TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty