Diagnostyka śluzaków serca polega przede wszystkim na badaniach obrazowych, takich jak echokardiografia. Leczeniem z wyboru śluzaków w sercu jest ich całkowite operacyjne usunięcie, po którym niestety zdarzają się nawroty. Rokowanie co do przeżycia pacjentów po leczeniu jest bardzo dobre.
Zobacz także:
Najczęstsze przyczyny kołatania serca
Grillowane mięso może szkodzić sercu
Borówka amerykańska – ile jeść, by wzmocnić serce?
Co to jest śluzak serca i jakie są przyczyny jego powstawania?
Śluzak (po łacinie myxoma) to łagodny nowotwór, który lokalizuje się w różnych tkankach miękkich w organizmie. Najczęściej spotykany w praktyce klinicznej śluzak pojawia się w sercu. Jest to także zarazem najczęstszy nowotwór występujący w tym organie.
Śluzak serca należy do grupy łagodnych chorób nowotworowych zajmujących ten narząd, do których zalicza się także włókniaki, tłuszczaki oraz mięśniaki.
Przyczyna powstawania śluzaków serca, tak jak i wielu innych łagodnych nowotworów, pomimo wielu lat badań pozostaje nieznana. W około 10 proc. przypadków choroba ta występuje rodzinnie, co może sugerować udział pewnych dziedzicznych zaburzeń genetycznych w procesie rozwoju tego nowotworu.
Śluzaki najczęściej lokalizują się w lewym przedsionku serca. Zwykle są one uszypułowane, wyglądem przypominając polipy. Mogą osiągać rozmiary nawet do kilkunastu centymetrów, powodując liczne zaburzenia w prawidłowej pracy serca. Najczęściej pojawiają się u osób dorosłych, znacznie częściej u kobiet.
Śluzaki serca, w kilku procentach przypadków, występować mogą z różnymi innymi schorzeniami, takimi jak: znamiona błękitne na skórze, zespół Cushinga (objawy związane z podwyższonym poziomem przede wszystkim kortyzolu we krwi), guzy jąder i gruczolaki przysadki. W takich przypadkach mówimy o zespole Carneya.
Jakie objawy może powodować śluzak w sercu?
Objawy, jakie powoduje śluzak serca zależą przede wszystkim od jego lokalizacji w tym narządzie oraz rozmiarów. Małe zmiany nowotworowe w sercu mogą przez wiele lat nie dawać żadnych symptomów.
W prawie 70 proc. przypadków śluzaki serca powodują duszności, kołatania serca (niemiarowa, szybka akcja serca) oraz omdlenia.
W około 30 proc. śluzaki serca dają niespecyficzne objawy ogólnoustrojowe, takie jak spadek masy ciała, przewlekłe gorączki, bóle stawowe, zmiany skórne, a w badaniach laboratoryjnych krwi wzrost OB (Odczyn Biernackiego) oraz liczby białych krwinek.
Guzy znajdujące się w lewym przedsionku mogą powodować zwężenie tzw. ujścia mitralnego (czyli drogi, którą krew przepływa z lewego przedsionka do lewej komory), co podczas osłuchiwania klatki piersiowej przez lekarza może objawiać się jako szmery serca, a także utrudnianie napełniania tej jamy narządu, co niekiedy prowadzi do rozwoju przewlekłej niewydolności serca.
Śluzaki serca mogą być przyczyną zatorów obwodowych, czyli nagłego zamknięcia naczyń tętniczych przez fragment nowotworu oderwany od guza pierwotnego, prowadzące do m.in. udaru niedokrwiennego mózgu (gdy lokalizują się w tętnicach szyjnych bądź kręgowych) lub zatorowości płucnej, gdy znajdą się w tętnicach płucnych. Zatory obwodowe szczególnie często pojawiają się w przypadku obecności śluzaków na naturalnych zastawkach serca.
Śluzaki serca pojawiające się w ścianie, np. lewej komory, dawać mogą objawy zaburzeń kurczliwości mięśnia sercowego lub nieprawidłowości rytmu serca, gdy lokalizują się w miejscu przechodzenia impulsów elektrycznych wywołujących jego skurcz.
Śluzaki serca mogą, choć w rzadkich przypadkach, prowadzić do tamponady serca, czyli pęknięcia ściany mięśnia sercowego i przedostania się krwi do worka osierdziowego otaczającego ten narząd, co jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia.
Na czym polegają diagnostyka oraz leczenie śluzaka serca?
W celu ustalenia lokalizacji i zaawansowania objawowych zmian guzowatych w sercu przeprowadza się badania obrazowe, takie jak echokardiografia, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
Leczenie guzów nowotworowych serca, w tym także śluzaków, polega przede wszystkim na ich całkowitym operacyjnym usunięciu. Czasami konieczne staje się również, po wycięciu zmiany, wszczepienie nowej zastawki lub stymulatora serca.
Nieoperowane śluzaki serca powodują często zatory obwodowe, które mogą stać się przyczyną niepełnosprawności (np. po udarze mózgu ) lub nawet nagłego zgonu chorego.
U około 10 proc. pacjentów w ciągu pierwszych kilku lat po operacji obserwuje się nawroty śluzaka serca. Z tego względu konieczna jest coroczna dokładna kontrola obrazowa serca, przeprowadzana najczęściej za pomocą badania echokardiograficznego.
Rokowanie co do przeżycia chorych ze śluzakiem serca po przeprowadzonym leczeniu operacyjnym jest bardzo dobre.
Jak działa serca? Co można zarobić, aby działało, jak najlepiej? Dowiesz się tego z filmu:
Bibliografia:
1. Szczeklik A., Interna Szczeklika, Kraków 2016.
