Polub nas na Facebooku
Czytasz: Poziomka pospolita – wartości odżywcze i właściwości prozdrowotne
menu
Polub nas na Facebooku

Poziomka pospolita – wartości odżywcze i właściwości prozdrowotne

Poziomka pospolita

Fot. keni1 / Getty Images

Poziomka pospolita (łac. Fragaria vesca) to jeden z gatunków roślin z rodzaju poziomek. Jej smaczne owoce stanowią zasobne źródło witaminy C i cennych dla zdrowia fitozwiązków. Liście dziko rosnącej poziomki wykorzystywane są natomiast jako surowiec zielarski.

Poziomki to rozłożyste byliny z rodziny różowatych. Rosną dziko i w uprawach. Najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem jest krzyżówka poziomki chilijskiej i wirginijskiej – truskawka (zwana też poziomką ananasową lub wielkoowocową). Poziomka pospolita porasta lasy na terenie Europy, Azji i Ameryki Północnej. Odmiany uprawne uzyskiwane są zwykle przez amatorów w przydomowych ogródkach. By w pełni skorzystać z właściwości poziomki pospolitej, najlepiej jednak sięgnąć po owoce leśne – zasobniejsze w korzystne dla zdrowia związki, a także bardziej aromatyczne i wyraziste w smaku.

Substancje odżywcze w owocach poziomki pospolitej

Drobne (o średnicy 1–2 cm) owoce poziomki pospolitej są nie tylko bardzo smaczne, ale też zasobne w szereg cennych dla zdrowia substancji. Oprócz niewielkich ilości białka i nienasyconych kwasów tłuszczowych zawierają:

  • dwucukier sacharozę,
  • błonnik,
  • bardzo dużo witaminy C (100 g owoców pokrywa około 70–80% dziennego zapotrzebowania na ten związek),
  • nieco witamin z grupy B, a także witaminę A, E i K,
  • minerały (głównie żelazo, potas, magnez, fosfor, miedź),
  • kwasy organiczne (m.in. salicylowy, jabłkowy, cytrynowy),
  • karotenoidy,
  • flawonoidy (kwercetynę, rutynę)
  • garbniki (m.in. katechiny, ellagotaniny)
  • antocyjany.

Owoce poziomki pospolitej są niskokaloryczne. Ważąca 100 g porcja dostarcza około 30–40 kcal. Niski jest także indeks glikemiczny poziomek – wynosi 36 IG. Są one zatem odpowiednim elementem w diecie diabetyków i osób odchudzających się. Ostrożność w spożywaniu poziomek powinni za to zachować alergicy, ponieważ owoce te – podobnie jak truskawki – mogą silnie uczulać.

Dlaczego warto jeść owoce? Dowiesz się tego z filmu:

Zobacz film: Jakie wartości odżywcze mają owoce? Źródło: Wiem co jem.

Prozdrowotne właściwości owoców poziomki pospolitej

Poziomki to naturalne źródło witamin, minerałów i fitozwiązków. Warto wzbogacać o nie codzienną dietę, ponieważ regularne jedzenie owoców o tak bogatym składzie wpływa korzystnie na funkcje fizjologiczne organizmu i zapobiega wielu chorobom.

Obecne w poziomkach związki wzmacniają ogólną odporność. Wykazują działanie antyseptyczne – dzięki temu wspomagają naturalne siły obronne organizmu w walce z różnego typu infekcjami (skórnymi, dróg oddechowych, pokarmowymi itd.) o pochodzeniu bakteryjnym, wirusowym lub grzybiczym. Przeciwdziałają zmianom zapalnym, m.in. chorobom przyzębia. Mogą także łagodzić dolegliwości bólowe, np. w dnie moczanowej.

Owoce poziomki pospolitej dostarczają szeregu substancji o właściwościach antyoksydacyjnych. Ograniczają ilość kancerogennych mutacji i hamują procesy starzenia się komórek. Tym samym częste jedzenie poziomek może zmniejszyć ryzyko chorób neurodegeneracyjnych i nowotworowych, a także wspomaga układ krążenia i spowalnia rozwój zmian miażdżycowych. Antyoksydanty wpływają też korzystnie na wygląd skóry, włosów i paznokci.

Wzbogacanie diety owocami poziomki pospolitej oddziałuje pozytywnie na układ sercowo-naczyniowy i krwiotwórczy. Zawierają one związki, które wspomagają pracę serca, obniżają ciśnienie tętnicze, wzmacniają naczynia krwionośne, normalizują poziom cholesterolu i trójglicerydów, uczestniczą w syntezie hemoglobiny. Dzięki temu służą profilaktyce miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, zawałów, udarów, a także anemii.

Poziomkę pospolitą warto spożywać także po to, by wspomóc pracę układu trawiennego. Obecne w drobnych owocach substancje przyspieszają metabolizm, stymulują perystaltykę jelit, zapobiegają takim dolegliwościom pokarmowym, jak wzdęcia, zaparcia czy biegunki. Ponadto poziomki wykazują właściwości moczopędne i delikatnie przeczyszczające, dzięki czemu ułatwiają usuwanie z organizmu zbędnych produktów przemiany materii.

Lecznicze właściwości liści poziomki pospolitej

Oprócz owoców poziomki pospolitej wartościowe dla ludzkiego organizmu są także młode liście z dziko rosnących odmian. Wykorzystuje się je jako surowiec zielarski. Podobnie jak owoce zawierają one witaminę C, sole mineralne, kwasy organiczne, znaczne ilości garbników, flawonoidów, a także proantocyjanidyny, glikozydy, niewielkie ilości olejków eterycznych. Napar z liści poziomki pospolitej ma właściwości bakteriobójcze, ściągające i moczopędne. Z tego względu może być pomocny przy schorzeniach układu moczowego. Wykazuje także działanie przeciwbiegunkowe. Dzięki swoim antyseptycznym właściwościom zapobiega powstawaniu nieprzyjemnego zapachu w ustach.

Zastosowanie wyciągów z poziomki pospolitej w kosmetyce

Właściwości poziomki pospolitej wykorzystywane są w przemyśle kosmetycznym. Ekstrakty z rośliny działają antyseptycznie, antyoksydacyjnie i wybielająco, w związku z czym można je znaleźć w składzie toników do cery tłustej lub trądzikowej, kremów przeciwzmarszczkowych, maseczek i peelingów wyrównujących koloryt skóry. Kosmetyków takich nie zaleca się osobom o cerze wrażliwej czy naczynkowej, ponieważ mógłby podrażnić ją obecny w poziomce pospolitej kwas salicylowy.

Bibliografia:

  1. C. Trąba, Rośliny dziko występujące i ich zastosowanie, Rzeszów 2012.
  2. J. Macků, J. Krejča, Atlas roślin leczniczych, tł. A. Rymkiewicz, Warszawa 1989.
Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
92
9
Polecamy
Guawa - tropikalny owoc o dobroczynnym wpływie na zdrowie.
Właściwości i zastosowanie guawy
Guawa - tropikalny owoc o dobroczynnym wpływie na zdrowie. Właściwości i zastosowanie guawy Dzień Dobry TVN
5 wyjątkowych składników na poprawę odporności, o których mogłaś nie słyszeć
5 wyjątkowych składników na poprawę odporności, o których mogłaś nie słyszeć Dzień Dobry TVN
Owoc kaktusa, czyli pitaja.
Czy warto ją jeść?
Właściwości odżywcze, zdrowotne i zastosowanie w kuchni
Owoc kaktusa, czyli pitaja. Czy warto ją jeść? Właściwości odżywcze, zdrowotne i zastosowanie w kuchni TVN zdrowie
Borówka amerykańska – wartość odżywcza, właściwości prozdrowotne, zastosowanie i odmiany
Borówka amerykańska – wartość odżywcza, właściwości prozdrowotne, zastosowanie i odmiany TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty