Powikłania po anginie zdarzają się niezmiernie rzadko. Najczęściej zwraca się uwagę na gorączkę reumatyczną, będącą powikłaniem nieleczonej antybiotykami anginy ropnej (częściej u dzieci niż u dorosłych). Angina to zapalenie gardła i migdałków podniebiennych wywołane najczęściej przez wirusy. Zdarzają się powikłania po zakażeniach wirusem grypy, jednak są one niezmiernie rzadkie. Należą tu np. zapalenie mięśnia sercowego. Mniej niż 10% przypadków anginy wywołują bakterie, szczególnie paciorkowce beta-hemolizujące grupy A. Powinny być leczone antybiotykami, a nieodpowiednie leczenie – zbyt krótkie bądź jego brak – może skutkować uogólnionymi powikłaniami.
Powikłania po anginie
Jeśli angina wywołana jest przez paciorkowce beta-hemolizujące, może wywołać powikłania. Dzieli się je na wczesne (ropne) oraz późne (nieropne; niezmiernie rzadkie).
Do późnych powikłań nieropnych zaliczają się:
- gorączka reumatyczna;
- popaciorkowcowe reaktywne zapalenie stawów;
- popaciorkowcowe kłębuszkowe zapalenie nerek;
- autoimmunizacyjne zaburzenia neuropsychiatryczne mające związek z infekcją paciorkowcem.
Drugą grupę stanowią wczesne, ropne powikłania zakażenia paciorkowcem:
- zapalenie zatok przynosowych;
- zapalenie ucha środkowego;
- zapalenie płuc;
- ropień okołomigdałkowy;
- bakteriemia;
- zapalenie węzłów chłonnych szyjnych;
- zapalenie wsierdzia;
- zapalenie powięzi;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- zespół wstrząsu toksycznego.
Gorączka reumatyczna jako jedno z powikłań po anginie
Gorączka reumatyczna jest powikłaniem po zakażeniu paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A. Jest to choroba uszkadzająca wiele narządów. Atakuje stawy, serce, ośrodkowy układ nerwowy. Powikłanie obserwowane jest raczej u dzieci niż u dorosłych. Szczególnie predysponowana jest grupa przed 15. rokiem życia. Ryzyko wzrasta wraz z kolejnymi infekcjami paciorkowcem. Przy pierwszej infekcji wynosi ono 0,3–3%.
Objawy gorączki reumatycznej pojawiają się na kilka tygodni po infekcji, najczęściej po 3 tygodniach. Do głównych jej symptomów należą:
- zapalenie asymetryczne dużych stawów – najczęściej lokalizuje się po jednej stronie ciała i dotyczy stawu kolanowego, barku czy biodra. Objawy zapalenia stawu to gorączka, zaczerwienienie i obrzęk. Jeśli nie podejmie się właściwego leczenia, ustępuje często samoistnie po 2 tygodniach. Może się też przenieść z jednego stawu na drugi;
- zapalenie serca, które nie jest od razu charakterystyczne. Objawia się gorączką i osłabieniem. Czasami towarzyszą mu nierówne, przyspieszone tętno, duszność, ból w klatce piersiowej, obrzęki obwodowe;
- pląsawica Sydenhama, inaczej taniec świętego Wita, czyli mimowolne ruchy mięśni twarzy, rąk, nóg, osłabienie, chwiejność emocjonalna. Może pojawić się dopiero na kilka miesięcy po anginie i utrzymuje się około 2 tygodni. U niektórych chorych mogą przez dłuższy czas utrzymywać się chwiejność emocjonalna bądź bóle głowy;
- zmiany skórne, głównie o charakterze rumienia brzeżnego. Rumień brzeżny jest zaczerwienieniem skóry o obrączkowatym kształcie. Może pojawić się na tułowiu, udach czy rękach. Raczej nie występuje na twarzy;
- guzki podskórne Meyneta to rzadki objaw gorączki reumatycznej, charakteryzuje się drobnymi guzkami podskórnymi.
Jeśli gorączka reumatyczna nie wiąże się z zapaleniem serca, ma najczęściej łagodny przebieg, choć z tendencją do nawrotów. Szczególnie zdarzają się one w ciągu pierwszych 2 lat od zachorowania. Każdy nawrót jest związany z wystąpieniem powikłań sercowych w postaci nieodwracalnych wad zastawek serca.
Inne powikłania anginy ropnej
O ile powikłanie w postaci gorączki reumatycznej po anginie ropnej jest częstsze u dzieci, o tyle u osób dorosłych wśród powikłań anginy ropnej można wymienić ropień okołomigdałkowy. Jest to zbiornik ropy w przestrzeni pomiędzy torebką migdałka a boczną ścianą gardła. Najczęściej rozwija się jednostronnie. Głównym objawem, choć niecharakterystycznym, jest ból gardła. Dodatkowo rozwijają się gorączka, dreszcze, trudności z otwieraniem ust (bardzo charakterystyczny szczękościsk), problem z przełykaniem, ból głowy, nieprzyjemny zapach z ust, kurcz szyi, ból ucha, kluskowata mowa, obrzęk jednostronny twarzy.
