Otępienie naczyniopochodne polega na zaburzeniu pracy mózgu i jego uszkodzeniu z powodu zaburzeń naczyniowych. Otępienie jest określane w medycynie również jako demencja. Do otępienia prowadzi wiele mechanizmów, co przekłada się na różne objawy kliniczne i innego stopnia nasilenie tych objawów u różnych osób. Jednak bez względu na to, jak wygląda obraz kliniczny danego przypadku, to otępienie polega na upośledzeniu wyższych czynności mózgu, co z kolei przekłada się na niesprawność w zakresie codziennej aktywności.
Przyczyny otępienia naczyniopochodnego
Otępienie naczyniopochodne powstaje na skutek upośledzenia dopływu krwi przez naczynia krwionośne do mózgu i udaru niedokrwiennego. Przyczyniają się do tego zmiany w naczyniach upośledzających właściwe ukrwienie mózgu, blaszki miażdżycowe czy materiały zatorowe pochodzące np. z migotania przedsionków. Na czynniki ryzyka powstania otępienia naczyniopochodnego nakładają się:
- choroby przewlekłe, jak cukrzyca czy nadciśnienie,
- udar mózgu w przeszłości,
- uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego na skutek przebytego incydentu udarowego,
- migotanie przedsionków,
- starszy wiek,
- niski status socjoekonomiczny i niskie wykształcenie.
Otępienie naczyniopochodne – objawy
Objawy otępienia naczyniopochodnego są zmienne. Zależą bowiem od rozległości zmian w mózgu oraz obszaru objętego niedokrwieniem. Czasami objawy narastają stopniowo, powoli, wraz ze zwężaniem się naczynia krwionośnego i postępującym upośledzeniem przepływu krwi. Jeśli dochodzi do nagłego niedokrwienia, objawy pojawią się nagle i gwałtowniej narastają.
Chcesz wiedzieć jak działa mózg? Obejrzyj film
Schorzenie może być mylnie rozpoznane jako inne schorzenia neurologiczne, np. choroba Alzheimera. Chory bowiem może mieć narastające zaburzenia m.in. pamięci. Pogłębiające się niedokrwienie i uszkodzenie struktury mózgu przekładają się na utrudnienie codziennego funkcjonowania. Chory z czasem nie jest w stanie wykonać podstawowych czynności pozwalających mu na samodzielną egzystencję. Już nie mówiąc o tym, że tacy chorzy są niezdolni do pracy zawodowej czy złożonych aktywności. Niejednokrotnie otępieniu naczyniopochodnemu towarzyszą zmiany zachowania i osobowości. Człowiek z natury spokojny może nagle stać się drażliwy i agresywny, osoba aktywna może wycofać się z życia i stać się apatyczna.
Postępowanie w otępieniu naczyniopochodnym
Otępienie naczyniopochodne rozpoznaje neurolog poprzez wykazanie zależności pomiędzy zmianami naczyniowymi mózgu a stanem chorego. W diagnostyce wykorzystuje się badania obrazowe w postaci tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Zawsze konieczne jest wykluczenie odwracalnych patologii mogących powodować podobny obraz kliniczny, jak np. zmiany pourazowe czy nowotwory mózgu.
Otępienie naczyniopochodne – leczenie
Pierwszym krokiem leczenia otępienia naczyniopochodnego jest profilaktyka. Ma ona na celu zmniejszenie ryzyka powstawania zmian w mózgu czy ich dalszego pogłębiania się. Na niektóre czynniki ryzyka wystąpienia otępienia naczyniopochodnego ma wpływ człowiek. Leczenie nadciśnienia, profilaktyka cukrzycy, leczenie migotania przedsionków czy też obniżanie poziomu cholesterolu we krwi przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka rozwoju otępienia. Choroby przewlekłe pogłębiają bowiem uszkodzenie mózgu i przyspieszają proces rozwoju otępienia.
Otępienie powstałe w mechanizmie naczyniopochodnego uszkodzenia mózgu jest nieuleczalne i nieodwracalne. Można zapobiec jedynie jego zbyt szybkiemu postępowi. Leczenie objawowe może stanowić łagodzenie objawów poznawczych z zastosowaniem leków, takich jak memantyna, rywastygmina czy galantamina, jednak nie ma wystarczających danych co do rzeczywistej skuteczności tego leczenia. Przekłada się to na brak rejestracji w Polsce danych środków jako leków do stosowania w leczeniu otępienia naczyniopochodnego.
Rokowanie w otępieniu naczyniopochodnym
Trudno mówić o rokowaniu w otępieniu naczyniopochodnym. Bez względu na to, w jakim mechanizmie do niego doszło, to jednak powodem jest obecność ognisk udarowych, czyli niedokrwiennych mózgu. W zależności od ich rozległości, postępowania uszkodzenia mózgu, a także struktur, jakie to niedokrwienie obejmuje, lekarz może mniej więcej określić szanse danego pacjenta. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że zmiany zaistniałe są nieodwracalne. Można jedynie mówić o dalszym postępowaniu choroby. Leczenie chorób, które stały się przyczyną udaru, rodzaj diety, rehabilitacja mają wpływ na dalsze rokowanie chorego.
Jak działa układ nerwowy? Dowiesz się tego z filmu
