Polub nas na Facebooku
Czytasz: Osobowość schizoidalna - przyczyny, objawy i leczenie zaburzenia
menu
Polub nas na Facebooku

Osobowość schizoidalna - przyczyny, objawy i leczenie zaburzenia

NAN

Fot: jandruk / fotolia.com

Osobowość schizoidalna to typ osobowości cechujący się zaburzeniami charakteru i zachowania w obszarze funkcjonowania społecznego. Osoby schizoidalne mają problem z wyrażaniem emocji i unikają bliskich relacji interpersonalnych. Nie odczuwają jednak z tego powodu dyskomfortu.

Ludzie z osobowością schizoidalną wycofują się z kontaktów emocjonalnych i społecznych, ograniczają je do niezbędnego minimum, ponieważ uznają je za niepotrzebne. Źródłem satysfakcji może być dla nich praca (niewymagająca umiejętności społecznych) czy samotnicze hobby - nigdy relacje międzyludzkie. Emocjonalny dystans nie oznacza, że osoby schizoidalne są pozbawione uczuć. Przeciwnie, zwykle są to ludzie o bogatym wnętrzu, dużej wrażliwości i zdolności introspekcji. Nie potrafią jedynie okazywać swoich przeżyć, a przekonanie, że nie zostaną zrozumiani przez otoczenie, skutecznie zniechęca ich do podejmowania jakichkolwiek prób w tym kierunku.

Przyczyny rozwoju osobowości schizoidalnej

Zaburzenia schizoidalne mogą mieć podłoże genetyczne. Występują często u osób, których najbliżsi krewni cierpią na schizofrenię lub zaburzenia schizotypowe. Inną biologiczną przyczyną rozwoju osobowości schizoidalnej bywają ogniskowe anomalie w mózgu w obrębie układu limbicznego lub układu siatkowatego odpowiedzialnego za poziom aktywacji.

Osobowość schizoidalna może ukształtować się w procesie wychowania, wskutek deficytu miłości czy przesadnego rygoryzmu. Dziecko, które czuje się niekochane, nieakceptowane, odtrącane, reaguje wycofaniem i zamknięciem w swoim świecie. Sytuacja pogłębia się w kontaktach rówieśniczych (w przedszkolu, w szkole), kiedy młody człowiek stroni od relacji, a jego zachowanie spotyka się z niezrozumieniem, odrzuceniem, co pogłębia alienację. Brak stymulacji interpersonalnej nasila zaburzenia w zakresie funkcjonowania społecznego. Uczniowie z takim problemem mogą cechować się wysoką inteligencją, a mimo to uzyskiwać wyniki poniżej normy, ponieważ mają kłopot z prezentacją wyuczonej wiedzy. To także utwierdza ich w poczuciu niezrozumienia i odosobnienia.

Osobowość schizoidalna - objawy

Osobowość schizoidalna najwyraźniej objawia się w relacji z innymi ludźmi. Ludzie z tego typu zaburzeniem unikają kontaktów społecznych. Wszelkie formy bliskości są dla nich powodem stresu i wzbudzają dyskomfort. Dlatego osoby schizoidalne preferują relacje, które nie wymagają emocjonalnego zaangażowania. Wybierają samotność i zajęcia, w których mogą działać całkowicie samodzielnie. Nie szukają przyjaciół ani stałych partnerów.

Osoby schizoidalne mają spłyconą ekspresję emocjonalną. Ich ograniczona umiejętność wyrażania uczuć dotyczy zarówno radości, przyjaźni, jak i złości, niechęci. Typ schizoidalny cechuje się też umiarkowaną zdolnością odczuwania przyjemności (anhedonia) i brakiem poczucia humoru. Emocjonalny chłód idzie w parze z brakiem empatii. Człowiek z osobowością schizoidalną jest pochłonięty własnymi przemyśleniami i światem wewnętrznych przeżyć. Pozostaje niewrażliwy na bodźce płynące z otoczenia, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Obojętny jest na reakcję innych ludzi na swoje zachowania.

Zobacz także: Zaburzenia osobowości - ich rodzaje, objawy i sposoby leczenia

Osoba schizoidalna może wydawać się ekscentrykiem, zaskakującym oryginalnością poglądów. Zwykle myśli po swojemu i choć ma problem z werbalizowaniem uczuć, bez trudu przychodzi jej wygłaszanie kontrowersyjnych poglądów. Pozostaje niewrażliwa na obowiązujące konwenanse i normy społeczne, choć w trudnych sytuacjach często bywa bierna. Ma silną skłonność do fantazjowania i introspekcji. Jej zachowanie bywa dziwaczne, poczynając od oryginalnego sposobu ubierania się, przez nietypowe hobby, po odbiegający od standardów tryb życia (np. bezdomność z wyboru).

Osobowość schizoidalna a miłość

Związek oparty na miłości wiąże się zawsze z częściową rezygnacją z własnej niezależności, ingerencją we własną tożsamość, niezbędną do otworzenia się na partnera. Dlatego osobom schizoidalnym brakuje umiejętności nawiązywania takich relacji, a fascynacja drugim człowiekiem budzi w nich więcej lęku niż radości. Rodzące się uczucie to dla nich ryzyko uzależnienia, konieczności oddania komuś zbyt wiele. Ludzie o osobowości schizoidalnej preferują krótkotrwałe, niezobowiązujące relacje, co zazwyczaj oznacza związki oparte wyłącznie na kontaktach seksualnych. W ten sposób bronią się zarówno przed koniecznością okazywania empatii i uczuć, jak i intruzją partnera w ich przestrzeń osobistą. Niekiedy osoby schizoidalne całkowicie wycofują się z tej sfery życia.

Leczenie zaburzeń schizoidalnych

Osoby schizoidalne rzadko poddają się leczeniu, ponieważ swoje zachowania uważają za racjonalne. Trafiają na terapię dopiero wskutek poważnych konfliktów z otoczeniem lub gdy pojawią się u nich somatyczne objawy choroby.

Za jedyną skuteczną metodę leczenia zaburzeń schizoidalnych uznaje się psychoterapię. Część psychologów jest zdania, że pomocna jest krótkoterminowa psychoterapia poznawczo-behawioralna, skoncentrowana na wybranym problemie chorego. Inni preferują terapię długoterminową, której celem jest wypracowanie umiejętności nazywania własnych emocji, rozwijania empatii, budowania relacji interpersonalnych. Leczenie farmakologiczne stosuje się w zaburzeniach schizoidalnych tylko okresowo, gdy u chorego pojawią się stany depresyjne czy lękowe.

Zobacz film: Depresja jako problem społeczny. Źródło: Dzień Dobry TVN

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
85
19
Polecamy
Osobowość unikająca - przyczyny, objawy i leczenie zaburzeń osobowości lękliwej
Osobowość unikająca - przyczyny, objawy i leczenie zaburzeń osobowości lękliwej TVN zdrowie
Neurotyzm – na czym polega?
Osobowość neurotyczna – cechy i terapia
Neurotyzm – na czym polega? Osobowość neurotyczna – cechy i terapia Dzień Dobry TVN
Charakterystyka zaburzeń osobowości
Charakterystyka zaburzeń osobowości Dzień Dobry TVN
Osobowość zależna i bierno-zależna – jak rozpoznać te zaburzenia?
Osobowość zależna i bierno-zależna – jak rozpoznać te zaburzenia? TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty