Polub nas na Facebooku
Czytasz: Osierdzie – co to jest, funkcje. Zapalenie osierdzia – przyczyny, objawy, leczenie, powikłania 
menu
Polub nas na Facebooku

Osierdzie – co to jest, funkcje. Zapalenie osierdzia – przyczyny, objawy, leczenie, powikłania 

NAN

Fot: Viacheslav Iakobchuk / fotolia.com

Worek osierdziowy to cienka błona, która otacza mięsień sercowy. Utrzymuje on serce w prawidłowej pozycji, zapobiega jego przemieszczaniu się w klatce piersiowej, a także ochrania przed kontaktem z narządami w jego bezpośrednim otoczeniu. Do zapalenia osierdzia dochodzi najczęściej w wyniku infekcji, co doprowadza często do nagromadzenia się za dużej ilości płynu wysiękowego w worku osierdziowym.

W profilaktyce zapalenia osierdzia należy poddawać się regularnym badaniom lekarskim, w szczególności kiedy przechodzi się choroby będące czynnikiem ryzyka wystąpienia schorzenia. Aby uchronić się przed zaburzeniem funkcjonowania worka osierdziowego, trzeba również odpowiednio leczyć wszelkiego rodzaju infekcje, zarówno bakteryjne, jak i wirusowe.

Co to jest osierdzie serca?

Osierdzie to cienka, gładka błona otaczająca mięsień sercowy. Jest ono umocowane w obrębie przepony, mostka i kręgosłupa za pomocą więzadeł. Osierdzie podzielone jest na dwie warstwy – trzewną oraz ścienną. Trzewna, składająca się z jednej warstwy komórek, położona jest wprost na sercu. Odpowiedzialna jest za wydzielanie płynu fosfolipidowego w worku osierdziowym. Ciecz minimalizuje ocieranie się obydwu warstw osierdzia o siebie. Ilość płynu u zdrowego człowieka wynosi 50 ml. Ciśnienie, jakie panuje w worku osierdziowym, powinno wynosić 0 mmHg i jest stałe do momentu napełnienia się worka osierdziowego płynem z fosfolipidami. Przekroczenie objętości cieczy powoduje silny wzrost ciśnienia, co prowadzi do zmniejszenia wartości rozkurczowej komór serca. Przyczyną takiego stanu jest najczęściej mała elastyczność warstwy ściennej osierdzia oraz sztywność worka osierdziowego.

Osierdzie – funkcje

Worek osierdziowy utrzymuje mięsień sercowy w stałej pozycji i zapobiega zmianom jego położenia, np. na skutek aktywności fizycznej czy zmiany ułożenia ciała. Płyn osierdziowy wytwarzany przez warstwę trzewną zabezpiecza przed tarciem w czasie ruchów mięśnia sercowego.

Choroby osierdzia – zapalenie osierdzia

Do zapalenia osierdzia dochodzi najczęściej w wyniku infekcji. Powstający w wyniku zakażenia stan zapalny doprowadza do produkcji nadmiaru płynu. Stan zapalny najczęściej rozprzestrzenia się i obejmuje kolejne warstwy serca, a nie tylko worek osierdziowy. Na skutek schorzenia może dojść do zapalenia mięśnia sercowego, wsierdzia czy innych części ciała. Zbierający się płyn powoduje ucisk serca oraz zaburza jego prawidłowe funkcjonowanie.

Zapalenie osierdzia – przyczyny

Ostre zapalenie osierdzia najczęściej powoduje zawał serca oraz powikłania po operacji chirurgicznej w obrębie mięśnia sercowego. Inne powody stanu zapalnego to:

  • infekcje wirusowe i bakteryjne,
  • mocznica, którą może spowodować przewlekła niewydolność nerek w zaawansowanym stadium,
  • nowotwór,
  • reumatoidalne zapalenie stawów,
  • niedoczynność tarczycy,
  • choroby tkanki łącznej,
  • promieniowanie elektromagnetyczne,
  • stosowanie niektórych leków, np. moczopędnych.

Objawy zapalenia osierdzia

Głównym objawem stanu zapalnego osierdzia jest ostry ból w klatce piersiowej. Nasila się on zazwyczaj przy kaszlu, a łagodzi się w pozycji siedzącej. Ból klatki piersiowej może mieć formę ucisku i promieniować do pleców lub brzucha.

Zapalenie osierdzia – leczenie

Charakterystyczne tarcie osierdziowe można wykryć za pomocą badania stetoskopem. Aby ustalić przyczynę stanu zapalnego osierdzia, pobiera się do badań płyn osierdziowy. Ponadto lekarz zleca pacjentowi wykonanie echokardiografii, czyli echa serca, elektrokardiografii (EKG), prześwietlenia klatki piersiowej, a także badania krwi. W przypadku wystąpienia zapalenia osierdzia podnosi się poziom białka C-reaktywnego oraz OB.

Metodą leczenia zapalenia osierdzia, w przypadku nagromadzenia się za dużej ilości płynu wysiękowego, jest perikardiocentezy. W czasie zabiegu nakłuwa się worek osierdziowy i zmniejsza nadmierną ilość zalegającej cieczy. Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu leków przeciwzapalnych, a czasami antybiotyków bądź sterydów.

Powikłania zapalenia osierdzia

Ostre zapalenie osierdzia może prowadzić do zbyt intensywnego wydzielania się płynu osierdziowego, co jest czynnikiem ryzyka wystąpienia tamponady osierdzia. Powikłaniem po wystąpieniu stanu zapalnego w obrębie mięśnia sercowego jest również zaciskające zapalenie osierdzia. Tamponada osierdzia to stan, w którym za duża ilość płyny wysiękowego w worku osierdziowym wywiera silny ucisk na serce. Mięsień sercowy nie jest w stanie pompować potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania krwi, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia dla człowieka. Zaciskające zapalenie osierdzia wymaga wykonania perikardiektomii. Jest to zabieg, częściowego lub całkowitego, chirurgicznego usunięcia worka osierdziowego, aby umożliwić sercu prawidłową pracę. 

Zobacz film: Objawy zawału serca u kobiet. Źródło: 36,6

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
90
5
Polecamy
Atak kamicy nerkowej - ból porównywalny do porodowego.
Jak leczyć chorobę?
Atak kamicy nerkowej - ból porównywalny do porodowego. Jak leczyć chorobę? Dzień Dobry TVN
Bezdech senny - przyczyny, objawy, leczenie i wiele więcej
Bezdech senny - przyczyny, objawy, leczenie i wiele więcej Dzień Dobry TVN
Zapalenie osierdzia, czyli błony okalającej serce:
objawy, przyczyny, powikłania i leczenie
Zapalenie osierdzia, czyli błony okalającej serce: objawy, przyczyny, powikłania i leczenie TVN zdrowie
Tamponada serca:
objawy nadmiaru krwi lub płynu w worku osierdziowym
Tamponada serca: objawy nadmiaru krwi lub płynu w worku osierdziowym TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty