Szałwia to roślina z rodziny jasnotowatych, które były znane i cenione już w czasach starożytnych. Swoją nazwę zawdzięczają wyjątkowym właściwościom prozdrowotnym (łac. salvus oznacza „zdrowy”). Szałwia do dziś używana jest w sztuce kulinarnej (jako aromatyczna przyprawa), do produkcji kosmetyków czy preparatów ziołowych. Z rośliny pozyskać można także olejek eteryczny. Do celów leczniczych zwykle wykorzystywany jest olejek z szałwii lekarskiej, w aromaterapii natomiast częściej produkt z szałwii muszkatołowej.
Skład olejku z szałwii lekarskiej
Olejek z szałwii pozyskuje się w procesie destylacji z parą wodną ze świeżej rośliny lub suszu. Wykorzystać można do tego celu liście lub kwitnące pędy. Ekstrakt odznacza się intensywnym, ziołowym zapachem z wyraźnym aromatem kamfory. Ma barwę żółtą lub zieloną i gorzkawy smak. Głównymi składnikami olejku szałwiowego są związki terpenowe, takie jak tujon, kamfora, cyneol, viridiflorol, borneol, pinen i limonen.
Antyseptyczne i przeciwzapalne właściwości olejku szałwiowego
Zawarte w olejku z szałwii substancje wykazują aktywność przeciwdrobnoustrojową – działają przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i wirusostatycznie. Mają też właściwości przeciwzapalne. W związku z tym olejek szałwiowy stosuje się pomocniczo w leczeniu infekcji dróg oddechowych czy przewodu pokarmowego. Jest też skuteczny w przypadku różnego typu dermatoz, przyspiesza gojenie się ran i łagodzi objawy zapalenia stawów.
Olejek szałwiowy na problemy trawienne
Olejek z szałwii lekarskiej może być stosowany wewnętrznie w zaburzeniach trawienia. Likwiduje je, pobudzając wydzielanie soków trawiennych i żółci. Dzięki działaniu rozkurczowemu przeciwdziała wzdęciom i zaparciom. Wykazuje także lekkie właściwości moczopędne, w związku z czym ułatwia procesy detoksykacji organizmu.
Olejek z szałwii w leczeniu infekcji dróg oddechowych
Ekstrakt z szałwii działa na drogi oddechowe nie tylko przeciwzapalnie i antyseptycznie, ale też wykrztuśnie. Wspomaga usuwanie wydzieliny gromadzącej się w drogach oddechowych w czasie infekcji. Ułatwia tym samym oddychanie i przyspiesza proces zdrowienia. Płukanki z dodatkiem olejku z szałwii działają leczniczo na błony śluzowe gardła, ale skuteczne są także w przypadku innych stanów zapalnych w jamie ustnej, np. w chorobach dziąseł. Dlatego wyciąg z szałwii często jest składnikiem płynów do płukania ust.
Wpływ olejku szałwiowego na układ nerwowy i układ krążenia
Olejek szałwiowy wykazuje działanie uspokajające. Jego tonizujący wpływ na układ nerwowy warto wykorzystać w przypadku stresu, stanów lękowych czy depresji. Olejek z szałwii relaksuje, poprawia nastrój, redukuje zmęczenie. Ponadto zawarte w nim składniki miejscowo uśmierzają ból. Olejek można też stosować w przypadku bólów migrenowych czy chorób o podłożu reumatycznym. Według niektórych źródeł ekstrakt z szałwii poprawia pamięć krótkoterminową. W związku z tym trwają badania pod kątem wykorzystania go w leczeniu choroby Alzheimera.
Zawarte w olejku z szałwii lekarskiej składniki mają korzystny wpływ na układ krążenia. Ograniczają ryzyko jego schorzeń, ponieważ wzmacniają mięsień sercowy i usprawniają krążenie krwi.
Dlaczego warto sięgnąć po szałwię? Dowiesz się tego z filmu:
Olejek z szałwii lekarskiej dla kobiet
Olejek szałwiowy ma właściwości estrogenne, dzięki którym wspomaga regulację cyklu miesiączkowego. Systematycznie stosowany pomaga także złagodzić symptomy menopauzy. W okresie ciąży należy używać go z dużą ostrożnością i pod kontrolą lekarza. Warto jednak skorzystać z jego potencjału, ponieważ odpowiednio dawkowany może ułatwić akcję porodową.
Zastosowanie olejku szałwiowego
Olejek z szałwii lekarskiej nadaje się zarówno do stosowania zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Ze względu na wysokie stężenie związków biologicznie aktywnych zaleca się używanie go w niewielkich ilościach (wskazanych na opakowaniu przez producenta – zazwyczaj jest to kilka kropli), najlepiej w połączeniu z innymi produktami, w szczególności olejami. Do stosowania zewnętrznego (na zmiany skórne lub dolegliwości bólowe) olejek szałwiowy dodawać można do kosmetyków (kremów, szamponów, odżywek, olejków do masażu) albo do kąpieli. Warto używać szałwiowego ekstraktu w aromaterapii (działa kojąco na układ nerwowy) lub do inhalacji (wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych). Odpowiednio rozcieńczony olejek szałwiowy nadaje się do picia. Można zastosować go także jako przyprawę do potraw. Podany doustnie korzystnie wpływa przede wszystkim na układ trawienny.
Bibliografia:
1. T. Wolski, E. Hołderna-Kędzia, A. Ludwiczuk, Ocena składu chemicznego oraz aktywności przeciwdrobnoustrojowej olejków eterycznych i preparatów galenowych otrzymywanych z liści rozmarynu i szałwii lekarskiej [w:] Postępy fitoterapii, nr 4, Warszawa 2001, s. 6–11.
2. M. Kołdowski, A. Wysocka-Rumińska, S. Tałałaj, J. Wiszniewski, Rośliny olejkowe i olejki naturalne, Warszawa 1955.
