Polub nas na Facebooku
Czytasz: Olej arachidowy – właściwości, zastosowanie w kuchni i kosmetyce 
menu
Polub nas na Facebooku

Olej arachidowy – właściwości, zastosowanie w kuchni i kosmetyce 

rachidowy olej i arachidy na drewnianym stole

Fot. Daddy1971 / Getty Images

Olej arachidowy to tłuszcz tłoczony z orzechów ziemnych, zwanych także fistaszkami. Jest bardzo smaczny, ale ma niekorzystną proporcję kwasów tłuszczowych, więc nie należy nadużywać go, przygotowując potrawy. Doskonale sprawdza się za to jako składnik kosmetyków.

Orzechy arachidowe to owoce orzachy podziemnej – rośliny strączkowej należącej do rodziny bobowatych. Dojrzewają w strąkach, ale ich właściwości są bliższe orzechom niż nasionom fasoli czy bobu. Orzacha podziemna, uprawiana głównie w Chinach, Indiach i Stanach Zjednoczonych, ma niewielkie wymagania glebowe, a pozyskanie jej owoców jest łatwe i tanie. Fistaszki stały się więc najpopularniejszymi orzechami na świecie, choć nie są nimi z botanicznego punktu widzenia. Spożywa się je najczęściej w całości (surowe lub prażone) albo w postaci masła orzechowego. Wytłacza się z nich także olej arachidowy, który stanowi około 10% światowej produkcji wszystkich olejów roślinnych.

Właściwości oleju arachidowego

Olej z orzechów arachidowych można tłoczyć na zimno lub poddać go rafinacji. W pierwszym przypadku uzyskuje się bardzo aromatyczny produkt o żółtym kolorze i słodkawym, wyraźnie orzechowym smaku. Rafinowany olej arachidowy ma słomkową barwę i neutralny smak, niewyczuwalny w potrawach, do których się go dodaje. W procesie obróbki pozbawiany jest części korzystnych dla zdrowia substancji, ale też białkowych alergenów, w związku z czym uznawany jest za bezpieczny dla osób uczulonych na fistaszki (muszą one unikać oleju tłoczonego na zimno, bo u alergików może nawet wywołać wstrząs anafilaktyczny).

Obie postacie oleju arachidowego posiadają dość długi okres przydatności do spożycia. Prawidłowo przechowywane – w chłodnym, suchym miejscu, pozbawionym światła słonecznego – zachowują swoje właściwości przez wiele miesięcy (olej rafinowany nawet do półtora roku).

Skład oleju arachidowego

Olej z orzechów arachidowych składa się w większości (do 72%) z jednonienasyconych kwasów tłuszczowych typu omega-9 (głównie – z kwasu oleinowego). Wielonienasycony kwas linolowy (omega-6) może stanowić do 43% oleju. Pozostałe składniki frakcji lipidowej to nasycone kwasy tłuszczowe, takie jak palmitynowy, stearynowy, arachidowy, behenowy, lignocerynowy.

W oleju arachidowym znajdują się znaczne ilości witaminy E oraz nieco witaminy K i minerałów (głównie żelaza i cynku). Zawiera on także wiele związków biologicznie aktywnych, takich jak fitosterole (beta-sitosterol, kampesterol i stigmasterol), skwalen, kwas kumarowy.

Niestety nie wszyscy mogą spożywać orzechy. Niektórzy cierpią bowiem na alergię na nie. Więcej o uczuleniu na orzechy znajdziecie na filmie:

Zobacz film: Uczulenie na orzechy. Źródło: Wiem, co jem 

Proporcje kwasów tłuszczowych w oleju arachidowym

Kwasy omega są niezbędne, ale należy spożywać je we właściwych proporcjach. Aby służyły zdrowiu, na jedną porcję omega-3 (zaleca się włączanie do codziennej diety minimum 850 mg tych związków) powinna przypadać nie więcej niż 6-krotna ilość omega-6. Ich nadpodaż może prowadzić do zmian zapalnych i zwyrodnieniowych. Olej arachidowy praktycznie nie zawiera wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, za to ma w składzie dużą ilość kwasów omega-6. Dlatego stosując go przy przyrządzaniu potraw, należy pamiętać o łączeniu go ze źródłami kwasów omega-3, np. rybami, orzechami, pestkami dyni, awokado, innymi olejami (np. lnianym).

Polecamy: Olej lniany – pielęgnacja włosów z wykorzystaniem oleju lnianego

Właściwości lecznicze oleju arachidowego

Włączany z umiarem do diety olej arachidowy, najlepiej nierafinowany, ma korzystny wpływ na zdrowie. Zawarte w nim substancje:

  • działają przeciwutleniająco, ograniczając ryzyko rozwoju wielu chorób m.in. nowotworowych, neurodegeneracyjnych, a także spowalniając procesy starzenia się;
  • regulują poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, co służy profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych;
  • zwiększają produkcję insuliny i obniżają poziom glukozy we krwi, zapobiegając rozwojowi;
  • pobudzają perystaltykę jelit, przez co ułatwiają trawienie.

Olej arachidowy w kosmetyce

Olej arachidowy można bezpiecznie (bez względu na proporcję kwasów omega) stosować miejscowo. Ma on bardzo bogate właściwości pielęgnacyjne:

  • łagodzi podrażnienia i stany zapalne (w tym dolegliwości bólowe przy zapaleniu stawów);
  • jest pomocny w przypadku dermatoz, takich jak łupież, trądzik, łuszczyca;
  • doskonale nawilża i zmiękcza suchą skórę;
  • dzięki właściwościom antyoksydacyjnym zapobiega szkodliwej aktywności wolnych rodników – skóra utrzymuje jędrność, elastyczność, młody wygląd.

Zastosowanie oleju arachidowego w kuchni

Olej arachidowy największą popularnością cieszy się w kuchni azjatyckiej. Tłoczony na zimno ma wyrazisty, orzechowy smak i zapach. Wykorzystuje się go do aromatyzowania wielu potraw. Jest także częstym dodatkiem do sałatek, sosów, marynat oraz podstawą wegańskiego masła klarowanego, zwanego w Indiach vanaspati. Oleju arachidowego rafinowanego używa się do smażenia, zwłaszcza w głębokim tłuszczu. Ma on bowiem wysoką temperaturę dymienia i jest słabo wchłaniany przez inne produkty spożywcze (potrawy nim nie nasiąkają).

W Polsce olej z orzechów arachidowych nie jest tak powszechnie stosowany przy przyrządzaniu potraw, jak w Azji. Mimo niekorzystnych proporcji kwasów omega warto sięgać po niego, ale tylko w rozsądnych ilościach. Ma sporo prozdrowotnych właściwości, a przede wszystkim jest bardzo smaczny.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
81
7
Polecamy
Olej z orzeszków ziemnych - właściwości, zastosowanie w kosmetyce i kulinariach
Olej z orzeszków ziemnych - właściwości, zastosowanie w kosmetyce i kulinariach Dzień Dobry TVN
Olej lniany – najważniejsze właściwości i zastosowanie.
Dlaczego warto go używać w kuchni i w kosmetyce?
Olej lniany – najważniejsze właściwości i zastosowanie. Dlaczego warto go używać w kuchni i w kosmetyce? Dzień Dobry TVN
Olej kokosowy nierafinowany – jakie ma właściwości i czy warto go stosować
Olej kokosowy nierafinowany – jakie ma właściwości i czy warto go stosować TVN zdrowie
Olej ryżowy – do smażenia, pielęgnacji skóry i olejowania włosów.
Olej ryżowy – do smażenia, pielęgnacji skóry i olejowania włosów. TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty