Fizjologicznie człowiek oddycha z częstotliwością około 12–15/min. Prawidłowo wydech jest nieznacznie dłuższy niż wdech. Wydłużenie wydechu, zmiana częstotliwości oddychania, jego nadmierne spłycenie, pogłębienie czy znaczna niemiarowość świadczą o różnych zaburzeniach. Jednym z patologicznych torów oddechowych jest oddech Kussmaula, czyli przyspieszony, pogłębiony oddech równej częstotliwości. Można go uznać za pewnego rodzaju hiperwentylację. Oddech Kaussmala zawsze wymaga pilnej konsultacji z lekarzem.
Oddech Kaussmala a inne zaburzenia oddychania
Prawidłowa częstość oddychania wynosi 12–15/min. Fizjologiczny oddech obejmuje również nieznacznie wydłużony wydech.
Do patologicznych typów oddychania zalicza się:
- oddech Kaussmala – przyspieszony i pogłębiony oddech,
- oddech przyspieszony, tachypnoe – występuje pod wpływem emocji lub wysiłku fizycznego, podwyższonej temperatury ciała, dusznoszności,
- oddech zwolniony, bradypnoe – związany z zatruciem lekami czy chorobami ośrodkowego układu oddechowego,
- oddech spłycony – występujący w niewydolności oddechowej,
- oddech Cheyne’a Stokesa – nieregularny oddech polegający na naprzemiennym przyspieszeniu i pogłębieniu oddechów, pojawiają się również okresowe bezdechy. Może wystąpić w przypadku udaru mózgu, uszkodzenia polekowego mózgu, w zaburzeniach metabolicznych,
- oddech Biota – szybki, płytki, nieregularny oddech, który jest przerywany kilkunastosekundowymi bezdechami. Towarzyszy uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego, zwiększeniu ciśnienia wewnątrzczaszkowego, zatruciu lekami.
Przyczyny oddechu Kaussmala
Oddech Kaussmala może powstać w przypadku wysokiej zawartości ciał ketonowych w organizmie. Jest to głęboki, przyspieszony oddech, do którego dochodzi przede wszystkim w przypadku kwasicy ketonowej i w śpiączce cukrzycowej. Do tego stanu prowadzi niekontrolowana cukrzyca i zbyt wysoki poziom glukozy we krwi.
Jak działa układ oddechowy? Dowiesz się tego z filmu:
Oddech Kaussmala to jeden z objawów wstrząsu, czyli stanu zagrażającego życiu, związanego z uogólnioną postacią ostrej niewydolności krążenia. Komórki dostają niewystarczającą ilość tlenu, nasila się metabolizm beztlenowy, spada ciśnienie tętnicze i stopniowo dochodzi do pogłębiającej się niewydolności wielonarządowej.
Oddech Kaussmala – co robić?
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek zaburzeń oddychania, konieczne jest jak najszybsze skontaktowanie się z lekarzem. Najlepiej wezwać zespół ratownictwa medycznego. Bardzo ważna dla ratowników jest informacja o chorobach przewlekłych, zażywanych lekach. W przypadku podejrzenia zatrucia lekami konieczne jest zabezpieczenie opakowań po nich. Leczenie uzależnione jest od przyczyny. Istnieje zawsze ryzyko zatrzymania oddychania i konieczności resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
