Polub nas na Facebooku
Czytasz: Odbytnica – ważny fragment układu pokarmowego. Choroby i budowa odbytnicy
menu
Polub nas na Facebooku

Odbytnica – ważny fragment układu pokarmowego. Choroby i budowa odbytnicy

NAN

Fot: absolutimages / fotolia.com

Odbytnica to ostatni odcinek przewodu pokarmowego, który kończy się odbytem. Pełni istotną funkcję, polegającą na wydaleniu kału z organizmu. Dowiedz się, jakie są najczęstsze choroby odbytnicy i co może oznaczać jej ból.

Odbytnica (łac. rectum, zwana także prostnicą) mieści się w okolicach miednicy mniejszej i posiada łukowaty kształt. Łączy się z esicą (okrężnicę esowatą) oraz kanałem odbytu. Istnieje spora grupa chorób, które dotykają tego fragmentu przewodu pokarmowego.

Odbytnica – budowa

Odbytnica położona jest zarówno wewnątrzotrzewnowo, jak i pozaotrzewnowo. Rozmiary odbytnicy wynoszą zazwyczaj od 12 do 18 cm. Lekarze dzielą ją najczęściej na dwie części: miedniczą oraz odbytową. Dolny fragment części miedniczej nazywany jest bańką odbytnicy. Umowną granicą części są włókna dźwigacza odbytu.

Budowa ścian odbytnicy są podobne do pozostałych elementów układu pokarmowego i zawierają trzy warstwy: zewnętrzną, mięśniową oraz błonę śluzową (z fałdami poprzecznymi oraz podłużnymi w zależności od części odbytnicy). Odbytnica jest silnie ukrwiona oraz unerwiona. U kobiet odbytnica sąsiaduje z szyjką macicy i tylną ścianą pochwy, a u mężczyzn z gruczołem krokowym, nasieniowodami, pęcherzykami nasiennymi i pęcherzem moczowym.

Odbytnica – jak działa

Odbytnica jest odpowiedzialna za jedną z ważniejszych funkcji układu pokarmowego, czyli wydalanie kału (defekację). Możliwe jest to dzięki wystąpieniu kilka mechanizmów, które umożliwiają przesuwanie stolca w jelicie grubym, a także za jego hamowanie.

Spożywanie pokarmu powoduje przesunięcie obecnego w jelicie grubym stolca w kierunku odbytnicy. Stolec znajdujący się w odbytnicy rozszerza ją i dochodzi do rozluźnienia zwieracza wewnętrznego odbytu i zwieracza zewnętrznego odbytu. Dzięki temu możliwe jest wydalenie kału. Należy pamiętać, że u zdrowych osób odbytnica niewydalająca kału jest pusta.

Ból odbytnicy – co oznacza?

W odróżnieniu od pozostałych elementów jelita grubego odbyt jest wyłożony silnie unerwioną i ukrwioną skórą. Kanał odbytu jest bardzo wrażliwy na ból. Miejsce to zawiera liczne stożki skórne, które sięgają do błony śluzowej. W ich szczelinach mogą osadzać się resztki stolca, płyn i inne ciała obce, które mogą prowadzić do podrażnienia i silnego bólu. W takich sytuacjach częstym przypadkiem jest rozwój stanu zapalnego, powodującego lokalne zapalenie odbytu.

Przyczynami lokalnych zapaleń odbytu mogą być reakcje alergiczne, ropień, przetoka, zakażenie gruczołów odbytowych, ale także nowotwory. Silny i nieustępujący ból zlokalizowany w odbycie lub odbytnicy wymaga konsultacji z lekarzem.

Inną przyczyną występowania bólu odbytnicy może być szczelina odbytu. Pojawia się w wyniku wystąpienia mechanicznego uszkodzenia odbytu bądź odbytnicy. Może do nich dojść poprzez wysiłek fizyczny, długotrwałe zaparcia, stosunki analne, a nawet siedzący tryb życia. Objawami szczeliny odbytu, oprócz silnego bólu, są także pieczenie oraz świąd.

Choroby odbytnicy i odbytu – rodzaje i objawy

Istnieje spora liczba chorób, które zagrażają właściwemu funkcjonowaniu odbytnicy. Wśród najczęstszych wymienia się: hemoroidy, przetoki, nowotwory odbytu oraz ropnie. Zdaniem proktologów, najczęstszymi objawami toczących się chorób odbytnicy są: krwawienia z odbytu, uczucie niecałkowitego wypróżnienia, biegunki, zaparcia, wspomniane bóle odbytu, zmiana rytmu wypróżniania się, zmiana wyglądu stolca, narośle w okolicach odbytu, a także rany oraz guzki w okolicach zwieracza zewnętrznego.

Choroby odbytnicy – hemoroidy

Na hemoroidy cierpi co trzeci Polak! Ta dolegliwość objawia się wystąpieniem żylaków odbytu. Charakterystycznymi symptomami jest krwawienie oraz pieczenie w początkowych fazach rozwoju choroby. W kolejnych dochodzi do wypadania żylaków w trakcie wysiłku fizycznego i wypróżniania oraz nasilenia krwawień. Hemoroidy najczęściej dotykają osób po 60. roku życia, prowadzących siedzący tryb życia; częściej zapadają na nie kobiety niż mężczyźni.

Choroby odbytnicy – rak odbytnicy

Rak odbytnicy jest najczęstszym rakiem jelita grubego. Raki jelita grubego plasują się na drugim miejscu pod względem zgonów wywołanych nowotworami w Polsce. Każdego roku liczba zachorowań wzrasta, a wcześnie wykryty nowotwór odbytnicy jest w wysokim procencie chorych uleczalny. Ryzyko zachorowań wzrasta po 40. roku życia, a najczęstszymi przyczynami raka odbytnicy są: pojedyncze gruczolaki, zespół Gardnera, zespół wrodzonego niepolipowatego raka jelita grubego, zespół polipowatości rodzinnej, nieswoiste choroby zapalne jelit, a także dieta uboga w warzywa, owoce, wapń, selen oraz obfita w znaczne ilości tłuszczu zwierzęcego. Objawy raka odbytnicy zależą od rozwoju choroby, jednymi z pierwszych są najczęściej jasne krwawienia z odbytnicy, biegunki, zaparcia i zmiana rytmu wypróżniania.

Zobacz film: Jak zbudowany jest układ pokarmowy. Źródło: 36,6

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
48
12
Polecamy
Guzek na wardze sromowej.
Co oznaczają bolesne guzki na sromie?
Guzek na wardze sromowej. Co oznaczają bolesne guzki na sromie? Dzień Dobry TVN
Choroby odbytu u dzieci, kobiet i mężczyzn.
Jaki lekarz się nimi zajmuje?
Choroby odbytu u dzieci, kobiet i mężczyzn. Jaki lekarz się nimi zajmuje? TVN zdrowie
Endometrioza.
Zagadkowa choroba kobiet XXI wieku
Endometrioza. Zagadkowa choroba kobiet XXI wieku Dzień Dobry TVN
Hemoroidy wewnętrzne:
objawy i leczenie guzków krwawniczych, profilaktyka
Hemoroidy wewnętrzne: objawy i leczenie guzków krwawniczych, profilaktyka TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia