Polub nas na Facebooku
Czytasz: Niedoczynność przytarczyc – pierwotna, wtórna i rzekoma.
menu
Polub nas na Facebooku

Niedoczynność przytarczyc – pierwotna, wtórna i rzekoma.

Przytarczyce

Fot: Shidlovski / gettyimages.com

Niedoczynność przytarczyc nie zawsze od razu daje charakterystyczne objawy, ponieważ najczęściej poziom wapnia ulega stopniowemu obniżaniu. Wtórna niedoczynność przytarczyc wynika ze wzrostu wapnia we krwi, a rzekoma z tego, iż tkanki są oporne na działanie parathormonu.

Przytarczyce są gruczołami zlokalizowanymi w okolicy tarczycy. Najczęściej występują w liczbie czterech. Wydzielają parathormon odpowiedzialny za regulację gospodarki wapniowo- fosforanowej organizmu. Niedobór tego hormonu określa się niedoczynnością przytarczyc. Może przebiegać pod postacią pierwotnej niedoczynności przytarczyc, wtórnej niedoczynności przytarczyc bądź rzekomej niedoczynności przytarczyc.

Pierwotna niedoczynność przytarczyc

Pierwotna niedoczynność przytarczyc oznacza brak lub niedobór parathormonu, co skutkuje spadkiem poziomu wapnia i wzrostem poziomu fosforu we krwi. Wapń jest niezbędny do funkcjonowania układu mięśniowego, nerwowego, układu krzepnięcia, układu sercowo- naczyniowego. W warunkach prawidłowych, kiedy stężenie tego pierwiastka we krwi ulega zmniejszeniu, dochodzi do wzrostu wydzielania parathormonu i uwalniania wapnia z kości, a także do wzrostu jego wchłaniania w przewodzie pokarmowym i zwrotnie w nerkach. Niedoczynność przytarczyc, czyli brak bądź niedobór tego hormonu, skutkuje brakiem tych procesów. Przyczynami niedoczynności przytarczyc są:

  • usunięcie bądź uszkodzenie przytarczyc podczas zabiegu operacyjnego w obrębie szyi, głównie tarczycy,
  • uszkodzenie przytarczyc podczas radioterapii w obrębie szyi,
  • procesy autoimmunologiczne,
  • wrodzona niedoczynność przytarczyc spowodowana ich niewłaściwym wykształceniem się,
  • niski poziom magnezu.

Objawy pierwotnej niedoczynności przytarczyc

Objawy mogą nie być charakterystyczne, szczególnie jeśli niedoczynność tarczycy rozwija się powoli. Z czasem, wraz ze spadkiem poziomu wapnia, dochodzi do powstania następujących objawów:

  • mrowienie w obrębie palców dłoni i stóp, a także w okolicy ust i na twarzy,
  • skurcze mięśni, szczególnie kończyn górnych i mięśni twarzy,
  • osłabienie,
  • zmęczenie,
  • spadek nastroju,
  • łamliwość włosów,
  • sucha skóra,
  • zaburzenia pamięci,
  • obrączkowate przebarwienia na szkliwie.

W dzieciństwie niedoczynność przytarczyc może prowadzić do zahamowania wzrostu, a także do opóźnienia rozwoju dziecka. Złogi wapnia mogą kumulować się w mózgu osób w każdej grupie wiekowej, powodując różnego rodzaju zaburzenia neurologiczne, a także zaćmę.

Zobacz film: Czy hormony rządzą kobietami? Źródło: Dzień Dobry TVN.

Jak rozpoznać pierwotną niedoczynność przytarczyc?

Podstawą rozpoznania niedoczynności przytarczyc są badania laboratoryjne. Ocenia się stężenie elektrolitów, parathormonu, witaminy D we krwi, a także wydalania fosforu i wapnia z moczem. Wyniki w niedoczynności ukazują spadek stężenia wapnia, wzrost stężenia fosforanów i niskie, a często wręcz nieoznaczalne stężenie parathormonu.

Leczenie pierwotnej niedoczynności przytarczyc

By uchronić się przed objawami związanymi ze spadkiem poziomu wapnia we krwi, a także powikłaniami z tym związanymi konieczne jest szybkie zastosowanie odpowiedniego leczenia. Jego celem jest znormalizowanie poziomu wapnia we krwi. Dalej konieczne są suplementacja wapnia wraz z witaminą D i kontrolowanie poziomu tego pierwiastka we krwi.

Preparaty wapnia powinny być przyjmowane podczas posiłku w dawkach podzielonych. Nie spożywa się więc jednorazowo całej dawki. Ważne jest, by chory stosował dietę bogatą w wapń, a także ograniczającą spożycie fosforanów.

Wtórna niedoczynność przytarczyc

Wtórna niedoczynność przytarczyc wynika ze spadku wydzielania parathormonu, co z kolei jest wywołane hamującym działaniem wysokiego poziomu wapnia we krwi. Do przyczyn wtórnej niedoczynności przytarczyc zalicza się np. mutację receptora dla parathormonu, nowotwory, nadczynność tarczycy, zatrucie witaminą D, chłoniaki, diuretyki tiazydowe, unieruchomienie.

Rzekoma niedoczynność przytarczyc

Niedoczynność przytarczyc może być uwarunkowana genetycznie i charakteryzować się obwodową opornością tkanek na parathormon. Określa się to mianem rzekomej niewydolności przytarczyc. Badania laboratoryjne również ukazują spadek poziomu wapnia i wzrost poziomu fosforu, jednak poziom parathormonu w tym przypadku jest wysoki.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
8
1
Polecamy
Nadmiar magnezu - przyczyny, objawy i leczenie
Nadmiar magnezu - przyczyny, objawy i leczenie Dzień Dobry TVN
Nadczynność przytarczyc pierwotna, wtórna i trzeciorzędowa – leczenie
Nadczynność przytarczyc pierwotna, wtórna i trzeciorzędowa – leczenie TVN zdrowie
Czym są przytarczyce?
Choroby i objawy przytarczyc
Czym są przytarczyce? Choroby i objawy przytarczyc TVN zdrowie
Chroniczne zmęczenie.
Przyczyny, objawy i metody na ciągłe zmęczenie
Chroniczne zmęczenie. Przyczyny, objawy i metody na ciągłe zmęczenie Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty