Na łuszczycę cierpi około 2-3 proc. populacji, w Polsce jest to około miliona osób. Nieświadomość na temat choroby sprawia, że chorzy spotykają się z wieloma przykrymi sytuacjami. Wynika to z przeświadczenia, że łuszczyca jest chorobą zakaźną skóry. Nic bardziej mylnego - jest dziedziczona genetycznie, ryzyko, że dziecko zdrowych rodziców zachoruje na łuszczycę wynosi zaledwie 2 proc. W przypadku jednego chorego rodzica ryzyko zachorowania wzrasta do 20-25 proc., natomiast kiedy chorzy są obydwoje z rodziców do 60 proc.
Czym dokładnie jest łuszczyca?
To choroba obejmująca cały organizm. Objawia się głównie na skórze, gdzie wykwity są bardzo widoczne. Skóra łuszczy się i swędzi. Ogniska choroby pojawiają się głównie na łokciach, kolanach, tułowiu i skórze głowy, ale zdarza się, że występują także na twarzy, stopach, dłoniach, paznokciach i fałdach skórnych. Najpowszechniejsza jest zwyczajna postać choroby, ale występują także ciężkie odmiany: krostkowa, erytrodermiczna (uogólnione zapalenie skóry) oraz postać stawowa.
W przebiegu łuszczycy zazwyczaj obecne są okresy zaostrzeń oraz remisji. Na skórze obserwujemy wysiewy kilku lub kilkunastu grudek, gdy choroba jest łagodna, lub rozległe wykwity, które pokrywają całe ciało w ciężkiej postaci choroby. Łuszczyca może wiązać się z innymi schorzeniami:
-
łuszczycowe zapalenie stawów – cierpi na nie ok. 34% chorych na łuszczycę, a ryzyko wystąpienia zwiększa się wraz z czasem trwania choroby. Powoduje deformację stawów i prowadzi do kalectwa;
-
depresja – osoby z łuszczycą zapadają na nią częściej niż osoby zdrowe;
-
choroba Leśniowskiego-Crohna – choroba zapalna jelit powodująca biegunkę, dolegliwości żołądkowe, ogromne zmęczenie i utratę masy ciała;
-
choroby układu sercowo-naczyniowego;
-
otyłość;
-
cukrzyca typu 2;
-
nadciśnienie tętnicze;
-
zespół metaboliczny.
Jak mówi prof. dr hab. n. med. Joanna Maj, Konsultant Krajowy w dziedzinie dermatologii i wenerologii z Katedry i Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergologii UM im. Piastów Śląskich we Wrocławiu:
Poznanie podłoża immunologicznego zmieniło koncepcję klasyfikacji łuszczycy z choroby dotyczącej jedynie skóry na schorzenie związane z dysregulacją układu odpornościowego sterowanego przez cytokiny. Dzisiaj łuszczycę zalicza się do przewlekłych zapalnych chorób ogólnoustrojowych (CISD – chronic inflammatory systemic disease). Proces zapalny w łuszczycy ma charakter ogólnoustrojowy, stąd częste współwystępowanie zaburzeń metabolicznych, otyłości, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, migotania przedsionków. Dlatego każdy pacjent chorujący na łuszczycę wymaga wczesnej profilaktyki w celu wyeliminowania czynników ryzyka, przede wszystkim chorób krążenia.
Czynniki, które są w stanie aktywować chorobę u osób z predyspozycjami do zachorowania to: silny stres, infekcje, alkohol, palenie tytoniu, promienie ultrafioletowe, urazy chemiczne i fizyczne oraz niektóre leki. Łuszczyca zwykle pojawia się przed 40. rokiem życia.
Metody leczenia łuszczycy
Przełomem w terapii łuszczycy było pojawienie się leków biologicznych. Zapobiegają one rozwojowi powikłań ogólnoustrojowych (np. łuszczycowego zapalenia stawów), przedłużają życie i poprawiają komfort chorych. Leki biologiczne naśladują funkcje naturalnych białek i minimalizują aktywność komórek odpowiedzialnych za procesy immunologiczne i stany zapalne. Farmaceutyki przeznaczone są dla osób z rozległymi zmianami skórnymi.
Leki biologiczne są również bardzo skuteczne w leczeniu zmian paznokciowych, które towarzyszą objawom skórnym łuszczycy, a bardzo często stanowią jedyną manifestację tej choroby.
Pozostałe metody leczenia łuszczycy:
-
produkty do stosowania na skórę – maści, kremy, aerozole, lotiony i szampony opracowane do stosowania bezpośrednio na zmienioną chorobowo skórę;
-
fototerapia – wykorzystuje promienie ultrafioletowe UVA i UVB, które działają przeciwzapalnie i hamują nadmierną proliferakcję komórek naskórka;
-
terapia ogólna – leki doustne oraz w postaci iniekcji, które działają immunomodulująco hamując proces łuszczycowy;
-
zmiana stylu życia – aktywność fizyczna wspiera układ odpornościowy, zmniejsza stres i ryzyko wystąpienia nowych zmian.
Program „Nie traktuj łuszczycy powierzchownie”
Jednym z celów programu jest poszerzanie wiedzy wśród chorych, że łuszczyca to coś więcej niż tylko choroba skóry. Łuszczyca to stan zapalny obejmujący cały organizm, który oprócz swędzącej, łuszczącej się skóry wywołuje także inne objawy. Zwłaszcza umiarkowany i ciężki stan łuszczycy wiąże się znamiennie ze współwystępowaniem wielu innych zaburzeń, które jeszcze bardziej obniżają jakość życia chorych.
Iwona Schymalla, Prezes Fundacji ,,Żyjmy Zdrowo”, realizator programu „Nie traktuj łuszczycy powierzchownie!" zwraca uwagę, że bardzo ważne dla chorych i ich otoczenia jest uzmysłowienie sobie, że łuszczyca to poważna choroba dotykająca nie tylko skóry:
Pomimo postępu medycyny i pogłębienia wiedzy na temat ogólnoustrojowego charakteru łuszczycy w społeczeństwie nadal powszechne jest przekonanie o wyłącznie skórnej manifestacji tej choroby. Tymczasem łuszczyca to również to wszystko, co dzieje się pod jej powierzchnią, dlatego zdecydowaliśmy się rozpocząć program edukacyjny dla pacjentów „Nie traktuj łuszczycy powierzchownie!”. Jego celem jest zwiększenie świadomości społeczeństwa i pacjentów o wieloaspektowej naturze łuszczycy.
W ramach programu zostanie uruchomiona strona internetowa www.coukrywaskora.pl, na której znajdą się istotne, w ciekawy sposób podane wiadomości na temat choroby i sposobów jej leczenia oraz miejsc, w których możliwe jest uzyskanie pomocy dermatologów w określeniu czy pacjent kwalifikuje się do leczenia biologicznego.
