Chlamydia to bakteria, która u ponad połowy zakażonych osób nie wywołuje żadnych objawów. Tacy pacjenci mogą być jednak źródłem niebezpiecznego zakażenia dla swoich partnerów seksualnych, a w przypadku kobiet ciężarnych – również dla dziecka.
Czym są chlamydie?
Chlamydie to specyficzna grupa bakterii gram-ujemnych, które charakteryzują się tym, że – podobnie do wirusów – bytują wewnątrz komórek. W trakcie ich namnażania się powstają maleńkie ciała elementarne. Są one pochłaniane drogą fagocytozy przez komórki gospodarza, w których wnętrzu dochodzi do rozwoju i mnożenia się bakterii.
Największe znaczenie epidemiologiczne ma Chlamydia trachomatis. Występuje w kilkunastu odmianach antygenowych. Typy ABC są przyczyną jaglicy – zakaźnej choroby oczu spotykanej w obszarach o niskim poziomie rozwoju cywilizacyjnego. Najrzadsze odmiany to L1–L3 , które są przyczyną ziarnicy wenerycznej.
Najwięcej zachorowań wywołują serotypy oznaczane literami od D do K. Są przyczyną schorzeń narządów płciowych, układu moczowego, pokarmowego, a u noworodków i niemowląt – zapalenia płuc i spojówek.
Rozpoznawanie zakażenia chlamydią
Zakażenia chlamydią są dość trudne do rozpoznania ze względu na to, iż bakterie mnożą się jedynie wewnątrz komórek. Nie udaje się więc wykryć ich w typowych posiewach na obecność bakterii. Do określenia, czy doszło do zakażenia, służą różnego typu testy immunologiczne i serologiczne. Rozwój bakterii można też zaobserwować w specjalnej hodowli tkankowej. W przypadku intensywnych, pełnoobjawowych zakażeń chlamydie można zobaczyć pod mikroskopem, w wymazach z miejsc objętych procesem chorobowym.
Objawy zakażenia chlamydią
Zakażenia chlamydią przyjmują najczęściej postać:
- zapalenia cewki moczowej,
- u kobiet – zakażenia szyjki i błony śluzowej macicy oraz zapalenia przydatków,
- u mężczyzn – zapalenia najądrza,
- zakażenia jamy ustnej – zwykle bezobjawowego,
- zapalenia odbytnicy i jelita grubego.
Chlamydie przenoszą się głównie drogą płciową – przy seksie klasycznym, oralnym bądź analnym. Noworodki mogą zostać zakażone przez chorą kobietę w trakcie porodu. U nich najczęstszymi zespołami chorobowymi wywoływanymi przez chlamydie są zapalenia płuc, które rozwijają się w ciągu kilku, kilkunastu tygodni od narodzin oraz charakterystyczne zapalenia spojówek.
Leczenie chlamydii domowymi sposobami
Leczenie chlamydii sposobami domowymi nie przynosi zwykle całkowitej eliminacji zakażenia i wyleczenia. Wynika to z faktu, że bakterie bytują wewnątrz komórek gospodarza, które stanowią idealną ochronę przed czynnikami działającymi powierzchniowo, takimi jak środki stosowane do okładów, nasiadówek i płukania.
Naturalne leczenie chlamydii może jednak przynosić ulgę w przebiegu choroby, szczególnie objawiającej się zapaleniem cewki moczowej, bólami brzucha czy ostrymi dolegliwościami ze strony układu oddechowego. Domowe środki o działaniu przeciwbakteryjnym mogą również pełnić funkcję osłonową – chronić chorego przed wtórnym zakażeniem bakteriami innego rodzaju.
Jak leczyć chlamydie?
Zakażenie chlamydiami powinno być leczone nie tylko wówczas, gdy powoduje dolegliwości, ale również wtedy, gdy ma charakter bezobjawowy. Osoba będąca nosicielem może bowiem zarażać innych, a także sama zachorować w sytuacjach, gdy dojdzie do niedożywienia, obniżenia odporności, zachorowania na inne schorzenie. Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi choroby jest także ciąża.
Podstawową metodą leczenia chlamydiozy jest antybiotykoterapia. Lekami z wyboru są stosowane ogólnie (najczęściej doustnie) azytromycyna lub doksycyklina. Alternatywnie, w niektórych sytuacjach, można używać innych preparatów makrolidowych i tetracyklin. W przypadku chlamydiowego zapalenia spojówek antybiotyki często są stosowane miejscowo w postaci kropli ocznych i maści.
Terapia przeciwbakteryjna jest uzupełniana leczeniem objawowym. W przypadku chlamydiozy pojawiającej się u mężczyzn pod postacią zapalenia najądrza lub u kobiet jako zapalenie przydatków duże znaczenie ma jak najszybsze ograniczenie objawów zapalnych. Wczesne ograniczenie i zmniejszenie odczynu tkankowego zmniejsza ryzyko późniejszej niepłodności wskutek powstałych zrostów.
Jak długo trwa leczenie chlamydii?
Infekcje chlamydią leczy się antybiotykami przez okres minimalnie siedmiu dni. Jest to czas niezbędny, by uzyskać odpowiednią penetrację leku i zneutralizować bakterie, które w chwili rozpoczęcia terapii znajdują się w różnych fazach rozwoju. Rozwinięte zakażenia przydatków czy najądrza, zapalenia płuc albo infekcje szczepem Chlamydia pneumoniae mogą wymagać przedłużenia leczenia antybiotykami do nawet 14 dni. Niezbędne jest zdiagnozowanie i, w razie potrzeby, przeleczenie partnerów płciowych chorego, gdyż nawet jeśli zostanie on całkowicie wyleczony, może dojść do nowego zachorowania po kolejnych kontaktach seksualnych.
Zobacz film: Choroby weneryczne
Bibliografia:
1. Z. Dziubek, Choroby zakaźne i pasożytnicze, Warszawa 2010.
2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2018, Liszki 2018.
