Polub nas na Facebooku
Czytasz: Mykotoksyny w żywności – rodzaje toksyn, objawy i leczenie zatrucia 
menu
Polub nas na Facebooku

Mykotoksyny w żywności – rodzaje toksyn, objawy i leczenie zatrucia 

Zapleśniałe wysuszone morele na talerzu.

Fot. MBPROJEKT_Maciej_Bledowski / Getty Images

Mykotoksyny obecne są w żywności, lecz mogą wnikać do organizmu również poprzez inhalację bądź przez skórę. Nie ma leczenia przyczynowego. Pozostaje objawowe, które przy ostrych zatruciach nie rokuje dobrze.

Mikotoksyny (mykotoksyny) to produkty naturalnej przemiany grzybów pleśniowych. Mimo iż występowanie tych toksyn nie jest niczym zaskakującym, mogą być bardzo niebezpieczne. Mikotoksyny mogą pojawić się w żywności, paszy, zbożach, kukurydzy. Objawy zatrucia są często bardzo ciężkie. Mikotoksykoza, czyli pewna grupa chorób, które powstały z powodu niekorzystnego działania toksyn, może mieć charakter przewlekły bądź ostry. Przyczyną zatruć są złe warunki przechowywania żywności. Należy pamiętać, że zatrucia toksynami grzybów – mikotoksynami, nie mają nic wspólnego z popularnymi grzybicami u ludzi.

Jak mykotoksyny działają na organizm?

Mykotoksyny działają szkodliwie na ludzi i zwierzęta. W zależności od rodzaju, mikotoksyny wpływają negatywnie na wątrobę, nerki, serce, uszkadzają błony śluzowe i skórę, mogą powodować również obrzęki płuc. Mikotoksyny uszkadzają też układ nerwowy. Kiedy znajdą się w paszy, bywają przyczyną chorób zwierząt i ogromnych strat ekonomicznych. Osłabiają ponadto układ immunologiczny, rozregulowują gospodarkę hormonalną i mogą stać się przyczyną procesów nowotworowych w organizmie.

Polecamy: Co to jest patulina? Jakie mogą być objawy zatrucia pleśnią z owoców?

Czy grzyby obecne w żywności są niebezpieczne dla zdrowia? Odpowiedź znajdziesz w filmie: 

Zobacz film: Drożdżak biały w organizmie człowieka. Źródło: Co nas truje.

Rodzaje mikotoksyn

Mikotoksyny dzieli się ze względu na to, kiedy powstają. Niektóre rodzaje mikotoksyn uszkadzają zboże, zanim nastąpią żniwa. Inne powstają bezpośrednio w wyniku nieprawidłowego przechowywania pokarmu.

Rodzaje mikotoksyn i ich źródło w pokarmach:

  • aflatoksyny – przyprawy, orzechy arachidowe, ziarna, nasiona roślin strączkowych, piwo,
  • ochratoksyna – zboże, winogrona i wino, soki owocowe, podroby, fasola, soja,
  • patulina – kiełbasy, soki owocowe, pieczywo,
  • zearalenon – kukurydza, ryż,
  • fumonizyny – kukurydza,
  • niwalenol – pszenica, fasola,
  • deoksyniwalenol – zboża,
  • cytrynian – ryż, fasola,
  • psoralen – seler,
  • kwas penicylinowy – salami, sery, kukurydza, mąka, fasola,
  • maltoryzyna – kiełki słodowe,
  • rubatoksyna – zboże,
  • sterigmatocystyna – przetwory owocowe,
  • luteoskiryna – żółty ryż,
  • kwas kladosporynowy – zboża,
  • kwas byssochlaminowy – soki owocowe.

Polecamy: Zasady przechowywania żywności w lodówce. Systemy wspierające świeżość

Jak dochodzi do zakażenia mikotoksynami?

Grzyby pleśniowe obecne są niemal wszędzie. Ogromny problem stanowią grzybnie tworzące się w wilgotnych pomieszczeniach. Do organizmu grzyby wnikają przy bezpośrednim spożyciu żywności, lecz również poprzez inhalację czy skórę. Zaniedbania w zakresie czyszczenia klimatyzatorów to jedno z czynników ryzyka. Mikotoksyny pojawiają się również w żywności: w zbożu, owocach, warzywach, orzechach, nasionach roślin strączkowych czy niektórych przyprawach. Najwięcej mikotoksyn występuje jednak w paszy. Prowadzi to do zakażeń u zwierząt, a poprzez spożycie jaj, mleka czy mięsa zatrutych zwierząt dochodzi do zakażenia człowieka.

Niestety mikotoksyny są odporne na obróbkę termiczną i wiele innych procesów obróbki pokarmu. Z tego powodu zatrucia toksynami mają bardzo szeroki zasięg.

Polecamy: Czy pieczenie lub gotowanie zwalczy pleśń?

Objawy zatrucia mikotoksynami

Objawy ostrego zatrucia są bardzo rzadkie. Najczęściej mikotoksyny wywierają przewlekły wpływ na organizm. Objawy, jakie powodują, są bardzo zróżnicowane – zależą przede wszystkim od dawki i rodzaju mikotoksyny. Często uszkadzają nerki oraz wątrobę. Niejednokrotnie przewlekłe oddziaływanie tych związków na organizm doprowadza do przemian o charakterze nowotworowym i zwiększa ryzyko wystąpienia np. raka przełyku. Przewlekłe zatrucie ma duży wpływ na odporność organizmu. Dochodzi dodatkowo do zaburzeń płodności, spadku libido, niejednokrotnie zupełnej bezpłodności przez zatrzymanie funkcji jajników i brak produkcji plemników.

Polecamy: Aflatoksyny – objawy zatrucia, występowanie w żywności

Leczenie mikotoksyn

Zatrucie mikotoksynami w momencie, gdy toksyna ta wniknęła już do organizmu, jest nieuniknione. W tym przypadku można zastosować jedynie działania doraźne jak np. przemycie spojówek, błon śluzowych wodą, dokładną higienę skóry, użycie węgla aktywnego. Przy ostrym zatruciu chory wymaga stałej hospitalizacji. Konieczne jest wyrównanie gospodarki wodno-elektrolitowej, utrzymywanie ciśnienia i innych parametrów krążenia w normie. Ostre zatrucie jest bardzo rzadkie. Jeśli wystąpi, rokowanie jest złe. Wynika to z uszkodzenia wielu narządów i ryzyka późniejszego, przewlekłego wpływu toksyn na procesy nowotworowe.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
5
2
Polecamy
Aflatoksyny – objawy zatrucia, występowanie w żywności
Aflatoksyny – objawy zatrucia, występowanie w żywności TVN zdrowie
Co to jest patulina?
Jakie mogą być objawy zatrucia pleśnią z owoców?
Co to jest patulina? Jakie mogą być objawy zatrucia pleśnią z owoców? TVN zdrowie
Kwas fitowy – jakie ma zastosowanie?
Kwas fitowy – jakie ma zastosowanie? Dzień Dobry TVN
Probiotyk dla kota – właściwości i wskazania.
Jaki probiotyk jest bezpieczny dla kota?
Probiotyk dla kota – właściwości i wskazania. Jaki probiotyk jest bezpieczny dla kota? Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia