Łupież pstry - przyczyny i proponowane leczenie. Jakie są charakterystyczne objawy?

Łupież pstry należy do grupy dermatoz wywołanych zakażeniami drożdżakowatymi. Zakażenia drożdżakowate obejmują zmiany zapalne błon śluzowych, skóry i paznokci o rozmaitym obrazie klinicznym. W patogenezie odgrywa rolę gatunek Candida albicans oraz Pityrosporum furfur. 

Uogólnione formy zakażeń atakujące cały organizm wynikają z osłabienia odporności organizmu. Zakażenia drożdżakowate są zakażeniami oportunistycznymi. Oznacza to, że współistnieją z czynnikami osłabiającymi odporność organizmu. 

Czynnikami usposabiającymi do tego typu zakażeń są m.in.: cukrzyca, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, ciąża, niedobory witamin, wyniszczenie organizmu, immunosupresja.

Łupież pstry - przyczyny

Czynnikiem mogącym wywołać zmiany jest drożdżak Pityrosporum furfur, określany również jako Pityrosporum ovale lub orbiculare. Występuje głównie u osób dorosłych z predyspozycją osobniczą. Rzadko można go zaobserwować u dzieci.

Łupież pstry - objawy

Objawy skórne charakteryzują się występowaniem lekko złuszczających się plam o różowej lub żółtobrunatnej barwie. Mają nieregularny kształt i zazwyczaj występują dość licznie. W lampie Wooda można zaobserwować żółtawą lub ceglastą fluorescencję.

Skąd się biorą problemy z włosami i skórą głowy? Dowiesz się tego z naszego filmu:

Najczęstszym umiejscowieniem zmian jest klatka piersiowa, jednak plamy mogą pokazać się na całym tułowiu, szyi, a także owłosionej skórze głowy.

Grzyb wywołujący zmiany skórne posiada zdolność do hamowania melanogenezy, dlatego też pod wpływem promieni słonecznych w miejscach grzybicy pojawiają się odbarwienia. Skóra dookoła zmiany ulega dodatkowo przebarwieniu.

Osoby cierpiące na łupież pstry nie zgłaszają zazwyczaj żadnych dodatkowych dolegliwości poza zmianami skórnymi. Przebieg choroby jest wieloletni.

Czas trwania wydłuża się, jeśli dana osoba ma tendencję do nadmiernego pocenia się lub nadmierne pocenie wynika z innej choroby przewlekłej.

Warunki rozpoznania łupieżu pstrego

Rozpoznanie ustala się na podstawie:

• obecności plam o żółtobrunatnym zabarwieniu;
  
• powierzchniowego złuszczania plam;
  
• umiejscowienia w obrębie klatki piersiowej;
  
• badania mikologicznego i badania w lampie Wooda.
  

Czy rumień pstry jest zakaźny?

Zakaźność jest niewielka. Otoczenie jest narażone w bardzo nieznacznym stopniu. Wynika to z faktu, że zakażenie rozwija się w sytuacji znacznego spadku odporności. U osób podczas immunosupresji, czyli wytłumieniu układu odpornościowego organizmu na przykład przez leki, tworzą się rozległe, ciężkie zmiany skórne. Zakażenie często współistnieje również z AIDS.

Z czym różnicuje się łupież pstry?

Należy zawsze odróżnić zmiany łupieżu pstrego od wyprysku łojotokowego, bielactwa nabytego i bielactwa kiłowego. Rozstrzygającym badaniem diagnostycznym jest badanie mikologiczne.

Łupież pstry - leczenie

Leczenie łupieżu pstrego opiera się obecnie na nowoczesnych lekach stosowanych doustnie. Są to:

• ketokonazol - mechanizm działania tego leku polega na uszkadzaniu błon komórkowych grzybów, nie uszkadzając przy okazji błon komórkowych zdrowych komórek gospodarza. Leczenie skóry owłosionej trwa kilka miesięcy, grzybicy skóry nieowłosionej - około 2 tygodnie, a grzybicy paznokci - średnio 6 tygodni. Lek nie powinien być stosowany u kobiet w ciąży i karmiących. Objawy niepożądane związane są z hepatotoksycznością i przejściowym działaniem antyandrogenowym, objawiającym się spadkiem potencji i ginekomastią;
  
• itrakonazol - pochodna ketokonazolu, wykazujący silniejsze działanie grzybobójcze, a przy tym zdecydowanie mniej toksyczny. Ma zdolność gromadzenia się w tkankach, wobec czego pozwala na terapię pulsową i tym samym zmniejszenie skutecznej dawki leku;
  
• flukonazol - wykazuje wielokrotnie silniejsze działanie niż ketokonazol i itrakonazol. 
  

Nie stosuje się już takich leków, jak czterdziestoprocentowy roztwór tiosiarczanu sodowego czy jednoprocentowy roztwór siarczku selenu.

W leczeniu łupieżu pstrego należy pamiętać o używaniu szamponu z ketokonazolem i innych leków przeciwgrzybiczych o miejscowym działaniu.

Terapia w obrębie zmian skórnych i owłosionej skóry głowy zawsze musi być prowadzona jednocześnie, ponieważ ideą leczenia jest pozbycie się wszystkich potencjalnych źródeł późniejszego nadkażenia. Niezbędne jest też odkażenie bielizny i ubrań.

Podsumowanie

Łupież pstry jest chorobą skóry wywołaną przez drożdżaki bytujące naturalnie na skórze człowieka. W chorobach predysponujących do osłabienia organizmu bądź w przypadku zażywania leków i przechodzenia chorób wywołujących immunosupresję, grzyby te wywołują objawy choroby. 

Zdrowe osoby, o prawidłowej odporności, mają niewielkie ryzyko zakażenia. Leczenie polega na stosowaniu nowoczesnych leków przeciwgrzybicznych, zarówno ogólnie, jak i miejscowo. Należy leczyć jednocześnie każdy obszar ciała zajęty przez łupież, by zniwelować źródło ponownego szerzenia się choroby.