L-karnityna stanowi ważny składnik codziennej diety. Znajduje się przede wszystkim w mięsie: baraninie, wołowinie, wieprzowinie i rybach. Niewielkie ilości związku można również spotkać w drobiu. Ponadto zawarty jest on w produktach mlecznych i drożdżach. Owoce i warzywa zawierają jego niewielką ilość. Znajduje się między innymi w zbożach, owocach awokado i nasionach soi.
Produkcja i przyswajalność L-karnityny
Organizm człowieka może samodzielnie produkować L-karnitynę z aminokwasu lizyny. Aby wytworzyć ją samoistnie, potrzebne są również inne związki – metionina, żelazo, witamina C i B6 oraz niacyna. Ilość wytwarzanej L-karnityny może ulec zmniejszeniu w przypadku wystąpienia niedoboru któregokolwiek z powyższych składników.
Od 50 do 85% L-karnityny wchłania się w przewodzie pokarmowym. Najlepiej przyswajalna jest L-karnityna zawarta w naturalnych składnikach pokarmowych, najgorzej zaś w preparatach doustnych.
Jak stosować L-karnitynę?
Dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej na L-karnitynę to średnio 15 mg. Najczęściej jest ono pokrywane przez endogenną syntezę oraz codzienną dietę. Organizm człowieka ważącego 70 kg może dziennie wyprodukować od 11 do 34 mg L-karnityny. Dieta zaś może dostarczyć średnio od 20 do 200 mg związku dziennie. Należy nadmienić, iż w przypadku wegetarian wraz z żywnością do organizmu dostarczane jest zaledwie 1 mg L-karnityny dziennie.
Suplementacja L-karnityny jest szczególnie ważna w przypadku osób zmagających się z nadwagą, chorobami układu sercowo-naczyniowego, schorzeniami wątroby i nerek oraz zaburzeniami gospodarki lipidowej i węglowodanowej w organizmie.
Ze względu na to, że około 75% dziennego zapotrzebowania na L-karnitynę pokrywa dieta, a wyłącznie 25% pochodzi z syntezy, suplementacja tego związku jest w pełni uzasadniona w przypadku wykrycia jej niedoborów w organizmie.
Trudno jest jednoznacznie określić dzienne dawki L-karnityny jako suplementu. Wyniki wielu badań są niejednoznaczne. Szacuje się, że dzienna dawka przyjmowana w postaci preparatów doustnych i w płynie to 100–2000 mg. Wskazaniem do przyjmowania L-karnityny jest stosowanie diety wegetariańskiej, z której wykluczone zostało czerwone mięso.
Dobroczynne działanie L-karnityny
Główną funkcją L-karnityny jest transportowanie kwasów tłuszczowych wewnątrz komórek organizmu – z cytoplazmy do mitochondriów. Następuje wówczas wytworzenie energii i cząsteczek ATP. Najogólniej mówiąc – zwiększa ona potencjał mitochondriów do spalania tłuszczów.
L-karnityna uczestniczy w przemianie węglowodanów i niektórych aminokwasów rozgałęzionych. Znana jest także ze swych właściwości eliminujących cząsteczki mleczanu powstałe w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego. Dlatego też sugeruje się, aby dostarczać ją do organizmu podczas wzmożonych treningów. Gdy występuje niedobór L-karnityny, nie tylko spada tempo spalania tkanki tłuszczowej, ale również organizm człowieka ma problem z pełną i szybką regeneracją.
L-karnityna pozytywnie wpływa na działanie mózgu, przyspieszając jego pracę i pobudzając neurony. Związek ten łagodzi skutki starzenia się i pobudza do działania, eliminując zmęczenie. Regularne zażywanie L-karnityny wzmacnia naczynia krwionośne. Ponadto jest ona odpowiedzialna za regulację aktywności hormonów zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn – głównie hormonów tarczycy i testosteronu.
L-karnityna a odchudzanie
L-karnityna to składnik, który znalazł zastosowanie w suplementach diety wspomagających odchudzanie. Według badań przeprowadzonych przez Pistone’a związek ten przyczyniał się do redukcji tkanki tłuszczowej i zwiększenia masy mięśniowej u osób starszych. Analizy Kaatsa pozwoliły wysnuć podobny wniosek. Podczas stosowania niskokalorycznej i niskotłuszczowej diety zawierającej oprócz L-karnityny także błonnik nastąpiła redukcja masy ciała.
Działanie uboczne L-karnityny
Działania niepożądane stosowania suplementów zawierających L-karnitynę nie zostały stwierdzone. Tylko w przypadku nielicznych osób mogą wystąpić przejściowe dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Objawiają się one nudnościami, bólami brzucha i biegunkami.
Według przeprowadzonych badań podczas stosowania nawet bardzo dużych dawek L-karnityny u żadnej z osób badanych nie wystąpiło zatrucie tym związkiem. W świetle dotychczasowych analiz jest to substancja w pełni bezpieczna, bez negatywnego wpływu na organizm człowieka.
Bibliografia:
1. Kaats G.R., The short-term therapeutic efficacy of treating obesity with a plan of improved nutrition and moderate caloric restriction, „Current Therapeutic Research”, 51(2), s. 261–274.
2. Pistone G., Levocarnitine administration in elderly subjects with rapid muscle fatigue: effect on body composition, lipid profile and fatigue, „Drugs & Aging”, 2003, 20(10), s. 761–7.
3. Czeczot H., Ścibior D., Rola L-karnityny w przemianach, żywieniu i terapii, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, 2005, 59, s. 9–19.
