Polub nas na Facebooku
Czytasz: Kości podudzia – anatomia, urazy, złamania i rehabilitacja
menu
Polub nas na Facebooku

Kości podudzia – anatomia, urazy, złamania i rehabilitacja

młoda kobieta leży na leżance u fizjoterapeuty. na zdjęciu wyróżnione kości  kończyn dolnych

Fot. Wavebreakmedia / Getty Images

Złamania kości podudzia (czy – zgodnie z mianownictwem anatomicznym – goleni) wymagają leczenia u specjalisty i intensywnej rehabilitacji. Przywrócenie całkowitej sprawności jest niezbędne ze względu na możliwe upośledzenie funkcji chodzenia.

Kości podudzia to przenoszące większość obciążeń piszczel i strzałka. Ich częste (szczególnie w dolnej, bliższej kostce części) złamania stanowią znaczny problem rehabilitacyjny i wymagają dużej dyscypliny ze strony chorego.

Kości podudzia (goleni) – anatomia

Podudzie (czy – zgodnie z nomenklaturą medyczną – goleń) to część kończyny dolnej zbudowana z dwóch kości – piszczeli i strzałki. Pierwsza z nich tworzy dolne piętro stawu kolanowego, a obie – w swej obwodowej części – stanowią odpowiednio przyśrodkową i boczną kostkę stawu skokowego górnego. Kości połączone są więzozrostem, który sprawia, że stanowią konstrukcję o dużej wytrzymałości, zdolną do przenoszenia znacznych obciążeń związanych z chodzeniem, bieganiem czy skakaniem.

W stawie kolanowym odbywają się ruchy prostowania i zginania oraz (gdy kolano jest zgięte) rotacji wewnętrznej i zewnętrznej goleni. Staw skokowy w swojej górnej części zapewnia możliwość zgięcia podeszwowego i grzbietowego stopy oraz jej niewielkiej rotacji wewnętrznej i zewnętrznej.

Polecamy: Jakie schorzenia mogą powodować ból kości udowej?

Zobacz film i sprawdź jakie funkcje pełni układ kostny: 

Zobacz film: Budowa i funkcje układu kostnego. Źródło: 36,6

Najczęstsze złamania kości podudzia

Najczęstsze złamania kości podudzia dotyczą ich dystalnych (bliższych kostce) części. Przy gwałtownych urazach o typie skręcenia lub bezpośredniego uderzenia może powstać złamanie kostki bocznej lub przyśrodkowej. Jeśli obie z nich ulegną uszkodzeniu – mówi się o urazie dwukostkowym. Tzw. złamanie trójkostkowe obejmuje dodatkowo tylną krawędź piszczeli – takie uszkodzenie powstaje na przykład przy skoku na wyprostowane nogi z dużej wysokości lub przy ześlizgnięciu się stopy ze stopnia schodów.

Bezpośredni mechanizm urazu jest zwykle przyczyną złamania trzonów kości podudzia – powoduje je uderzenie ciężkim przedmiotem, kopnięcie, urazy komunikacyjne czy sportowe.

Przypadki powikłane obejmują m.in. złamania kości podudzia:

  • wieloodłamowe – gdy kość dzieli się na co najmniej trzy fragmenty,
  • spiralne – kiedy jego szczelina nie przebiega prostopadle do osi kości, ale skośnie, a powstające odłamy mogą się łatwo względem siebie przesuwać,
  • z przemieszczeniem – w takich przypadkach fragmenty kości zmieniają naturalne położenie i nie można liczyć na ich zrost w prawidłowej pozycji,
  • otwarte, w których odłamy kostne przebijają od środka skórę i powodują powstanie rany w miejscu złamania.

Polecamy: Złamana noga – na czym polega pierwsza pomoc i rehabilitacja?

Leczenie złamania kości podudzia

Leczenie złamania kości podudzia może być zachowawcze lub operacyjne. W przypadku złamań bez przemieszczenia, gdy odłamy kostne są względem siebie dobrze zaklinowane, wybiera się zwykle unieruchomienie i czeka na powstanie zrostu w miejscu urazu. Stabilizację kończyny uzyskuje się, stosując tradycyjny opatrunek syntetyczny (lekki) lub gipsowy. O ile nie ma ku temu przeciwwskazań, można stosować regulowane stabilizatory (ortezy). Można je również okresowo zdejmować, w celu dokonania powtórnego opracowania i pielęgnacji rany, utrzymania higieny skóry oraz – po uzyskaniu częściowego zrostu – wykonywania niektórych początkowych ćwiczeń rehabilitacyjnych.

Polecamy: Budowa kości człowieka, charakterystyka i struktura kości długich

Zobacz film i sprawdź jak powstają implanty kości: 

Zobacz film: Jak powstają implanty kości? Źródło: 36,6

Złamania powikłane poddawane są zwykle leczeniu zabiegowemu – po tzw. repozycji fragmentów kostnych (czyli przywróceniu prawidłowej pozycji) dokonuje się ich zespolenia za pomocą wkrętów, prętów wprowadzanych do jamy szpikowej czy łączących odłamy płytek. Leczenie tego typu przyspiesza powrót do zdrowia i pozwala na wcześniejsze uruchomienie chorego.

W wybranych przypadkach niezbędne może być zastosowanie stabilizatorów zewnętrznych (np. w tzw. systemie „zespol”), które umożliwiają nie tylko uzyskanie prawidłowego ułożenia kości, ale też zapobiegają wtórnemu skracaniu się kończyny w procesie gojenia. Taka metoda stosowana bywa m.in. przy złamaniach spiralnych lub wieloodłamowych.

Złamania kości podudzia – rehabilitacja

Rehabilitacja w złamaniach kości podudzia jest prowadzona według zaleceń i pod nadzorem lekarza. Obejmuje ona fizykoterapię, usprawnianie bierne, a w późniejszej fazie leczenia – ćwiczenia ruchowe (w odciążeniu i z pełnym obciążeniem). Zestaw ćwiczeń dobierany jest indywidualnie, w zależności od rodzaju złamania, stanu miejscowego i stopnia tworzenia się zrostu. Rehabilitacja rozpoczynana jest bardzo wcześnie, co pozwala m.in. na:

  • uniknięcie powikłań zakrzepowo-zatorowych,
  • ograniczenie stanu zapalnego i obrzęku w miejscu urazu,
  • utrzymanie siły mięśniowej i prawidłowej ruchomości w stawach kolanowym i skokowym.

Odpowiednio dobrana rehabilitacja sprzyja również tworzeniu się silnego, prawidłowego zrostu, z dobrze ukształtowaną, silną strukturą beleczkową przebudowanej w procesie gojenia kości. Dzięki temu jej wytrzymałość jest zdecydowanie lepsza niż u osób, które nie ćwiczyły intensywnie.

Złamania kości podudzia najczęściej nie są przyczyną trwałego kalectwa, a proces leczenia i rehabilitacji prowadzi zwykle do przywrócenia pierwotnej sprawności. Rozległe złamania, zbyt wczesne obciążanie kończyny, brak aktywności fizycznej i właściwej rehabilitacji (lub zbyt późne jej rozpoczęcie) mogą niekiedy spowodować trwały uszczerbek na zdrowiu, przyznanie z tego tytułu odszkodowania, a nawet konieczność orzeczenia niezdolności do pracy.

Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
43
5
Polecamy
Staw skokowy – budowa, skręcenia i inne kontuzje, rehabilitacja
Staw skokowy – budowa, skręcenia i inne kontuzje, rehabilitacja TVN zdrowie
Kość piszczelowa – budowa, urazy, jak długo się zrasta? 
Kość piszczelowa – budowa, urazy, jak długo się zrasta?  TVN zdrowie
Bóle fantomowe – kiedy boli to, co nie istnieje.
Jak leczyć bóle fantomowe?
Bóle fantomowe – kiedy boli to, co nie istnieje. Jak leczyć bóle fantomowe? Dzień Dobry TVN
Masz haluksy lub obawiasz się ich?
Pomogą Ci specjalne sandały!
Masz haluksy lub obawiasz się ich? Pomogą Ci specjalne sandały! Dzień Dobry TVN
Komentarze (2)
Daria
Jak niemasz ubezpieczenia no to trzymaj się za kieszeń bo rachunek dostaniesz napewno niezły
Czytaj całość
Patka
Jestem bo operacji podłudzia nie jestem u pespieczona co mam teraz zrobić
Czytaj całość
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty